Bebek ve çocuklarda ateşe ne iyi gelir? Ateş nasıl düşürülür?

Bebeklerde ve çocuklarda ateş sınırı nedir?

Normal, sağlıklı insan ateşi 36,5-37,5 arasıdır. 37,8-38 dereceden sonraki vücut ısısı ateş olarak kabul edilir. Özellikle 39-40-41 derece gibi yüksek ateş olarak nitelediğimiz oranlar, hem enfeksiyonu düşündürdüğü için hem de bu derecede bir ateş tehlikeli olabileceği için önemlidir. Dolayısıyla daha dikkatli olmak gerekir.

Amazon Türkiye indirimli bebek bakım ürünleri için tıklayın!

Çocuklarda ve bebeklerde ateş neden çıkar? Ateş hangi hastalıkların habercisidir?

Çocukluk grubunda ateşin en önemli çıkma nedeni enfeksiyonlardır. Bazen uzamış ateş farklı farklı hastalıkların belirtisi olabilir. Ancak çocuklarda ateş çıktığında ilk akla gelen enfeksiyonlardır. Ateşin süreklilik oluşturduğu enfeksiyonların da en önemli nedeni virüslerdir. Zaman zaman bakteri kaynaklı enfeksiyonlar da görülmekle birlikte bunların sıklığı daha azdır.

Çocuklarda ateşe neden olan bir başka durum ise aşılardır. Bebek ve çocuklar aşı olduğu günün gecesinde aşıya bağlı ateşlenme yaşayabilir. Eğer ateş ertesi gün de devam ederse enfeksiyonu düşünmek gerekir. Ateşle birlikte çocuğun yaşadığı şikayetler de altta yatan soruna işaret eder. Örneğin ateşle birlikte çocukta öksürük, burun akıntısı ya da ishal yoksa, bu durumda idrar yolu enfeksiyonu düşünülmelidir. İdrar yolu enfeksiyonu çocukta sadece ateşle karşımıza çıkabilir. Bu nedenle çocuklarda süregelen ateş önem taşır.

Yenidoğan döneminde görülen ateş tehlikeli midir?

Yenidoğan döneminde ve özellikle ilk üç ay ateş çok önem taşır. Bu nedenle ilk üç ay içinde bebekte ve çocukta ateş görülmesi halinde zaman kaybetmeden hekime başvurmak gerekir.

Ateş nasıl ölçülür?

Ateş genellikle koltukaltı ve kulaktan ölçülür. Arada fark varsa evde her iki ateş ölçerin de bulundurulması, arada bir karşılaştırma yapılması gerekir.

Evde ve hastanede ölçümü arasında fark var mıdır?

Evde ve hastanede ölçüm arasında aslında fark yoktur. Sadece hastanede kullanılan ateş ölçerler devamlı kalibre edildiği için güvenirliği daha yüksektir. Ancak evdeki ateş ölçerlerde bazen bu kalibrasyon olmayabilir.

Çocuklarda ateş nasıl düşürülür?

Ateşi düşürmek için özellikle soğuk uygulama dediğimiz (ancak çok soğuk olmaması gerekiyor) soğuk havlulularla vücudun silinmesi ya da ılık duş alınması gibi uygulamalar yapılabilir. Bununla birlikte ortam ısısı yüksekse düşürülmesi gerekir. Buna rağmen ateş 38,5-39 derecelere yaklaşıyorsa çocukluk dönemlerinde kullanılan ateş düşürücüleri hekime danışarak kullanmak gerekir. Fakat bu ilaçları da çok yüksek dozlarda ve sık aralıklarla kullanmamak önem taşır.

Ateş için ne zaman doktora gidilmeli? 

Özellikle yenidoğan olarak adlandırdığımız ilk üç aylık bebeklerde mutlaka hekime gidilmelidir. Bunun dışında ateş tek başınaysa ve beraberinde öksürük, burun akıntısı, kusma, ishal gibi başka enfeksiyon bulgularının olmadığı durumlarda, ateş 39-40 derece seviyelerindeyse ve dirençlisiyse, üç günden fazla devam ediyorsa zaman kaybetmeden hekime başvurmak gerekir. Zira enfeksiyon durumlarında ateş sadece ilk üç günde görülür ve üçüncü günün sonunda hem ateşin derecesi hem de aralıkları düşer. Ancak bir iki gün ateş görüldü, arada birkaç gün ateş düştü sonrasında tekrar ateş oluştuysa bu durumda da mutlaka hekime başvurulmalı.

Ateş konusunda en sık yapılan hatalar nedir?

Ateş aslında vücuda giren enfeksiyona karşı vücudun yaptığı bir savunmadır. Vücut, ateşi yükselterek aslında mikroba karşı kendini korumuş olur. Genellikle aileler çok kolay panik yapar. Oysaki ateşe biraz izin vermek gerekir. 38,5’lara kadar soğuk uygulaması yapmak, ortam ısısını düşürmek ancak 38,5 üstünde ilaçla müdahale etmek yeterli olur. Bu noktada gereksiz ilaç kullanmamak önemlidir. Çünkü ateş düşürücüler sık ve uygun olmayan dozda kullanıldığında karaciğere toksik etki yaratabileceği gibi böbreklere de zarar verebilir. Bu nedenle ateş konusunda gereksiz ilaç kullanmaktan sakınmak son derece önem taşır.

Ateşin aslında tek başına çocuk için bir tehlikesi yoktur. Sadece alta yatan nedenin tam olarak tespit edilmesi ve buna yönelik uygulanması gereken tedavi varsa gecikmeden yapılması önem taşır.

Ateşli havale nedir? Ateşli havale durumunda ne yapılmalı?

Yüksek ateşte ebeveynleri en çok endişelendiren nokta ateşli havale riskidir. Ateşli hava tek başına yani ateşe bağlı geçiriliyorsa çocuğa tek başına zarar vermez. Ancak ateşin altında yatan neden menenjit, zatürre vb. bir hastalık söz konusu ise dikkat etmek gerekir.

Yani zarar veren ateş değil, altında yatan nedendir. Ateşin tek başına çocuğa zarar verebilmesi için 41-42 derece gibi çok yüksek düzeylere ulaşması gerekir ki zaten biz bu düzeylerdeki ateş çok fazla görülmez.

Çocuk bir kez ateşli havale geçirdiyse ondan sonraki ateşlenmelerinde havale geçirme riski fazladır. Bundan dolayı ebeveynlerin çocuğun bundan sonraki havalelerinde daha dikkatli olmaları, ateşin yükseleceğini hissettikleri anda hemen üzerini soymaları, gerekli durumlarda ateş düşürücüleri vermeleri gerekir.

Çocuk o sırada havale geçiriyorsa da aslında bu durum birkaç dakika içinde düzelecektir. Tabii ki böyle bir durumda en yakın sağlık kuruluşuna gitmeleri gerekir ama sağlık kuruluşuna varmadan havale zaten geçmiş olacaktır. Havaleyi çocuklar genelde evlerindeyken yaşar. Nadiren hastane ortamlarında da havale geçirilebilir. Havale sırasında ebeveynler, çocukların kafasına bir pozisyon vermeli, yan çevirmeleri ve çocuğu sabit tutmaya çalışarak uygun bir yerde yatırmalı ve sakin olunmalıdır.