Güncelleme Tarihi:
Besin alerjisinde şikayetler bağışıklık sistemimizin besinlerdeki proteini “tehlike” olarak algılayıp, anormal tepki vermesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Besin alerjisi sıklıkla bebeklik ve çocukluk çağında görülmekle birlikte erişkin dönemde de ortaya çıkabilir. Besin alerjisi görülme sıklığı tüm dünyada artmaktadır ve bir halk sağlığı sorunu olarak görülmektedir.
Hangi besinler alerjiye neden olur?
170 kadar besinin alerjiye neden olduğu bilinmektedir. Ülkemizde besin alerjisine en sık neden olan besinlerin başında; inek sütü, yumurta, fındık, yer fıstığı, ceviz gibi kuruyemişler, soya, buğday, balık, kabuklu deniz ürünleri ve daha nadir olarak da mercimek, susam, kırmızı et gelmektedir.
Ciltte kaşıntı ve kızarıklık varsa…
Besin alerjileri iki şekilde bulgu vermektedir. Daha sık görülen erken tip besin alerjisinde şikayetler besin tüketildikten sonra ilk iki saatte ortaya çıkar ve ciltte yaygın kaşıntı, kızarıklık, dil ve dudakta şişme, ses kısıklığı, nefes darlığı, öksürük, morarma, bulantı, kusma, tansiyon düşüklüğü ve bayılma gibi şikayetlere neden olur. Besin alerjilerinde görülen en ciddi reaksiyon ise ölümcül olabilen alerjik şok tablosudur. Besin alerjilerinde görülen ikinci tablo ise geç tip besin alerjisidir. Geç tip besin alerjisinde sıklıkla gördüğümüz şikayetler özellikle 6 ay altı anne sütü ile beslenen bebeklerde görülen kanlı, mukuslu, sümüksü ve yeşil renkli dışkılama, şiddetli gaz sancıları, makat çevresinde kızarıklık yanı sıra kol içleri, diz arkaları, yanaklar, kulak arkaları, boyun ve göğüs ön yüzünde ortaya çıkan kaşıntılı, kuru, kızarıklıklar ile giden alerjik egzema ve tedaviye yanıt vermeyen reflüdür.
Besin alerjisi tanısı nasıl konur?
Besin alerjisi tanısını koymada hastanın şikayetlerinin öyküsü en önemli basamaktır. Öyküden sonra ciltten ve kandan bakılan alerji testleri ve besin karşılaşma testleri tanıda kullanılan yöntemlerdir. Ciltten yapılan alerji testleri ve besin karşılaşma testleri alerjik şoka neden olabildiğinden riskli işlemler olup alerji uzmanları tarafından yapılması gereken testlerdir.
Hastanın alerjik olduğu besinlerden kaçınması alerjik reaksiyonları önlemenin ve tedavinin tek yoludur. Besin alerjisi olan hastalarda ortaya çıkan hafif reaksiyonlarda alerji şurupları, alerjik şok gibi ağır reaksiyonlarda ise adrenalin iğneleri kullanılmalıdır.
Bazı besinlere karşı gelişen alerjiler zaman içerisinde düzelme eğilimindedir. İnek sütü, yumurta gibi besinlere bağlı alerjiler yaşa bağlı olarak geçebilir. Yer fıstığı, balık, kabuklu deniz ürünleri ve kuruyemiş alerjileri çok uzun yıllar hatta yaşam boyu devam edebilir.