Güncelleme Tarihi:
Her yaşta rastlanabilen, ancak genellikle bebek ve çocuklarda çok sık görülen orta kulak enfeksiyonu, tıp dilinde ‘otitismedia’ olarak adlandırılıyor. Sıklıkla nezle, grip ile sinüzit gibi üst solunum yolu hastalıklarında, burun ve genizdeki enfeksiyonların orta kulağa ulaşması nedeniyle gelişiyor. Ancak üst solunum yolları enfeksiyonu olmadan da orta kulak enfeksiyonu oluşabiliyor.
Emziren anneler bebeklerini belli bir açıyla besledikleri için anne sütü alan çocuklarda orta kulağa süt kaçması pek görülmüyor. Bebeğin mamayla beslendiği sırada dümdüz yatar pozisyonda yatırılması ise bu açıdan risk yaratabilir. Sık rastlanan bir durum olmasa da, bu pozisyondaki beslenmede mama içeriği kulağa kaçıp, orta kulak enfeksiyonuna neden olabiliyor. Bu yüzden orta kulak enfeksiyonundan korumak için bebekleri mutlaka kucakta veya arkasını yükselterek yarı oturur pozisyonda beslemek gerekiyor.
Kış ayları nezle ve grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarının sık görülmesi nedeniyle orta kulak iltihabına da en çok rastlanan dönem. Hastalık, geniz ile orta kulak arasında yer alan östaki kanalı içinden normalde içi hava dolu olan orta kulağa burun ile genizdeki iltihabın ulaşması sonucunda bu bölgede cerahatli sıvı toplanması nedeniyle gelişiyor. En büyük belirtisi kulak ağrısı olan orta kulak iltihabı; işitme kaybı, kulak zarında delinme ve nadir de olsa daha ağır durumlar yaratabileceği için uzmana gitmek şart. Kulağı ağrıdığı halde şikayetini dile getiremeyen bebeklerde, annelerin daha dikkatli gözlem yapmaları gerekiyor. Her zamankinden farklı ağlaması olan (huzursuzluk, yersiz ağlama, gece ağlaması gibi) bebeklerin orta kulak iltihabı yönünden de muayene edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Bazen çocuklar “Kulağım ağrıyor” dedikten kısa bir süre sonra tekrar oyuna dalabiliyor. Zaman zaman hafif şiddetli ağrı yapan ve kısa bir süre sonra geçen kulak ağrıları, orta kulaktaki havalandırma sorunları ya da kulakta sıvı birikmesi sonucu oluşabiliyor. Normalde havayla dolu olduğu zaman görevini yapan orta kulak boşluğunda toplanan sıvı, işitme sorunları yarattığı için uzmana başvurulması gerekiyor.
Kulağa hava girmesini sağlayan östaki borusu anatomik olarak kısa olduğu için çocuklar orta kulak iltihabına daha kolay yakalanıyor. Bunun yanı sıra östaki borusunun konumu ile eğimi farklı olan bazı çocuklar, enfeksiyon oluşturan etkenlerin orta kulağa geçmesi açısından daha fazla risk taşıyorlar. Bu çocuklar neredeyse her nezle ve grip sonrasında orta kulak iltihabı geçirebiliyor. Bazı çocuklarda ise genetik olarak orta kulak, östaki ve geniz bölgeleri arasındaki ilişkiler sıkıntılı olduğunda bu çocuklarda da sık sık kulakta sıvı birikimi veya enfeksiyon atakları görülebiliyor. Çocuğun büyümesi ve anatomik gelişmeyle bu sorun zamanla ortadan kalkıyor.
Tedavide amaç orta kulaktaki iltihabının temizlenmesini sağlamak. Bu sebeple çocuğa burun ve östaki borusunun açılmasını sağlayan ilaçlar, burun açıcı sprey, antibiyotik, ağrı kesici, orta kulaktaki ödemi çözücü ilaçlar veriliyor. Daha ileri durumlarda cerrahi müdahale yapılması gerekebiliyor. İlaçların doktorun önerdiği sürede kullanılması, ağrı ortadan kalkınca tedavinin kesilmemesi gerekiyor. Ağrı çok uzun sürmüyor ve çocuğun yakınmaları geçmiş gibi görünebiliyor. Ancak orta kulak boşluğundaki iltihabın tamamen geçmesi için antibiyotiğin en az 10 gün süre ile verilmesi uygun oluyor.