Güncelleme Tarihi:
Genellikle yutma güçlüğü, boğazda yanma, kaşıntı, hafif kırgınlık , burun tıkanıklığı veya ağızda küçük yaraların var olduğu tablo boğaz mukozası inflamasyonu yani farenjit olarak kabul edilir. Aslında boğaz bölgesinde bu şikayetlere alerjiden, tümörlere, nadir kas hastalıklarından, reflüye kadar pek çok hastalık neden olabilir. Ancak bu şikayetler sıklıkla enfeksiyonlara bağlı olarak oluştuğu için, özellikle yeni başlayan boğaz ağrılarını risk altında olmayan (sigara, alkol kullanmayan, kanser öyküsü olmayan) bireylerde enfeksiyoz farenjit olarak kabul edilmesi yanlış olmayacaktır.
Ayırıcı tanı ve tedavisi şikayetlere ve muayene bulgularına göre kolayca yapılan enfeksiyöz farenjitlerde sağlıklı bireyler için nadiren tetkik gerekir.
Sağlıklı bireylerde enfeksiyöz farenjit sıklıkla virüslere nadiren bakterilere bağlı olarak oluşur. Virüsler arasında solunum virüsleri, bakteriler arasında ise grup A streptokoklar yani beta diğerlerine göre çok daha sık görülen etkenler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu durumda yeni başlayan boğaz ağrılarında solunum yolu virüslerini etken olarak düşünmek yanlış olmayacaktır. Sağlıklı yani ek hastalıkları bulunmayan bireylerde tablonun kendi kendini sınırlayacağı da göz önünde bulundurularak şikayetlere ve ek bulgulara göre tedavi planlanabilir. Boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü ön planda olan olgularımız da sistemik ilaç kullanmak istemiyorlarsa lokal yani boğaz spreyleri veya gargaralarla tedavi olabilirler.
Lokal ilaçlar
Baoğaz spreyleri, antiinflamatuar veya anestezik içeren spreyler günde 3-4 defa kullanıldığıda kısa zamanda etki göstererek boğaz bölgesindeki ağrıyı azaltır. Bu olgularda ayrıca sıvı tüketimini arttırmak, bitkisel kökenli evde hazırlanan ılık çaylar, bal gibi uygulamaları teşvik etmek son derece yararlıdır.
Sistemik ilaçlar
Akut farenjitli olgularda baş ağrısı veya ateş gibi ek şikayetler varsa bu durumda sistemik ağrı kesiciler, parasetamol veya nosteroidal ağrı kesicilerin kullanımı yararlı olur. Bu ilaçların mide yan etkileri olduğu için daha önceden güvenle kullandıkları bir ürünü tercih etmeleri ve tok karnına bu ilaçları almaları yarararlı olur.
Sistemik ilaçlardan kombine ürünleri (burun akıntısını azaltan ve ağrı kesici olan) akut farenjitlerde olası yan etkileri nedeniyle yarardan çok zarara neden olabileceği için önerilmez.
Viral farenjitlerde hastalarımız günlük aktivitelerine biraz daha özen göstermeli aşırı spor yapmamalı, uyku düzenine dikkat etmeleri ve bol sıvı tüketilmeleri süreci hızlı bir şekilde geçirmek için yararlı olacaktır.
Akut farenjit oluştuğunda ilaç kullanmak istemeyen hastalar için bitkisel, evde hazırlanabilecek tedaviler de uygulanabilir. Bunlar özellikle ılık suyla tüketildiğinde sıvı ihtiyacını karşılamasının yanında hem antiviral hem de antiinflamatuar özellikleri olan bu bitkilerden günde 4-5 bardak içilebilir. Bunlar arasında hatmi çiçeği çayı, adaçayı-ekinezya veya meyan kökü bu amaçla kullanılabilir. Ayrıca elma sirkesi boğazda ılık bir suyla sulandırılarak gargara olarak kullanıldığında veya balla karıştırılarak tüketildiğinde boğaz ağrınıza iyi gelecektir. Ayrıca boğazda yanma ve kaşıntı hissi çok fazla ise tuzlu su ile gargara da sık aralıklarla yapıldığında herhangi bir yan etkisi olmaksızın oldukça rahatlama sağlayacaktır.
Boğazla ilgili şikayetleriniz 1 hafta 10 gün geçmesine rağmen azalmamışsa veya boyunda kitle , tükrükte kan gibi ilave şikayetler ortaya çıkmışsa beklemek yerine KBB hekiminizi ziyaret etmeniz yararlı olacaktır.