Boşanma kararı çocuğa nasıl söylenmeli?

Anne baba ayrılığında çocuğa doğru davranma ayrılığın anlatılması aşamasında başlar. Çocuğun yaşına bağlı olarak değişmekle birlikte ergenlik öncesi çocuklar anne baba ayrılığından kendilerini suçlayabilirler. Bu nedenle çocuğa ayrılığın nasıl anlatıldığı, ayrılığın onunla ilgisi olmadığının vurgulanması, anlatış şekli ve ortamı önemlidir.

Ayrılık haberi çocuğa nasıl söylenmeli?

Anne baba ayrılık kararı alıp bu kararı kesinleştirene kadar çocukla konuşmamalıdır. Sık sık ayrılacaklarını söyleyip tekrar barışma durumu çocuk için zararlı olur. Her defasında ümit ve hayal kırıklığı yaşayan çocuğun ruh sağlığı olumsuz etkilenir. Karar verildikten sonra, ebeveynlerden biri evden ayrılmadan durum mutlaka çocuğa açıklanmalıdır. Ayrılık kararı anne baba tarafından çocuğa birlikte söylemelidir. Bu açıklama suçlamalar içermemelidir. Çocuğa, anne babaların bazen birlikte oturduklarında birbirlerini mutsuz edebildiklerini, anlaşamadıklarını, artık ayrı evlerde olacaklarını ama bunun onunla bir ilgisi olmadığını, hala onun anne babası olduklarını ve onu çok sevdiklerini belirtmeleri gerekir. Çocuk hangi ebeveynle kalacaksa, onun evinin orası olduğu ve diğer eve uygun zamanlarda gidebileceği de söylenmelidir.

Ayrılık sonrası çocuğa nasıl davranmalı?

Çocuk, boşanma ile bir ebeveynini kaybettiği duygusu yaşamamalıdır. Birlikte yaşamadığı ebeveyne gidiş geliş zamanlarının belli olması, çok önemli durumlar dışında aksatılmaması çocuğun ebeveynlerine güveni için önemlidir. Alınacağını bekleyen, bilgisi dışında zamanı değişen ya da alınmayan çocuk büyük bir hayal kırıklığı ve güven kaybı yaşar. Bazı çocuklar yanında kaldığı ebeveynin de gideceği, tamamen yalnız kalacağı endişesine kapılır. Bu nedenle okula gitmek istemez, ebeveyni işe giderken ağlar ve devamlı yanında kalmasını ister.

Ayrılan anne babalar birbirlerine ilişkin olumsuz duygularını çocuklara yansıtmamalıdır. Çocuğa diğer ebeveyn hakkında söylenecek olumsuz şeyler, çocuk aracılığı ile yollanacak olumsuz haberler çocuğun ruh sağlığını bozar. Anne baba dışında, çocuğa yakın olan diğer büyüklerin boşanmadan dolayı bir tarafı suçlaması, çocuğa diğer ebeveyne ilişkin olumsuz nitelikler söylemesi çocuk için yıpratıcıdır.

Ayrılan ebeveynlerin birbirleriyle ilişkileri

Anne babaların ilişki düzeylerini ayarlamaları çok çok önemlidir. Hiç görüşmemeleri, çocuk hakkında birlikte verilen kararları verememeleri, devamlı birbirlerini suçlamaları çocukların başıboş kalmasına ve uygun olmayan gelişim göstermelerine neden olur. Benzer şekilde hiç ayrılmamış gibi davranmaları, çok sık ve samimi görüşmeleri, beraber tatile gitmeleri gibi durumlar da çocuğun aklını karıştırır. İki evde uygulanan kurallar benzerlik göstermelidir. Ayrılan eşler aynı tutumları göstermeli, böylece çocuğun bocalamasını ya da yanlış yönlendirilmesini engellemelidir.

Ayrı olan anne babaların çocuklar için iletişimde bulunması, çocukların hangi evde olursa olsun kurallarının değişmemesi, denetim ve sorumlulukların paylaşılması çocuğun yarına olacaktır.

Çocuk Genç ve Erişkin Psikiyatristi
Prof. Dr. Bengi Semerci