Burun kanamaları neden olur?

Burundan ve ağızdan kan gelmesi durumunda olabildiğince soğukkanlı davranması gerektiğini söyleyen Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sami Katırcıoğlu, burun kanaması sebeplerinden bahsetti.

Burun kanamaları olaya maruz kalan kişilerde ciddi panik yaratırlar. Eli kesilen bir insanda kesi yerinden olan kanamaya göre insanın burnundan ve ağzından kan gelmesi kişiyi daha çok korkutur. Burun kanamaları ciddi sebeplerden kaynaklanabilecekleri gibi bazen çok ciddi olmayan sebeplerden de meydana gelebilirler.

Burun kanamalarının sebepleri iki ana başlık altında incelenmelidir.

1.grup: Burun kanaması, buruna ait bir hastalık sonucu değil, sistemik bir başka hastalığın belirtisidir.

2.grup: burun kanaması buruna ait bir hastalık nedeniyle meydana gelmiştir.

BURUN KANAMALARI NEDENLERİ

Buruna ait bir hastalık dışında olan burun kanamaları:

1.HİPERTANSİYON: Özellikle ülkemiz nüfusunda sık rastlanan hipertansiyona bağlı burun kanamaları erişkinlerde en sık rastlanan burun kanamalarıdır. Bu tip kanamalar genellikle sabaha karşı olur ve hasta görüntü olarak kilolu, kırmızı yüzlü ve öncesinde hipertansiyon sorunu olan hastalardır. Bu gibi hastalarda kanamayı durdurmaya çalışmaktan çok tansiyonu düşürmeye çalışmak daha doğrudur.

2.Çocuklarda ve erişkinlerde pıhtılaşma bozukluğu ile seyreden bazı kan hastalıkları, burun kanamalarına neden olurlar. Bu hastalıkların bazıları şunlardır;

• Hemofili
• Von willebrand hastalığı
• Kronik trombositopeni
• Konjenital Antitrombin III eksikliği
• idiopatik trombositopenik purpura (ITP)
• Lösemi

3. Bazı karaciğer hastalıklarında pıhtılaşma ile ilgili faktörlerin yapımı bozulduğunda ciddi burun kanamaları ortaya çıkar.

• Kronik karaciğer hastalığı
• Siroz (özellikle alkolden)

4. Bazı vitamin eksiklikleri özellikle K vitamini

5. Travmatik olaylar

Buruna gelen şiddetli travmalar burun kırıkları ile birlikte şiddetli kanama nedeni olabilir. Buruna yapılan çeşitli cerrahi girişimler sonrasında da şiddetli burun kanamaları olabilir.

6.Gebelik esnasında gebeliği son 3 ayı civarında gerek karın içi basıncı, gerek hormonal değişiklikler burun kanamasının nedeni olabilir.

7. Bazı İlaçların kullanımı burun kanaması nedeni olabilir

Bu ilaçların başında aspirin ( asetilsalisilik asit ) i ve benzeri kan sulandırıcılar gelir. Genellikle bu hastalarda hipertansiyon da olduğundan aspirin kullanımı ile birlikte çok ciddi burun kanamaları ortaya çıkar. Bu tip burun kanamalarında hasta mutlaka hastane şartlarında tutulmalıdır.

Uzun süre kullanılan sprey halinde olan kortizonlu burun spreyleri

Kokain kullanımına bağlı olarak burun orta bölmesi delinmeleri

İlkel olarak sinüziti tedavi etmek amacıyla burun acı kavun ve benzeri maddelerin buruna uygulanması

8. Allerji

Özellikle çocuk burun kanamalarında allerji akla gelmelidir. Küçük çocuklarda burnun hemen girişinde yer alan damarlar çok kırılgan bir yapıya sahiptir. Çocuğun alerjik nedenlerle burnunu kaşıması sık sık burun kanamasına neden olur. Erişkin alerjilerinde de şiddetli hapşırma sonucu burun kanamaları ortaya çıkar.

9. Sıralamada en sonda olmasına rağmen bir burun kanamasında en ihmal edilmemesi gereken detaylı burun muayenesidir. Burun içinde sinüslerde veya genizde yer alabilecek tümörlerin bazen ilk belirtisi kanama olabilir.Bu nedenle sebebi bulunamayan burun kanamaları asla kendi haline bırakılmamalı ve sebep bulununcaya kadar asla hiçbir tetkikten kaçınılmamalıdır.

BURUN KANAMALARI TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Bir burun kanaması durumunda ilk yapılacak şey; burnunuzu başparmak ve işaret parmağı arasına alarak sıkmalı ve bu sıkma işlemi 5 dakikadan az olmamalıdır. Çok önemli olmayan burun kanamaları bu şekilde durabilirler. Tansiyona bağlı burun kanamalarının bir özelliğide kanamanın tansiyon düşünce kanamanın durması ve yükselince tekrar başlamasıdır. Bu tip kanamalar genellikle sabaha karşı ya da sabah saatlerinde olur. Bu tür kanamalar genellikle burun arka kısmından kaynaklandıklarından sürekli olarak ağızdan da kan gelmektedir. Bu tip durumlarda buruna yapılacak mekanik tamponlarla asla kanamayı durdurmaya yetmeyecektir.Bu gibi durumlardaı en etkili tedavi bir an önce tansiyonu düşürülmesi olacaktır. Yine kronik karaciğer hastalıkları ve kan hastalıklarında kanamanın sebebi pıhtılaşmayı sağlayan elemanların eksikliği olduğu için hastaya taze kan verilerek pıhtılaşma faktörleri yerine konmalıdır. .

Özellikle çocuklarda görülen burun kanamaları çocuğun alerjiden dolayı burnunu kaşımak veya burnu ile oynamak suretiyle gelişir. Bu gibi olgularda çocuğun kaşıntısını önlemek amacıyla anti-allerjik ilaçlara başlanması çoğu kez sorunu çözer. Eğer sorun çözülmüyorsa bu durumda gümüş nitrat ile kimyasal olarak kanayan bölgeye yakma işlemi uygulanabilir.

DURDURULAMAYAN KANAMALARDA NE YAPILMALI?

Travma veya operasyon sonunda oluşan kanamalarda ilk tedavi tampon olmakla beraber tamponun yeterli olmadığı durumda ameliyathane şartlarında endoskopik yolla kanayan damar bulunarak olaya müdahale edilir. Bu tür kanamalarda atardamar kaynaklı ise çok ciddi sorunlar doğabilir.

Durdurulamayan kanamalarda kan sulandırıcı kullanımı derhal akla gelmeli ve süratle kesilmelidir. Yine uzun süredir aralıklarla devam eden, sebebi bulunamayan burun kanamalarında bazen detaylı endoskopik burun muayene yetmez. Bu gibi olgularda mutlaka önce bilgsayarlı sinüs tomografisi ,sinüs MR veya PET çekilerek tümör olasılığı ortadan kaldırılmalıdır.

Sonuç olarak kişiyi endişelendiren burundan ve ağızdan kan gelmesi durumunda olabildiğince soğukkanlı davranmalı ve burun içine basit bir tampon yapılarak bir acil servise ulaşılmalıdır. Burun kanamalarını nadir de olsa bazı ciddi sonuçları yol açabileceği asla unutulmamalıdır.

Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sami Katırcıoğlu