Çocuk felci aşısı ne zaman yapılır?

Çocuk felci hastalığına neden olan polio virüsü nedir? Çocuk felci aşısı ne zaman yapılır? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Kılıç tüm merak edilenleri anlattı...

ÇOCUK FELCİ (POLİO) AŞISI

Poliyomyelit nedir?

Poliovirüs 1,2,3 tiplerinin neden olduğu çocuk felci enfeksiyonudur. Virüs ağız yolu ile bulaşır lenf dokusunda ve barsaklarda yerleşir ortalama vakaların % 95 enfeksiyonla sonuçlanmaz. Diğer olgularda ortalama 7. günde merkezi sinir sisteminde sinir hücrelerini etkileyerek çocuk felcine sebep olur.

Nasıl bulaşır?

Etken insana hasta kişilerin dışkısı ile temas etmiş yiyecek ve içecekler yoluyla bulaşır. İyi yıkanmamış gıdalar ve özellikle eller bulaşmada çok önemli rol oynar.

Belirtileri nelerdir?

Hastalık dört klinik şeklinde kendini gösterir;

• Büyük çoğunluğu sessiz enfeksiyon,
• Bir kısmı grip benzeri viral bulgularla geçen enfeksiyon,
• Üçüncü kısım aseptik menenjit gibi inflamasyon yaratmayan kalıcı olmayan enfeksiyon,
• Son olarak sinir sisteminde hasar oluşturarak gevşek felç yapan enfeksiyon.

Nasıl korunulur?

El hijyenine ve gıda temizliğine dikkate edilerek bulaş engellenebilir.

Polio aşısı;

İki şekilde bulunmaktadır, endemik olan ve halen vakaların görüldüğü ülkelerde ağızdan OPV (canlı aşı-damla şeklinde) olarak uygulanır. Ülkemizde de 6. ay ve 18. ay sonunda aile sağlığı merkezlerinde uygulanmaktadır. Diğer aşı IPV denilen inaktif (ölü) aşıdır. Bu aşı da poliodan arındırılmış ülkelerde OPV aşısının düşük de olsa istenmeyen yan etkilerine rastlamamak adına uygulanmaktadır. Ülkemizde 5’li karma aşı şeklinde 2-4-6 ve 18. ay sonlarında yapılmaktadır.

Aşı kimlere yapılmamalıdır?

Canlı aşıların yapılmaması gereken durumlarda (bağışıklık sistemi zayıf olan, steroid tedavisi alan, ciddi alerjik rekasiyonu olan, ciddi yanık ve ağır hastalık durumlarında) aşı yapılmamalıdır. Ayrıca etrafında bağışıklık sistemi zayıf olan kişi varsa bulaş olabileceği için OPV bu kişilere yapılmaz.

İstenmeyen etkiler nelerdir?

IPV’nin yan etkisi yok denecek kadar azdır, içerisinde neomisin, streptomisin ve penisilin bulunduğu için bu aşılara alerjisi olanlarda yapılmaz. OPV çok düşük oranda olsa da aşı yapılan kişide veya yakınında teması olan birinde paralizi (felç) geliştirebilmektedir.