Beyin yorgunluğu nasıl anlaşılır?

“Beynim dolu, hiç bir şey düşünemiyorum, ağır stres altındayım, yaşadığım olayların etkisinden kurtulamıyorum, son zamanlarda başarı grafiğim çok düştü, hatalı kararlar alıyorum, işlerimi takip ve kontrol edemiyorum” diyorsanız ‘beyin yorgunluğu’ yaşıyor olabilirsiniz.

Nörolog Dr. Mehmet Yavuz, beyin yorgunluğunda en çok karşılaşılan şikayetlerin, unutkanlık, dikkat eksikliği, algılama eksikliği, öğrenme ve ezberleme zorlukları, beyinde ağırlık hissi, dikkatsizlik, tahammülsüzlük ve çabuk sinirlenme olduğunu belirtiyor. Yavuz, “Beyin yorgunluğunda beyinin kayıtlama merkezi Alzheimer hastalığındaki gibi bozulmamıştır ancak yeni bellek kaydında gecikme ve zorlanma vardır. Örneğin; kişi okuduğu şeyleri anlamak için tekrar okumak zorunda kalabilir. Kitabın bir sayfasını okurken, bir önceki sayfaya sık sık bakılabilir” dedi.

Beyin yorgunluğu hangi mesleklerde daha sık yaşanır?

Ekonomik verilerle uğraşan kişilerde, yoğun iş temposuna maruz kalan yöneticilerde, elemanlarda, öğrencilerde ve buna benzer birçok meslek grubunda beyin yorgunluğu yaşandığına dikkat çeken Dr. Mehmet Yavuz, şunları söyledi:

“Ekonomik verilerle uğraşan birçok kişide bireyin verimliliği düşer. Yeni fikir üretmede güçlük yaşar. Sorunlara pratik çözümler getirmez. Analitik ve çözümleyici düşüncelerde olumsuz etkilenmeler yaşayabilir. Yatırım ve bütçe planlamalarında da hatalar yapabilirler. Aynı şekilde her zaman başarılı bir grafik çizen bir yöneticide de beyin yorgunluğu varsa performans düzeyi hızla düşmeye başlar. Kişi kendisindeki değişiklikleri fark eder fakat çoğu zaman adlandıramaz. Beyin yorgunluğu yaşayan çalışanlarda da aynı sonuçlar gözlenir kişisel üretim düşer. Çalışanın arkadaşları ile olan ekip ruhu ve diyaloglarında zedelenmeler yaşanır. Kişiler daha sinirli ve alıngan davranışlar sergiler. Yoğun bir tempoyla çalışan öğrencilerde de durum farklı değildir. Ders notlarında ve algılamada güçlükler yaşanabilir. Dolayısıyla da bu durum karşısında bireylerin okul ve iş hayatı açısından olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir.”

Beyin yorgunluğu nedenleri nelerdir?

• Uzun süreli stres yaşanması,

• Yoğun çalışma temposu,

• Metropol şehirlerde sıkça karşılaşılan havasız, küçük ve dar ofisler,

• Elektronik cihazlardan yayılan elektromanyetik dalgaları,

• Cep telefonu sinyalleri, TV ve radyo dalgaları, telsiz dalgaları, yüksek gerilim hatları, baz istasyonları gibi elektromanyetik kirlilik,

• Alkol alışkanlığı, uykusuzluk, depresyon ve anksiyete sorunları,

• Hastalık sebebiyle kullanılan bazı ilaçlar, (kanser, epilepsi ve depresyon ilaçları gibi)

• Vitamin eksikliği, (B12 folik asit, demir eksikliği ve tiroit hormonlarının yetersizliği) beyin yorgunluğuna ve durgunluğuna neden olabilir.

Beyin yorgunluğuna karşı ne yapılabilir?

• Kişi kronik stres oluşturan durumlardan uzaklaştırılmalıdır.

• Sağlıksız çalışma ortamlarından uzak durulmalıdır. Çalışanların fiziksel sağlığı kadar ruh sağlıkları da düşünülmelidir.

• Havasız mekanlarda insanların çalıştırılmasına engel olunmalıdır.

• Günlük düzenli spor aktiviteleri yapılmalıdır. İş aktiviteleri arasında ya da sonrasında

herhangi bir müzik aleti ile uğraşmak beyini dinlendirir.

• Yoğun iş aktiviteleri arasında tatil ve dinlenmeye zaman ayrılmalıdır.

• Sınavlara hazırlanan öğrenciler ise düzenli aralar vermeli ve aralarda spor, müzik gibi aktiviteler yapmalıdırlar.

Beyin yorgunluğuna hangi besinler iyi gelebilir?

Fındık, ceviz, badem, çekirdekli kuru üzüm, yeşil sebzeler, böğürtlen, yaban mersini, somon ve sardalye balığı, üzüm suyu, elma, kepekli pirinç ve sıcak kakao beyin yorgunluğuna iyi gelen gıdalardır. Çay ve kahve de beyin yorgunluğuna iyi gelir.

Nasıl tedavi edilir?

Dr. Mehmet Yavuz; “Beyin elektrosu (EEG), beyin yorgunluğu vakalarında mutlaka uygulanması gereken bir tetkiktir. Sağlıklı beyinde gördüğümüz alfa ve beta dalgalarının istatistiksel verileri çok önemli bilgiler verir. Beyin yorgunluğunda beta dalgalarında yoğunlaşma izleriz. Buna mukabil alfa dalgaları ne kadar yoğunsa o kadar sağlıklı bir tablo ile karşı karşıyayız demektir” dedi.

Genelde her iki hemisfer’deki beyin dalgalarının istatistikî verilerinin aynı sonuçları gösterdiğini belirten Yavuz, “Sonuçlarda farklıklar gözlemleniyorsa dikkate alınmalıdır. Çünkü beyinin her iki hemisferi arasında görülen bu farklılıklar ilerde gelişecek olan Alzheimer hastalığının habercisi olabilir. Potansiyel bir Alzheimer hastasını önceden keşfetmek, tedavide hiç kuşkusuz çok önemli yararlar sağlar” diye konuştu.