Bebeklerde yumurta alerjisi neden olur, nasıl tedavi edilir?

Yumurta kahvaltılarımızın olmazsa olmazı ve beslenmemizde önemli yeri olan bir protein kaynağı. Ancak bu besin, çocuklar için alerjiye neden olan gıdaların başında gelir. Çocuklarda yumurta alerjisi genellikle ek gıda döneminde ortaya çıkar ve yaşamı tehdit eden bir reaksiyon olan anaflaksiye neden olabilir. Bildiğimiz gibi aslında yumurtayı sadece omlet yaparak tüketmeyiz. Yumurta kekte, bisküvide, makarnada hatta köftede de bulunabilir. Peki, bu durumda bebeğinizde yumurta alerjisi varsa ne yapmalısınız?

Bebeklerde yumurta alerjisi genelde yumurta beyazı tüketilmeye başlandığında anlaşılabilir. 1 yaş öncesinde yumurta beyazı ek gıda olarak başlanmadığından gözden kaçar. Bazen köfte yapan anne içine yumurtayı kırdığını unutur ve köfteyi yiyen bebek alerji olduğunda sebebini bilmeden inek sütü, fındık, fıstık tarzı gıdalardan şüphelenilir. Yumurta alerjisinin en iyimser tarafı genelde bu alerjinin 5 yaşına kadar görülmesidir.

Peki, nedir bu yumurta alerjisi?

İnek sütü alerjisi, fındık, fıstık gibi kabuklu yemiş alerjisi veya kabuklu deniz ürünlerine karşı alerji en sık duyduğumuz besin alerjileridir. Gıda alerjisi olan bir kişi eğer alerjik olduğu gıdayı yerse vücut bunu yabancı olarak algılar, bakteri ve virüs gibi yabancı maddelere nasıl yanıt veriyorsa bu tarz alerji olan gıdalara da abartılı tepki verebilir. Bebeklerin bağırsakları ve bağışıklık sistemleri henüz gelişmemiş olduğundan yumurta beyazında çok fazla oranda bulunan proteini kolay hazmedemez ve bünyesi kaldırmaz. Bu nedenle; bebekler çoğunlukla yumurtanın beyazına, nadiren de sarısına karşı alerjik reaksiyonlar oluşturabilmektedir.

Normalde bakteri ve benzeri mikroplara karşı vücudumuzu koruyan bağışıklık sistemi yumurta proteinine karşı yabancı bir istilacıymış gibi antikor (IgE) ve bazı maddeler (histamin) ile saldırır. Bebeklerde yumurtayı tükettikten kısa bir süre sonra kızarıklık, şişlik, kaşıntı benzeri belirtiler gözlenir. Bazen de yumurta alerjisi olan bebeklerde belirtiler silik olabilmektedir. Fakat ebeveynler bebeklerde kilo alamama ve sindirim problemleri ile doktora başvurabilmektedir. Bebeklerdeki alerjik tepki dakikalarla veya birkaç saatle de sınırlı kalabilir.

Bebeklerde yumurta alerjisi belirtileri

Yumurta alerjisi olan bebeklerde birkaç sistemi etkileyecek bulgu ve belirtiler olabilir. Bu sayacağım bulgu ve belirtilerden bir veya birkaçı ile karşılaşırsanız yumurta alerjisi konusunda dikkatli olup hekiminize başvurarak, çocuğunuzun takibini yaptırmanız önem arz etmektedir.

Genelde alerjik hastalıklar ciltte reaksiyon verdiğinden yumurta alerjisinde de deride kızarıklık, şişlik, egzama, kurdeşen tarzı lezyonlar veya bulgular gösterebilir.

İkinci olarak yumurta alerjisinde bulgu ve belirti veren mide ve bağırsak sistemimizdir. Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ishal veya ağız çevresinde yırtıklar, kaşıntı veya şişlikler olabilir. Kusmanın sebebinin bazen reflü olduğu düşünülerek tedavi edilebilir. Bu durumda altta yatan alerjik durum atlanabilir. Bu sebeple aşırı kusan bebeklerde mutlaka besin alerjileri ve yumurta alerjisi akla gelmelidir.

Solunum sistemi, alerjik olaylardan en kolay etkilenen sistemimizdir. Bazen de yaşanan solunum güçlüğü hayatı tehdit eden sonuçlara varabilir. Bebeklerde geçmeyen burun akıntısı, hapşırma, hırıltılı nefes alma atakları, solunum güçlüğü alerjide olabilecek durumlardır.

Dolaşım sistemi de yine yumurta alerjisinden etkilenerek çeşitli bulgular verebilir. Özellikle ritim bozuklukları (hızlı kalp atımı vb), tansiyon düşüklüğü belirtiler arasındadır. Tansiyon düşüklüğüne bağlı baş dönmesi, mide bulantısı bebeklerde pek söylenemediği için davranış değişikliğinde dahi şüphe edilmesi gereken bir durumdur. Bebek bazı besinleri yedikten sonra ağlıyor, kalbi hızlı atıyor ve keyifsizlik yaşıyorsa yumurta alerjisi ve diğer besin alerjileri akla gelmelidir.

