Çocuğunuzun ağzında yaralar mı var?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Anıl Yeşildal, çocukların ağız içi sağlığı hakkında bilinmesi gerekenleri anlatıyor.

Ağız yarası ve bozukluklarının birçok türü olmasına rağmen en çok görülenler pamukçuk (moniliazis), uçuk ve aftlardır. Ağız, beslenme yolunun ilk durağı olduğu için bu tür enfeksiyonlar genellikle ağrı ve acıya neden olarak en başta çocuğun beslenmesinde sorunlara yol açacaktır. Hatta bazen konuşmayı kısıtlayacak kadar da ağır olabilirler.

Yenidoğan döneminde çok sık gördüğümüz pamukçuk, Candia Albicans isimli mantarın yaptığı bir enfeksiyondur. Sıklıkla bu enfeksiyonun sebebi anne göğsünün gereğinden fazla temizlenmesidir. Çünkü annenin göğüs cildinde doğal ve faydalı bazı flora mikropları mevcuttur, eğer karbonatlı suyla veya sabunlu temizlikle bu faydalı flora mikroplarını öldürürsek meydan bu mantarlara kalacaktır.

Annenin göğsünün emzirme öncesi kuru bir petle silinmesi ve günde 1 kez de hafifçe yıkanması yeterlidir. Suni beslenme uygulanıyorsa da silikon mateyallerin yeterince sterilize edilmemesi en büyük etkendir. Mantarlara etkili bazı damlalar veya ağız içine sürülebilen bazı mor-mavi boyalarla 7-10 gün içinde tedavi edilebilir. Ağır, iyileşmeyen veya sık tekrarlayan pamukçuk enfeksiyonlarında bağışıklık sisteminde bir zayıflık olup olmadığı mutlaka araştırılmalıdır. 

Stres Uçuk Yapıyor

Hem çocuk hem erişkinlerde sık görülen ağız enfeksiyonlarından biri de uçuktur. Uçuk, ağzın içinden çok genellikle dudak kenarında görülen ve Hepres Simpleks isimli bir virus tarafından oluşan bir enfeksiyondur. Genellilkle çocukluk çağında virüs ilk kez alınır ancak yüz bölgesindeki sinir köklerinde gizli şekilde kaldığı için yaşam boyunca özellikle de bağışıklık sisteminin zayıfladığı veya aşırı stres yaşanan dönemlerde tekrarlayabilen bir enfeksiyondur. Bu virüse etkili olabilecek özel kremlerin günde 5 kez yoğun kullanımıyla 7-10 gün içerisinde iyileşilir.

Aftlar daha sık görülür ve genellikle tekrarlar. Gerçek nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bazı uzmanlar, aftların sebebinin bağışıklık sistemi problemleri, bakteri ya da virüslerin olabileceğine inanmaktadır. Stres, travma, alerji bazı mineral veya diğer vitamin eksiklikleri ya da kalıtım gibi diğer faktörler de aft oluşumunu kolaylaştırabilir. Uçukların aksine bulaşıcı yaralar değildir ancak direk ağız içinde, yanak içinde, dişlerle, dudak arasında olduğu için çok ağrılı olabilir ve yemek yemek hakikaten işkence haline gelebilir.

Böyle zamanlarda bisküvi, kızarmış ekmek, havuç tarzı ağızdaki yarayı daha da zedeleyebilecek sert ve sivri gıdalardan kaçınılmalı, ekşi-acı-aşırı tuzlu, aşırı sıcak veya soğuk yiyecek-içeceklerden de sakınılmalıdır. Ağızdaki acıyı azaltacak solüsyonlar, dezenfektan solüsyonlar ve yaraların iyileşmesini hızlandıran kortizonlu ağız içi merhemler ile genellikle 7-10 gün içerisinde iyileşir.

Daha çok dişetlerinin etkilendiği “Gingivostomatit” ise dişetlerinde çekilme, şişme, kızarma hatta kanmayla seyreden bir enfeksiyondur. Sebebi genellikle anaerob yani oksijeni sevmeyen bakterilerdir. Aftta kullanılanrahatlatıcı ve dezenfektan solüsyonların yanında bu bakterilere özel antibiotik benzeri ilaçlarla 3-4 günde hızla iyileşir ancak antibiotik tedavisi 1 haftadan önce kesilmemelidir.