Güncelleme Tarihi:
Siz de kendinizi hafta içi çok yorgun hissediyorsanız, özellikle pazartesi sabahları yataktan kalkmaya zorlanıyorsanız bunun sebebi “Pazartesi sendromu” değil, “Sosyal jet-lag” olarak tanımlanıyor. Bu durumun ayrıntılarını Fizyoterapist Ebru Albayrak Sidar anlatıyor.
Kişinin biyolojik saat düzeninin bozulması, uzun uçak yolculuklarından sonra yaşanan halsizlik “Jet Lag” olarak adlandırılan durumla sonuçlanıyor. Benzer şekilde uyku düzeninin bozulması, uykusuz geçen geceleri de “Sosyal jet-lag” olarak adlandırıyoruz.
Yapılan araştırmalar sonucunda uzmanların iddiasına göre hafta sonunda fazla uyuyanların kendilerini yeniden toparlamaları hafta ortasına kadar sürebiliyor. Bunun sonucunda da tüm hafta kötü geçiyor ve sosyal jet-lag yaşanıyor.
Sosyal jet-lag, hafta içi sağladığımız uyku düzeninin, özellikle hafta sonları değişmesi, geç saatlerde yatağa girerek ertesi gün öğlen saatlerine kadar uyunması nedeniyle hepimizin başına gelebiliyor.
Sosyal ve psikolojik tepkilerimiz değişiyor
Düzenin değişmesinin ardından pazartesi günü yeniden işe dönmek üzere erken kalkmamız gerektiğinde sosyal jet-lag oluyoruz ve bu durum sadece vücudumuzun biyolojik durumunu değil, sosyal ve psikolojik tepkilerimizi de değiştiriyor.
Kilo alıyoruz
Örneğin; uykusuz geçen bir gecenin ardından tokluk hissedilmesini sağlayan hormonların düzeni bozuluyor ve çok daha fazla yemek yeme ihtiyacı duyulup kilo alınıyor.
Konsantrasyon sorunuyla karşılaşıyoruz
Yapılan araştırmalar, beyindeki sinir hücrelerinin bir saniye gibi kısa sürelerle kapalı moda geçtiğini, bu kısa süreli durumun uyanık kalmaya çalıştıkça sıklığını artırdığını da gösteriyor. Bu kapalı mod durumu, uykusuz kalan kişilerin konsantrasyon problemleri yaşamasının sebebi olarak görülüyor.
Öfke problemi ve kararsızlık yaşıyoruz
Benzer şekilde öfke problemi ve karar verme mekanizmasındaki değişiklikler de araştırmalar sonucu uykusuzluğun sosyal ve psikolojik etkilerinden. Örneğin, uykusuz kişiler risk almaya daha müsait hale geliyor.
Gereğinden fazla enerji harcıyoruz
Sosyal jet-lag’in bir diğer belirtisi de yorgunluk ve bitkinlik hissi. Bunun sebebi uykusuz geçen bir gecede vücudun 3,2 km yol yürüyen bir kişi kadar enerji harcıyor oluşu. Sosyal jet-lag yaşayıp da bu sorunlarla karşılaşmamak için günde ortalama 8 saat uyumak ve uyku ve uyanıklık saatlerinde önemli değişiklikler yapmamak gerekiyor.