Becerikli mi Zeki mi?

Çocuklarımızın bazen “akıllı” bazen de “becerikli” olduklarını duymayı severiz. Peki, bu iki durum birbiri ile ilgili midir? Yani akıllılar becerikli olurlar mı? Ya da tüm becerileri sergilemek için zeki mi olmak gerekir? Uzman Psikolojik Danışman Seçil Akaygün Cüntay, tüm bu merak edilenleri yanıtladı.

Her çocuğun zekasının yapısı farklıdır. Çünkü zeka, tek bir puanla ifade edilmekten öte, içinde sosyal uyumdan motor becerilere, alternatif üretmekten plan yapmaya kadar uzanan birçok alanın toplamından oluşur. Zeka, çocuğun matematik dersinden aldığı yüksek not değil; o dersi öğrenip sınavda soruları cevaplarken kullandığı becerilerin tümüdür. Bu nedenle de bir çocuğun “zeki” olması tüm alanlarda “becerikli” olmasını sağlamayabilir. En önemli prensip çocuğun zekası ve becerileri arasında mutlu olmasını sağlayacak alanlar açmaktır.

Zeka ve Beceri Arasındaki İlişki

Okulda tüm dersleri iyi olan bir öğrenci, sosyal becerileri sergilemekte güçlük yaşayabilir. Sayısal derslerde düşük not alan bir öğrencinin sanata olan düşkünlüğü bir süre sonra kendini sanat alanında beceriye dönüştürebilir. Bu nedenle;

* Zeka, çocuğun farklı alanlarda becerikli olmasına yardımcı olacak potansiyeli sağlar. Potansiyel ise keşfedilmesi gereken geniş bir alandır.

* Zeka, çocuğun becerilerini geliştirmede önemlidir, ancak tek etken değildir. Çünkü birçok beceri, heves, yatkınlık ve azim ile buluştuğunda gelişir.

* Zeka, çoklu bir yapıya sahiptir. Çocuğu sadece tek alanda (okul, sanat, spor) “becerikli” kılmaya çalışmak onun sahip olduğu ve henüz bilmediğimiz yetilerine haksızlık yapmaktır.

* Çocuk birden fazla beceriye de sahip olabilir. Böyle durumlarda ise çocuğun en çok nerede ve ne yaparken mutlu olduğunu gözlemek gerekir.

* Farklı beceriler farklı zamanlarda gelişebilir. Çocuğun yaşı, ilgi alanı, olgunlaşma düzeyi, fiziksel becerileri, zihinsel becerileri henüz hazır değilse, kendinden istenen becerileri sergilemekte zorlanabilir. Bu nedenle çocuğunuzun denediği ve başarısız olduğu durumlarda mutlaka ikinci bir şans da tanımak gerekebilir.

* Beceri ve zeka arasında doğrudan bir ilişki kurmak yerine çocuğa özel değerlendirmeler yapmak daha doğrudur. Böylelikle çocuğumuzu belli kalıplara sokmaksızın, uygun olmayan etiketlendirmeler yapmadan onu kendinden memnun bir birey olmasını sağlayabiliriz.

Çocuğunuz Üzerinde Ne Gibi Etkiniz Var?

* Çocuğunuzun etkinliklerde aktif olmasını sağlıyor musunuz?

* Aktif araştırma ve keşif için çocuğunuzu cesaretlendiriyor musunuz?

* Öğrenmesi gerekenleri birçok kez tekrar ediyor musunuz?

* Çeşitli oyuncak ve objeleri çocuğunuza soruyor musunuz?

* Onunla sürekli konuşuyor iletişim kuruyor musunuz?

* Çocuğunuzun neden-sonuç arasındaki bağlantı kurabilmesi için ona yardımcı oluyor musunuz?

* Bağırmamaya, fiziksel cezalar uygulamamaya özen gösteriyor musunuz?

* Çocuğunuzla ilgilendiğinizi ona gösteriyor musunuz?

Tüm bu sorulara cevabınız “Evet” ise çocuklarınızın gelişim için çaba gösterdiğinizi söyleyebiliriz.