Çin ve ABD’den sonra Avrupa'da da görüldü: Beyaz akciğer sendromu… İnsandan insana bulaşıyor, antibiyotik tedavisi sonuç vermiyor
Güncelleme Tarihi:
Beyaz akciğer sendromu, Çin ve ABD’den sonra Avrupa ülkelerinde de görülmeye başladı. Dünyada salgın paniğine neden olan hastalık, akciğerlerin ani bir şekilde iltihaplanması sonucu ortaya çıkıyor ve hayati organlara yeterli oksijen gitmemesine neden oluyor. Peki hastalık neden bir anda yayılmaya başladı? Nasıl önlemler alınmalı? Uzmanlarla mercek altına aldık.
Beyaz akciğer sendromu, ‘mycoplasma pneumoniae’ adı verilen bir bakteriyel enfeksiyonun neden olduğu, iltihaplanmalara yol açan bir zatürre türü.
İlk önce Çin’de görülen hastalık küresel salgın endişesine yol açarken, Dünya Sağlık Örgütü bünyesinde görevli epidemiyoloji uzmanı Dr. Maria Van Kerkhove, Çin'i takip ettiklerini açıkladı.
Hastalık, birkaç haftadır ABD’de de görülüyor. Ohio eyaletinde geçen ay yaklaşık 150 vaka bildirildi.
Şimdilerde ise Avrupa alarmda... Danimarka'da 541 vakanın rapor edilmesiyle birlikte hastalığın ‘epidemi’ (salgın) seviyelerine ulaştığı bildirildi. Danimarka'nın Statens Serum Enstitüsü (SSI), vaka sayılarının son beş haftada üç katına çıktığını açıkladı ve bu kış daha fazla çocuğun hastalıktan etkileneceği konusunda uyardı.
HOLLANDA, İSVİÇRE VE İSVEÇ DE ETKİLENDİ
Enstitüde görevli kıdemli araştırmacı Hanne-Dorthe Emborg, Daily Mail’e yaptığı açıklamada hastalığın yayılma hızına ilişkin şunları söyledi:
“Dört yıl boyunca mikoplazma enfeksiyonlarının (Hücre duvarı olmayan bu mikroorganizmalar, bilinen antibiyotiklerin birçoğuna karşı dirençliler) sayısı son derece düşüktü. Bu nedenle şu anda bir epidemi yaşamamız olağandışı değil. Aslında koronavirüs pandemisinden sonra ülkeyi kapattığımızdan beri bunu bekliyorduk.”
Danimarka'nın yanı sıra Hollanda, İsveç ve İsviçre de hastalıktan etkilendi.
‘İLK KEZ BÖYLE BİR TANIMLAMA YAPILIYOR’
Konuyla ilgili bilgilerine başvurduğum Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, “Daha önce böyle adlandırdığımız spesifik bir tanı yoktu. Çünkü tüm zatürreler akciğer filmlerinde beyaz renkte görüntüye sebep olur. Bu tanının bildiğimiz zatürrelerden farkı, mycoplasma pneumoniae bakterisi olmasıdır” dedi. Prof. Dr. Okur, bakteriyle ilgili şu bilgilerin altını çizdi:
“Mycoplasma pneumoniae, yıllardır bildiğimiz ve özellikle mevsimsel kalabalık ortamlarda insandan insana bulaşan özellikte bir bakteridir. Son zamanlarda iki taraflı yaygın zatürresi olan hastalarda bu etken üretildiği için bu ad verilmiştir.”
‘HASTALIĞIN ZATÜRREYE DÖNMESİ TEDİRGİN EDİYOR’
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu ise “Üst ve alt solunum enfeksiyonları kış aylarında yoğun bir şekilde görülüyor. Pandemiden sonra yeni bir hastalık ön plana çıktığı zaman dünyada panik havası oluşuyor. Beyaz akciğer sendromu adı verilen hastalıkta da şu sıralar artış var. Covid-19 ve influenza ile karşılaştırılmayacak kadar az olsa dahi zatürreye dönmesi nedeniyle insanlarda tedirginliğe neden oluyor” dedi.