En ciddi ve tedavisi acil olan durum ise anafilaksiye gidiştir. Bu durumda vücutta morarma nefes almada zorluk ve ani kalp durmaları olabilmektedir. Ailenin bu acil durum karşısında ne yapması gerektiğini doktoruyla görüşüp acil alerji hazır iğnelerini (adrenalin iğnesi) yanlarında taşımaları gerekmektedir. Aileler bebekleri için yanlarında bulundurdukları bu ilaçları, çocukları büyüdükten sonra da alerjik durumunun devamını dikkate alarak yanlarında taşımaları hayat kurtarıcı olacaktır. Alerjik reaksiyon esnasında kişi ağır ve ani gelişen bu durumda iğneyi kendine yapamazsa yanındaki kişi bu iğneyi hemen yapabilecek bilgiye sahip olmalıdır.

Bebeklerde yumurta alerjisi nasıl anlaşılır, tanı nasıl konur?

Bebekler bir yemeği ilk defa yedikten sonra kızarıklık veya döküntü olduğunda anne ve baba bunu hemen fark eder. Ebeveynler bebeklerinin yediği yiyeceklerden alerjinin neden olduğu sebebi tahmin edebilir. Bu suçlu besin listesi kabarıktır, içinde yumurta da vardır. Ebeveynler yumurta alerjisinden şüphelendiğinde, bebeğe büyüdükçe yumurtayı kontrollü olarak vererek alerji durumunun devam edip etmediğini saptayabilirler.

Alerjide deri testleri belli yaşlardan sonra yapılabilir. Çünkü bebeklerde yeterli antikor oluşmamıştır. Bu dönemde bebekler, test yapılmadan besin uzaklaştırma yöntemiyle alerji yapan yiyecekten uzak tutulur. Bulgularda gerileme olursa alerjisi olduğuna kanaat getirilir. Yaş olarak olgunlaştığında kan antikor ve deri testleri yapılarak laboratuvarda tanı doğrulanabilir. Besin alerjilerinde tanıda en yaygın deri testleri kullanılmaktadır.

Besin alerjisinde deri testi nasıl yapılır?

Deri testi, minicik deliklerle -ki bunlar çok ağrı yapmaz- gerçekleştirilir. Alerjik madde dökülmesi sonucu gözlemlenen renk değişikliği ve şişliğin değerlendirilmesidir. Alerjinin olduğu gıdanın bölgesinde şişlik ve kızarıklık olurken alerji olmayan gıdaların delikçiklerinde bir renk veya şişlik gözlenmez. Yumurta özütünün düştüğü yerde kırmızımsı, kabarık bir nokta oluşursa, kişinin yumurta alerjisi vardır. Genelde antikor ve deri testleri birlikte uygulanarak daha kesin sonuca ulaşılabilir.

Alerji testlerinin hastane koşullarında işin uzmanınca yapılması zorunluluktur. Kesinlikle evde bu test yöntemlerinin yapılmaması gerekir. Ayrıca evde değişik besinler bebeğe verilerek alerjisi olup olmadığının tespitine yönelik denemeler asla yapılmamalıdır. Zira bu durum uygun koşullarda yapılmazsa ölüme kadar gidebilir. Bebek anafikasiye girdiğinde evde hiçbir önlem alınamaz. Sonuç ölümcül olabilir.

Bebeklerde yumurta alerjisi nasıl geçer?

Tüm besin alerjilerinde olduğu gibi yumurta alerjisinin ana tedavisi bebeğe yumurta vermemektir. Yumurta içeren tüm gıdaların bisküviden köfteye kadar dikkatle seçilmesi gerekir. Alerji geliştiği anda ise epinefrinli iğne yapılması ve acilen hastaneye götürülmesi gerektiği unutulmamalıdır.

Bebeklerde yumurta alerjisinde acil durumlarda ne yapılmalıdır?

Bebeğin yanlışlıkla yumurtalı ürünleri yeme olasılığı her zaman vardır. Bu durumlar için acil epinefrin iğnesi ve antihistaminik ilaçlar evde bulundurulmalıdır. Dozları ise bir kağıda not edilmeli ve acil durum için ulaşılabilecek hekim ve hemşire bilgileri hazır olmalıdır.

Bebeklere verilen hangi besinler yumurta alerjisi yapar?

Yumurta içeren tüm ürünleri bilmek zamanla oluşabilecek bir kabiliyet olduğundan yemek öncesi mutlaka yiyeceği sunan kişilere içerisinde yumurta olup olmadığı sorularak öğrenilmelidir. Yumurta alerjisi olan bebeklerde albümin, globülin, livetin, lysozyme, ovalbumin, ovoglobulin, ovomucin, ovomucoid, ovotransferrin, ovovitella, ovovitellin, silici albuminate, simplesse, vitellin içeren maddelerin de tüketilmemesi önemlidir.

Çoklu besin alerjisi olan bebekler iyi bir diyetisyen kontrolünde olmalı ve gelişimi geri kalmayacak şekilde beslenme öğünleri zenginleştirilmelidir. Tek başına anne ve babanın bilgisi bebeğin ihtiyaçlarını karşılayamayabilir.