Güncelleme Tarihi:
Ülkemizde önemli bir halk sorunu olan iyot eksikliği birçok hastalığın habercisi olabiliyor. Vücudun kendi kendine üretemediği ve özellikle tiroid dokusu için önemli olan bu elementin gıdalardan alınması gerekiyor. Özellikle içtiğimiz suların iyot açısından zengin olması çok önemli. Ne yazık ki, ülkemizin birçok yöresinde içme suları yeterli miktarda iyot içermiyor.
İyodun tiroid bezinden salgılanan tiroid hormonlarının yapımında kullanıldığından bahseden Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Zerrin Beykal; “Eğer yeterli derecede iyot alınamazsa tiroid bezinde büyüme nodüller (guatr) oluşabilir. Ayrıca hipotiroidi dediğimiz tiroidden yeterli hormonların salgılanamaması durumu oluşur. Bu hormonlar kalp hareketleri, büyüme hızı, metabolizma ve bazı önemli proteinlerin üretiminde rol oynar. Özellikle hamilelikte bebeğin hem fiziksel hem zihinsel gelişimi için bu hormonlar hayati önemdedir. Eğer hamilelikte iyot eksikliği mevcutsa; düşük, ölü doğum, doğumsal anomaliler oluşur” dedi.
Hamilelikte; bebeğin, sinir sistemi ve beyin gelişimi için tiroid hormonlarına ihtiyacı olur. Özellikle hamileliğin ilk 2 ayında, bebeğin tiroid bezi gelişmediğinden annenin tiroid hormonları bu gereksinimi karşılar. Hamileliğin ilerleyen evrelerinde de bebeğin mental (zeka) gelişimi tiroid hormonlarıyla sağlanır. Hormonların eksiklikleri bebekte beyin hasarı, zihinsel gelişme geriliği, sağırlık, cücelik ve guatr oluşturabilir. Kretinizm denen bir tabloya yol açarak bebekte büyük dil, ağlama, emme güçlüğü ve bıngıldağının geniş olması gibi belirtilerle ortaya çıkar. Ayrıca okul çağındaki çocuklarda da fiziksel gelişmesinde gerilik, anlama ve öğrenme güçlüğüne neden olur.
Okul çağındaki çocuklar üzerinde yapılan araştırmalarda; hamileliğinde tiroid fonksiyonları iyot eksikliğine bağlı olarak düşük olan annelerin çocuklarının zekalarında, tiroid fonksiyonları normal olan annelerin çocuklarına göre belirgin düşüklük saptandığı görülüyor. İyot eksikliği ve tiroid ile ilgili testlerin hamile kalınmadan önce ve hamileliğin başında mutlaka yapılmasının hayati önem taşıdığını anlatan Dr. Beykal; “Eğer iyot eksikliği mevcutsa mutlaka tedavi edilmelidir. Emzirme döneminde de çocuk iyot ihtiyacını anneden giderdiği için annenin belli bir miktarda iyot alımı çok önemlidir” dedi. Hamile ve emziren annelerin günlük iyot ihtiyacı 250 mikrogram olarak belirtiliyor.
İyot; deniz ürünleri, kırmızı et, süt ve süt ürünleri, ceviz başta olmak üzere kuruyemiş ve tahıllar, çilek muz, yumurtada bol miktarda bulunuyor. Ancak hamilelik döneminde, ayrıca iyot alımı gerekebiliyor. İyot alımının doktora danışılmadan uygulamaya geçilmemesi gerekiyor.