Prof. Dr. Akkoyunlu, şöyle devam etti:
“Hastalık dünyanın birçok yerinde görüldü. Danimarka, Çin, Hollanda, İsviçre ve ABD… Bu durum, insandan insana bulaşın yaygın olduğunu gösteriyor. Hastalığın ilk görülmesinden bu yana bulaşın olduğu yerlerdeki rakamlar 100'ün üzerine çıktı. Bulaşıcı ama şimdilik hastalık yapabilme potansiyeli yüksek değil, bu da şu anlık iyi bir gösterge…”
‘ANTİBİYOTİK TEDAVİSİ SONUÇ VERMİYOR’
“Bu bakterinin diğer bakterilerden farkı hücre içine yerleşiyor olması” diyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Tedavi süreci biraz uzun ve özel yöntemlere dayalı. Gündelik hayatta aldığımız antibiyotikler tedavi sürecinde sonuç vermiyor. Mycoplasma pneumoniae bakterisinin hücre duvarları olmadığı için duvar sentezi üzerine etkili olan antibiyotikler (penisilin, sefazolin) etkili olmuyor. Normal bir bakteriyel enfeksiyonda tedavi süreci 5 ila 7 gün arasında değişirken, beyaz akciğer sendromunda süre 10-14 güne kadar çıkabiliyor” ifadelerini kullandı.
Hastalık basit bir öksürükle başlayarak şiddetli göğüs ağrısı, bilinç kaybına yol açacak kadar yüksek ateş, ciddi halsizlik ve kramplara neden oluyor. Bazen hiçbir bir bulguya rastlanmadan gribal enfeksiyon semptomları gözlemlendiğinden dolayı doğru tanıyı koyabilmek için akciğer filmi çektirmek ve test yaptırmak gerekiyor. Semptomlar hafif seyrediyorsa hastalığın süresi de uzuyor.
Prof. Dr. Muhammed Emin AkkoyunluDAHA ÇOK ÇOCUKLARI ETKİLİYOR
Hastalığın daha çok çocukları etkilediğine değinen Prof. Dr. Okur, “Çocuklarda 0-2 yaş zatürreleri her zaman risklidir ve hastane yatışı gerektirebilir. Bu yaşta bağışıklık yeterli değildir. İleri yaş ve ilave hastalığı olan 50 yaş üstü kişilerde de ağır seyredebilir. Yetişkinler ve genç erişkinler arasında da kolay yayılır ve bulaşır. Ancak genç erişkinler erken ve doğru tedavi ile çabuk iyileşir” dedi.
BEYAZ AKCİĞER SENDROMU BAŞKA HASTALIKLARA NEDEN OLUR MU?
“Bu tür atipik enfeksiyonlar sonrasında bronşit ve astım tabloları görüyoruz” diyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Hastanın öyküsünde kronik bir hastalığı (KOAH, astım) bulunmuyorsa geçmeyen bir öksürük, hırıltı ve nefes darlıkları olabiliyor. Savunma sistemlerini baskılayarak ikincil bakteriyel enfeksiyonlara neden olurken, tedavi sürecinin doğru yürütülmediği veya geç kalındığı durumlarda ise tekrarlayan enfeksiyonlara hatta akciğer sorunlarına yol açıyor” ifadelerini kullandı.
NASIL ÖNLEMLER ALMALIYIZ?
“Türkiye’de şu ana kadar rastlanmış vaka olmasa da Avrupa’dan gelme olasılığı yüksek” diyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Bireysel önlemler hayati önem taşıyor. Maske takmak, mesafeyi korumak ve ortam havasının hijyeninin yanı sıra savunma sistemimizi güçlendirmeliyiz. Sağlıklı beslenme, uyku düzeni, düzenli egzersiz, mevsimsel meyve tüketimi, vitaminler süreci atlatmada çok değerli” uyarısında bulundu.
AŞI OLMAK KORUYUCULUĞU ARTIRIR MI?
Prof. Dr. Okur, “Zatürre aşıları pnömokok ve influenza için vardır. Koruma ikincil mikoplazma enfeksiyonunu önlemek ve komplike durumlardan korunmak için işe yarar. Risk grupları için aşılama takvimi aynen geçerlidir” dedi.
Fotoğraflar: Alamy