BİR SORUDAN FAZLASI | Erkekler neden hastalıklarını bu kadar abartıyor?
Güncelleme Tarihi:
Genelde erkeklerin basit bir hastalığı bile aşırı abarttıkları ile ilgili şakalar yaparız. Çoğu insanın ayakta geçirdiği gribi bile bazı erkekler yatak döşek geçirir, sanki ölüm döşeğindeymiş gibi acı çekerler. Biz de ‘Bir Sorudan Fazlası’ serimizde partnerlerinin ufacık sağlık sorunlarını abartmalarından şikayetçi olan kadınlarla konuştuk
Cambridge Sözlüğü’nde erkek gribi, "Soğuk algınlığı gibi ciddi olmayan, ancak bu hastalığa yakalanan kişinin genellikle erkek olduğunda, çok daha ciddi olarak gördüğü bir hastalık" olarak tanımlanıyor. Urban Dictionary'e göre ise durum çok daha ciddi. Erkek gribi "doğumdan daha acı verici."
Peki, bu erkek gribi gerçekten doğru mu? Son birkaç yıldır yapılan araştırmalar, hafif solunum yolu enfeksiyonu geçirdiklerinde en kötü semptomları bildirenlerin aslında kadınlar olduğunu buldu. Bilim insanlarının sağlıklı gençleri kasıtlı olarak bir grip virüsüyle enfekte ettiği bir çalışmada, kadınların daha fazla semptomu vardı ve erkeklerden daha kötü hissediyorlardı. Dr. Klein, bunun nedeninin daha güçlü bir bağışıklık sisteminin daha fazla ve daha şiddetli semptomlara karşılık gelebilmesi olduğunu söyledi.
Elbette yıllardır sosyal çevremizde ve internette şakası yapılan erkek gribi teşhis edilebilir bir rahatsızlık değil ve sıradan burun akıntısı çeken tüm erkekler de aynı şekilde davranmıyor. Bazı erkekler de kadınların hasta olduğunda çok nazlı olduklarından şikayetçi.
Ancak yıllardır üzerine şakalar yaptığımız, en ufacık hastalıkta yatak döşek yatıyorlar diye söylediğimiz erkeklerin bu şekilde davranmalarının gerçekten biyolojik bir nedeni varmış ama biz onları bir türlü anlayamamışız.
Önce benzer durumda yakınan kadınların hikâyelerini dinleyelim, sonra da neden erkeklerin hastalıklara karşı daha az dirençli olduklarının bilimsel nedenlerini öğrenelim.
‘ÇOCUKLAR BİLE EŞİM KADAR NAZLI DEĞİL’
Bence hem hastalık konusunda hem de hayatın zorluklarına karşı göğüs germe konusunda kadınlar erkeklere göre daha güçlü.
Benim eşimin önemsiz bir soğuk algınlığın da bile kolu kanadı kırılıyor. Günlerce sünnet olmuş çocuk gibi yataktan çıkmıyor, işe gitmiyor. Amansız bir hastalığa yakalanmış gibi ‘niye benim başıma’ geliyor diye söyleniyor. Bu kadar abartmamasını söyleyince de benden kötüsü olmuyor. Ama ben hasta olunca hiç yatıp dinlenme lüksüm olmuyor. “Sen benim gibi ağır atlatmıyorsun” diyor.
Bence bunu nedeni erkek çocuklarının anneleri tarafından genellikle nazlı yetiştirilmeleri. Tabii ki herkes aynı değil, benim bir kızım bir oğlum var ve ikisi de çok şükür babaları gibi değil. Hasta olunca eşim kadar mızmızlanmıyorlar, ekstra ilgi beklemiyorlar ve normal hayatlarına devam ediyorlar. Okula göndermek istemediğimde de ‘abartma anne’ diyorlar.
‘SANKİ ÖLÜM DÖŞEĞİNDEYMİŞ GİBİ DAVRANIYOR, VASİYETİNİ AÇIKLIYOR’
Benim partnerim hasta olduğunda deyim yerindeyse ölüm döşeğindeymiş gibi davranıyor. Tüm ilginin onda olmasını istiyor. Zaten hasta olduğunda ekstra ilgileniyorum ama başında 7/24 yoğun bakım hemşiresi gibi durmamı istiyor.
Pandemi zamanı ikimiz de covid olduk. İkimiz de aynı derecede etkilendik ve bir haftaya yakın yattık. Ama ben ara ara kalkıp yemeklerimizi yaptım, etrafı topladım, temizledim. Eşim ise bir hafta boyunca resmen sadece tuvalet ve yatak odası arasında yürüdü.
İkimiz de aşılı olduğumuz için ben çok endişelenmiyordum ama eşim resmen son günlerini yaşıyor gibiydi. Sanırsın ölüm döşeğinde yatıyor ve vasiyetini açıklıyordu. İşte "Eğer ölürsem şunu yaparsın, anneme babama şöyle söylersin, bankadaki parayla şunu yaparsın" gibi konuşup canımı sıkıyordu.
