Çocuğunuz idrarını yaparken yanmadan şikayet ediyor mu?
Güncelleme Tarihi:
Çocuklar söz konusu olduğunda idrar yolları enfeksiyonları sıklıkla rastlanılan bir durumdur. Her ne kadar tedavi edilen bir sağlık problemi olsa da ihmal edildiğinde çok ciddi sorunlara yol açabilir hatta böbrek yetmezliğine kadar gidebilir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ersin Sarı, çocuklarda görülen idrar yolu iltihabına dair tüm detayları sizler için anlattı.
Çocuklarda en sık görülen enfeksiyonların başında gelen idrar yolu iltihabı, özellikle küçük yaşlarda büyük riskler oluşturabiliyor. Bu risklerin başında ise kalıcı böbrek hasarları geliyor. Bu doğrultuda yüksek ateşin eşlik ettiği idrar yolu iltihabı böbreğe vurmuş demektir ve böbrekte kalıcı hastalıklara neden olabilir. Tekrarlayan ve ateşin eşlik ettiği idrar yolu iltihapları ise böbrek hasarının ilerlemesi halinde kalıcı böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilir. Erken teşhis edilen idrar yolu iltihabının başarılı bir şekilde tedavi edilmesi için böbreğin korunması bu anlamda oldukça önemlidir.
İdrar yolu iltihabında;
• İdrar yaparken yanma,
• İdrar sırasında acıma hissi,
• Sık idrar yapma,
• İdrar kaçırma,
• Karın ağrısı ve ateş
• Hafif iştahsızlık,
• Kilo alamama
• Yeni doğanlarda sarılık gibi farklı belirtilerle görülebilir.
• 1-6 aylık bebeklerde gaz sancısı ile karşılaşabilir. Gaz sancısı gibi ayaklarını karnına çekerek ağlayan bir bebekte idrar tahlili yapmak, kesin tanı için çok önemlidir.
KESİN TANI İÇİN İDRAR KÜLTÜRÜ
Hastalığın teşhisi, iki türlü idrar tahlilinin aynı anda yapılması yani idrarın mikroskop altında incelenmesi ve eş zamanlı idrar kültürüne bakılarak iltihap hücrelerinin yani lökosit ve bakterinin görülmesi yöntemiyle yapılmaktadır. Ancak kesin tanı için idrar kültürü şarttır. Yalnızca mikroskop altında idrarın bakılması veya idrar stik testi veya normal idrar tahlili idrar yolu iltihabını kesin göstermez. İdrar kültüründe ise yüz binden fazla miktarda mikrobun üremesi iltihabı gösterir.
Teşhis etmek için kullanılan yöntemlerde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bu anlamda idrar tahlili alınırken idrar örneğinin uygun alınması çok önemlidir. İdrar kültürü alınırken sabunlanmış steril bir bez ile idrar yolu ağzının silinmesi, durulanması, kurulanması ve hemen arkasından idrar örneğinin alınması gereklidir. Temizlendikten hemen sonra çocuk idrar yapmaz ise veya alınan idrar örneği uygun şekilde laboratuvara ulaşamaz ise idrar testi yanlış sonuç verir.
Eğer ateşli ve tekrarlayan iltihap varsa ürolojik sebepler göz önünde bulundurulmalıdır. Böbrek ve mesane ultrasonu ile böbrekte yapısal bozukluk, kist, taş veya genişleme ya da idrar yollarında darlık olup olmadığı araştırılmalıdır.
TEDAVİDE DOĞRU ANTİBİYOTİK KULLANIMI ÇOK ÖNEMLİ
İdrar yolu iltihabının tekrarlanmasını engellemek için eğer varsa altta yatan nedeni bulmak önemlidir. Bunun dışında günde tek yarı doz şeklinde alınan koruyucu antibiyotik uygulamaları, bol su içmek, dar iç çamaşırı giymemek, tuvaletini yaptıktan sonra alt temizliğinin önden arkaya yapılması faydalıdır.
Birçok ebeveyn antibiyotik kullanımının çocuğun böbreklerine zarar vermesinden endişe etse de Aminoglikozid grubu dışında hiçbir antibiyotik böbreğe zarar vermez. Tedavi için genellikle böbreğe zarar vermeyen sefalosporin grubu ilaç tercih edilmektedir.
İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNDAN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?
• İdrar yolu enfeksiyonlarına sebep olan bakterilerin dışa atılmasını sağlayan en büyük yardımcınız sudur. Çocuklarınıza bol bol su içirin,
• Çocuklara hijyen kurallarını doğru öğretin ve kurallara uymasını ağlayın. Özellikle tuvalette hijyen çok önemlidir,
• Çocuklarda idrarını tutmak yaygın görülür. Ancak bu durum idrar yolu enfeksiyonlarının önünü açar. Bu anlamda çocuklara idrarlarını tutmamaları gerektiğini anlatın,
• Çocuklarınıza bağışıklık sistemini güçlendiren besinlerden oluşan bir beslenme düzeni oluşturun,
• Çocuklarınıza dar giysiler giydirmemeye özen gösterilmelidir.