Çocuğu ne zaman ikaz etmeli?

Çocuğun eğitiminde hatalarını gösterme ve gerektiğinde ölçülü cezalandırma uygulanan bir yöntem ancak çocuğu başkalarının yanında azarlamak ters etki yaratabiliyor. Prof. Dr. İsmail Ak, aileleri bu konuda uyaran açıklamalarda bulunuyor.

Ergenlik kritik bir dönem

Çocuk, arkadaşlarının yanında azarlanmamalı. Eğer ikaz edilecekse yalnızken edilmeli. Çocuk bazı kararları kendisi verebilmeli. Kişiliğinin gelişmesi için, küçük yanlışlar yapmasına müsaade edilmeli.

Ergenlik dönemi, 12 yaşında cinsellikle ilgili belirtilerin ortaya çıkmasıyla başlar, eğer sorunsuz olursa iki yılda sona erer. Bu dönemdeki çocuklar asi ve kavgacı olurlar. Çocukların bu döneme has bazı özellikleri vardır. Dış görünüşlerine düşkün olurlar. Saatlerce ayna karşısında dururlar. Anne, baba ve evdeki diğer bireylerle savaş yaşanır. Eğer bu savaşta bir galip varsa o da çocuk olur.

Çocuklar ilk önce anneye, babaya daha sonra da çevredekilere benzemeye çalışırlar. Çocuklar, konuşturulmayıp hep susturulurlarsa kendi iç dünyalarında ya da yanlış insanlarla konuşurlar. Bunun sonucunda da istenmeyen durumlar yaşanabilir. Çocukların kötü örnek olarak alacakları düşünülen diziler aile bireyleri tarafından da izlenmemelidir. Eğer izlenirse, çocuk “Annem, babam izliyor” diye merak edip seyredecektir.

Arkadaş çevresi çocuk için önemli

Çocuk için, arkadaşının verdiği mesajlar çok önemlidir. Grup içinde benimsenmek ister. Bu sebeple, aileler çocuklarının arkadaşlarıyla ilgilenmeli. Eve davet etmeli, gerekirse ailesiyle de tanışmalıdır. Bu yaşlarda başlayan kötü alışkanlıkların yüzde 90’ı yer edinme, kabul görme, arkadaşa özenme gibi davranışlarla başlar.

Ergenle ilişkiler erişkin gibi değerlendirilmelidir. Çocuk gibi davranmak yanlıştır. Eşler sorunlarını çocuklara yansıtmamalı. O sorun iki kişinin sorunudur. Ancak genel sorunlar konuşulabilir. Çocuk bir şey istediğinde kestirip atmamak gerekir. Yasakçı tutumla hiç bir yere varılmaz. O zaman çocuk yalana başvurabilir.

Çocuklar kendilerine güvenilmesini ister. Ergenler başkalarının özellikle önemsedikleri kişinin yanında ikaz edilmemeli, bu durum intihar gerekçesidir. Çocuk bazı kararları kendisi verebilmelidir. Kişiliğinin gelişmesi için, küçük yanlışlar yapmasına müsaade edilmelidir. Eleştirirken, ilk önce olumlulardan başlanmalı; yanlışlar ise uyarı yoluyla yönlendirme yapılarak anlatılmalıdır.