Ha sanmayın ki covid onu böyle yaptı. Covid nedeniyle bir sürü insan hayatını kaybetti, korkmakta haklı olabilir tabii ama eşimin mizacı bu. Covid öncesinde normal bir grip olduğunda da böyle, rutin bir kan testi yaptırması gerektiğinde de böyle, başı ağrıdığında da... Hafif bir başı ağrısa tümör mü var acaba midesi ağrısa kesin bir şey var bende diye endişe duyuyor. Her ağrı da hemen ilaca sarılıyor, ağrıya tahammülü yok. Ben bunu yüzüne vurunca da asla öyle olmadığını, gerçekten dayanılmaz bir ağrı yaşadığını benim onu anlamadığını söylüyor.
BİR SORUDAN FAZLASI | Eşim neden annesine bu kadar bağımlı?‘ENDOSKOPİYE GİDERKEN HELALLİK İSTEDİ’
Benim eşim ben regl döneminde of desem ne kadar abartıyorsunuz der ama kendine bir şey olunca dünyası kararıyor. Bir kerekavun keserken parmağını kesti (birkaç mm kadarcık) sanırsınız kolu koptu. Bir yaygara, bir kıyamet, feryat figan kan kaybından ölür diye acile koştuk, dikiş bile atmadılar. Çok panik yaptığını söylediğimde de asla eleştiri kabul etmiyor çünkü bana böyle şeyler olduğunda asla umursamıyorum.
Bunun gibi yaşadığımız birçok örnek var ama en komiği endoskopiye gitmeden yaptıkları. Endoskopi için randevu aldığı gün benim çok önemli bir toplantım olacağı için onunla gidemeyeceğimi söyledim. Zaten yalnız olmayacaktı, kız kardeşi yanında olacaktı ama bana gelemiyorum diye günlerce surat astı.
O gün işlem odasına girmeden beni arayıp helallik istedi, bana kızgın olduğunu ama yine de sevdiğini söyledi. Resmen benimle vedalaştı. Ben güleyim mi ağlayayım mı ne yapacağımı şaşırdım. Gerçekten böyle bir eş ile yaşaması o kadar zor ki. Biz kadınlar eşlerimiz yanımızda dağ gibi dursu isteriz ama benim dağ meltem esse yıkılıyor.
Arkadaşlarımın eşleri de böyleymiş. Arada bir araya gelince onları çekiştiriyoruz. Erkekler neden böyle bilmiyorum ama bana onların bu halleri çok tuhaf ve komik geliyor. Güçlü olması gereken onlar değil miydi?
'O KOCA ADAM KÜÇÜK BİR ÇOCUĞA DÖNÜYOR'
Ya ben buna çok şaşırıyorum. Kocaman adamlar hastalanında küçücük çocuk gibi nazlanıyorlar. Ben çok çok ağır bir hastalık geçirmediğim sürece gıkımı bile çıkarmam. Ekeklerin hafid bir başı ağrısa hemen 'Of pof, öldüm ben çok kötüyüm moduna giriyorlar. Tuhaf gerçekten...
Peki ama neden erkekler hastalıklar karşısında neden bu kadar savunmasız kalıyor? Hastalıklarını çok mu abartıyorlar yoksa yoksa gerçekten erkek biyolojisi mi buna neden oluyor?
Uzmanlar bu durumun sadece insanlarda değil, bazı diğer canlılarda da cinsiyetler arasında bağışıklık farklılıklarının olduğunu söylüyor.
The New York Times’a konuşan Minnesota Üniversitesi'nde ekoloji, evrim ve davranış profesörü olan Marlene Zuk, "Erkekler ve kadınların enfeksiyonların etkilerini farklı şekilde yaşadıkları fikrinde bir gerçeklik payı var" dedi.
ERKEKLERİN BAĞIŞIKLIK SİSTEMLERİ DAHA ZAYIF
Erkeklerin hastalandıklarında kadınlara göre daha şiddetli geçirme olasılıklarının daha yüksek olduğuna dair güçlü kanıtlar var. Bunu erkeklerin daha yüksek hastaneye yatış ve ölüm oranlarına sahip olduğu Covid pandemisi döneminde de yaşadık. Aynısı, kadınlardan çok daha fazla erkeğin öldüğü 1918 grip pandemisi sırasında da yaşandı.
Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü'nde baş araştırmacı olan Dr. Matthew Memoli, bunun bir kısmının davranışla açıklanabileceğini söyledi. Araştırmalar, erkeklerin genel olarak hastalanmamak için maske takmak veya ellerini yıkamak gibi daha az önlem aldığını buldu. Erkekler ayrıca sigara ve alkol gibi sağlıksız davranışlarda bulunmaya daha yatkın, tıbbi yardım alma konusunda daha isteksiz. Bu da onlar hastalandığında sonuçlara yol açabilir.
Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmalar, erkek ve kadın bağışıklık sistemleri söz konusu olduğunda biyolojik farklılıklar da olduğunu gösteriyor.
Johns Hopkins Üniversitesi'nde moleküler mikrobiyoloji ve immünoloji profesörü olan Sabra Klein, hangi hastalık olursa olsun "Kadınlar genellikle daha fazla bağışıklık tepkisi üretiyor veya geliştiriyor" dedi.
Elbette bireysel farklılıklar var, ancak Dr. Klein, kadınların "bu tür tepkileri çok daha hızlı başlatma eğiliminde olduğunu ve bağışıklık proteinlerinin daha fazla aktive olduğunu ve daha fazla üretildiğini" söyledi.