Çocuğunuz 12 yaşında

PSİKOMOTOR GELİŞİM

Artık her iki cinsiyet için de buluğ dönemidir. Cinsel özellikler gelişmeye başlar. Hem erkeklerde, hem de kızlarda fiziksel gelişmeler kendilerine olan güvenlerini arttırır. Erkeklerde ses kalınlaşması, omuzların genişlemesi, boy uzaması daha belirgin hal alır ve de motor gelişim ve koordinasyonda belirgin artış görülür.

BİLİŞSEL VE DİL GELİŞİMİ

Soyut düşünme yetisini pekiştirirler. Neden sonuç ilişkisi kurmak ve de toplumsal, ahlaki ve hukuksal kavramları algılamada artış görülür. Karmaşık sorunları sistemli bir biçimde çözebilirler. Etkin bir şekilde yazma ve konuşma yeteneğinde ilerleme olsa da ergenliğin getirdiği kimlik arayışının sonucu olan “başkaldırı” nedeniyle bu görev ve etkinliklerden uzak durma, sorumluluklarını kabul etmek istememe gibi ifadeler gözlenebilir.

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

Karşı cinse olan ilgileri artar. Kendi cinsiyetindeki ebeveyn ile özdeşim kurmakata ki artış belirginleşebilir. Eski alışkanlıklarından sıklıkla vazgeçerler. Daha çok asi, hırçın, huysuz, sıkılgan, durgun, başına buyruk, sorumsuz ve karamsar oldukları görülebilir. Yetişkinlerin otoritesine başkaldırır ve duygularını kontrol etmekte zorlanırlar. Kendisiyle ilgili sorular sormaya başlarlar (“Ben kimim?” “Neyi severim?”). Ruhsal kimlik arayışının ve varoluşunun nedenlerini sorguladığı, çalkantılı ruhsal sürecin belirginleştiği dönem başlar.

BESLENME

Okul çağı dönemindeki çocuğun besin piramidine uygun olarak beslenilmesi önerilir. Buna göre toplam beslenmenin % 50-55’i karbonhidratlardan, %15-20’si proteinlerden, %30-35’i yağlardan oluşmalıdır. Bu dönemde çocukların 3 ana, 2 veya 3 ara öğünle beslenilmesi önerilir. Kalori ihtiyacı için (yaşx100)+1000 şeklindeki basit formül kullanılır. Protein ihtiyacı için 1 gr/kg/gün hesaplaması yeterlidir.

Yağların 1/3’ü doğmuş yağlardan oluşmalıdır. Temel besin guruplarının başında yer alan karbonhidratlar, meyve suyu, şekerli gıdalar gibi yüksek glisemik indeksi olan gıdalar yerine tahıllı ekmek, makarna gibi gıdalardan oluşmalıdır.

Okul çocuğun beslenmesinde önemli bir yer tutar. Çocuğun okulda yediği yemek, öğün ve ara öğünlerinin 5 temel besin gurubunu dengeli bir şekilde içermesi gerekmektedir. Bu yemeklerin yağ ve tuz oranı düşük tutulmalıdır. Okullardaki kantinlerde kola, cips, hamburger, şeker gibi zararlı abur cubur gıdaların bulunması bu yaş gurubundaki çocukların yemeğini veya beslenme çantasındaki yiyecekleri yemeyip bu yiyeceklere yönelmesine neden olmaktadır. Bu yüzden okul kantinlerinin sağlıklı gıda satışı sağlanılmalı, abur cubur gıdalar kısıtlandırılmalıdır. Bu tip gıdaların fazla yenilmesi obeziteye ve sonrasında diyabet, hiperlipidemi gibi önemli hastalıklara yol açabilir.

Bu yaşlardaki çocuklara günde 2 bardak süt, bir bardak yoğurt veya kefir, bir kibrit kutusu kadar peynir, bir yumurta; 3-4 dilim tahıllı ekmek, 5-6 kaşık pilav veya makarna, 2-3 köfte büyüklüğünde et tavuk veya balık, 8-10 kaşık sebze yemeği (haftada bir veya iki kez alternatif olarak tahıl yemeği), 3-4 meyveden oluşan bir günlük menü oluşturulması yeterlidir.

Bu içerik Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Doç. Dr. Burak Doğangün ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Semra Akkuş Akman tarafından hazırlanmıştır.