Buerger hastalığı nedir, neden olur, belirtileri nelerdir?
Güncelleme Tarihi:
Bir damar hastalığı olan Buerger hastalığı, sigara ile birebir ilişkili bir hastalık. Hatta bu hastalığın tek nedeni sigara kullanımı ve sigara dumanı maruziyeti. Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, Buerger hastalığıyla ilgili bilinmeyenleri anlattı.
Sıklıkla her iki bacakta diz altındaki atar damarların tıkanıklığı ile seyreden Buerger hastalığı, ayak parmaklarında morarma, soğuma veya iyileşmeyen yaralarla kendini gösteriyor. Hastalar, bu yaraların ayakkabı vurması veya tırnak batması sonucu ortaya çıktığını düşünebilirler. Fakat yaranın iyileşmesini beklerken geçen süreçte, hastalık çoktan ilerlemiş, parmağın veya parmakların kaybedilme riski artmış olabiliyor. Dolayısıyla kişiler vücutlarıyla iletişimi kesmemeli, tüm belirtileri dikkatle izlemeli ve bu belirtilerle birlikte hekime başvurmalıdır.
BUERGER HASTALIĞI KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Buerger hastalığı, en sık 50 yaş altındaki sigara içen erkeklerde görülür. Hastalığın oluşumunda en önemli faktör sigara kullanımıdır. Eğer kişi sigara içmiyor ise Buerger hastalığı görülmez. Daha çok Ortadoğu ve Asya ülkeleri insanlarında görülen bu hastalık, ülkemizde 50 yaş altı sigara içen erkek bireylerin neredeyse en sık uzuv kayıp nedenlerindendir.
DAMAR SERTLİĞİ İLE KARIŞTIRILIYOR
Buerger hastalığı, damar sertliği değildir. Damar sertliği daha çok 50 yaş üstü, diyabet, yüksek tansiyon, hiperlipideminin varlığında erkek ve kadınlarda görülen; koroner, bacak ve şah damarında darlıklarla seyreden bir hastalıktır. Buerger hastalığında ise hastalar, genç sayılabilecek 50 yaş altındaki erkekler ve mutlaka sigara içenlerdir.
NEDEN SİGARA ALERJİSİ OLARAK ADLANDIRILIR?
Buerger hastalığına sigara alerjisi denmesinin iki nedeni vardır. Birincisi sigarayı bırakan hastalarda hastalık %92 gibi çok yüksek bir oranda, başka bir tedaviye ihtiyaç duymadan iyileşir. İkincisi ise hastalığın iyileşmesi için sigarayı tamamen bırakmak ve asla sigara dumanına dahi maruz kalmamak gerekir. Diğer bir deyişle günde bir tane ile bir paket içilen sigara arasında hastalığın iyileşmesi açısından bir fark yoktur. Bunu bir adım öteye götürürsek hasta sigara içmiyor ancak yanında sigara içenler tarafından sigara dumanına maruz bırakılıyor ise hastalık yine iyileşmez. Buerger hastalığının iyileşmesi için tek ve yeter şart, sigarasız bir ortamdır.
BUERGER HASTALIĞININ TEDAVİSİ
Buerger hastalığına bağlı ayak parmaklarında morarma, soğuma ve iyileşmeyen yaraların iyileşmesi için ilk şart, sigara içmemek ve içilen ortamda bulunmamaktır. Daha önce bahsettiğim gibi başka bir tedaviye ihtiyaç duymadan, sigaranın bırakılması ile hastalık yüzde 92 oranında iyileşir. Ek olarak hastalara damar genişletici ve kan sulandırıcı tedavi veriliyor. Hastalığın sıklıkla diz altındaki küçük çaplı atar damarları tutması nedeniyle baypas veya anjio ile damarın açılma şansı çok düşüktür. Hastalık hiçbir zaman tam iyileşmez. Remisyon (hastalık belirtilerinin sönmesi) ve alevlenmeler ile seyreder. Sigarayı bırakan ve sigara dumanına maruz kalmayan hastaların yaraları iyileşir ve uzuv kaybı yaşanmaz. Ancak yaraları iyileşen hasta, yıllar sonra tekrar sigara dumanına maruz kalırsa, hastalık tekrar alevlenebilir ve hastayı yeniden uzuv kaybına götürebilir. Buerger hastaları için, bir tek sigara ile 2 paket sigara içmek ya da dumana maruz kalmak arasında, hastalığın ilerlemesi açısından hiçbir fark yoktur.