Boğulma vakalarında ilk yardım

• Solunum yolunu tıkayan nedenlerle; bilincin yitirilmesiyle dilin arkaya gitmesi, başın öne doğru düşmesi, ses tellerinin şişmesi gibi nedenlerle boğulma olabilir.
• Çeşitli gazlar, kafa travmaları gibi santral sinir sisteminin çalışmasının yavaşlaması, suda boğulma ve iple boğulmalar ile solunum yavaşlayabilir veya durabilir.
• Kalp durması, şok durumu, elektrik çarpması, karbon monoksit zehirlenmesi nedeniyle solunum durabilir.

1. İLK SAFHADA GÖRÜLENLER

• Baş dönmesi ve halsizlik,
• Nefes darlığı,
• Nabız sayısının artması,
• Kısmi bilinç kaybı,
• Boyun damarlarında şişme,
• Yanak ve dudaklarda morarma ile birlikte yüzde kızarma, kan toplanması.

2. SONRAKİ SAFHADA GÖRÜLENLER

• Dudaklar, burun, kulaklar ve ayak parmakları mavimtırak gridir.
• Solunum kesik kesiktir veya hiç yoktur.
• Nabız yavaş ve düzensizdir.
• Tam bilinç kaybı vardır.

3. NE YAPMALIYIZ?

• Boğulmaya neden olan etken ortadan kaldırılır. (yabancı cisim, sakız v.b)
• Boyun, çene yere dik olacak şekilde, arkaya bükülür. Çene açılır, dil öne çekilir.
• Ağızdan ağza yapay solunum yapılır. Solunum yollarının açılması ilk üç dakika içinde yapılmalıdır, beyin daha fazla oksijensizliğe dayanamaz.

4. SUDA BOĞULMADA İLK YARDIM

• Suda boğulma tehlikesi geçirmiş bir kişiyi karaya çıkarıp, sırt üstü yatırın.
• Ağzının içindeki yabancı cisimleri temizleyiniz. Ağızdan ağza yapay solunum yapınız. Soluk verdiği zaman kişinin başını yana çeviriniz. Bu hareketi 5-6 kez tekrarlayınız. Böylece; fazla su köpürerek dışarı çıktığı gibi kişiye yeterli solunum da yaptırmış olursunuz.
• Daha sonra ıslak giysileri çıkarıp battaniyeye sarın,
• Yutulan suyu çıkartmak için iki elinizle karnı altından tutarak hastayı yukarı kaldırınız. Bu suretle hava yolundaki suların boşalmasına yardım etmiş olursunuz.

5. AĞIZDAN AĞIZA SUN’İ TENEFFÜS METODU

Nefes alamamanın en yaygın sebepleri: boğazın tıkanması bilinç kaybı olan kişinin boğazının, dili ya da balgam tarafından tıkanması boğulma, dumandan boğulma ya da zehirlenme kafaya ya da göğse yenen güçlü darbe, kalp krizi.

İnsan nefes alamazsa 4 dakika içinde ölür. Nefes alamıyorsa, DERHAL suni teneffüs yapmaya başlayın.

• Ağız ya da boğazda bulunan herhangi bir şeyi parmağınızı kullanarak derhal çıkarın. Dili dışarı çekin. Boğazda balgam varsa acilen temizlemeye çalışın.
• Çabuk ama özenle hastayı sırtüstü yatırın. Yavaşça başını geriye doğru yatırıp çenesini dışarı çekin.
• Burnunu parmağınızla kapatarak, ağzını sonuna kadar açın, hastanın ağzını kendi ağzınızla kapatıp, göğsü kalkıncaya kadar kuvvetlice üfleyin. Havanın çıkmasını bekleyip tekrar üfleyin. Yaklaşık her beş saniyede bir bunu tekrarlayın.
• Küçük çocuklar ve bebeklerde, burun ve ağzı kendi ağzınızla kapatarak her üç saniyede bir çok dikkatlice üfleyin.
• Hasta kendi kendine nefes almaya başlayana dek suni teneffüse devam edin. Bazen 1 saat ya da daha fazla denemek zorunda kalınabilir.

HAZIRLAYAN: Acil Servis hekimi Dr. Özlem Sarıoğlu Erdağ ve Dr. Berrin Aydın