Bebeğin ilk bir yıl içinde karşılaşacağı sorunlar

Bebeğinizle ilgili ilk bir yıl içinde karşılaşabileceğiniz gariplikleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Alper Bıçkıcı anlattı.

Düz kafa

Bebek 1-2 aylık olduğu halde simetrik olmayan kafa yapıları aileleri endişeye düşürür. Bu durumun kalıcı olup olmadığı ya da beyin gelişimine etki edip etmediği gibi sorulara cevap aranır. “Plagiyosefali”adı verilen bu durumun sebep ve sonuçlarını değerlendirmek gerektiğini söyleyen Dr. Alper Bıçkıcı, kafada şekil bozukluğunun annede amnios sıvısının az olması, bebeğin iri olması ve çoğul gebelikler nedeni ile bebeğin başının anne karnında basıya maruz kaldığını ve şeklinin bozulduğunu belirtiyor.

Doğumdan sonra...

Doğum sonrası, özellikle 1-2 aylık döneme kadar bebeklerin kemik yapısı çok yumuşaktır. Bebek sürekli tek yöne yatırılırsa bebekte asimetrik kafa yapısı oluşabilir ya da sürekli sırtüstü yatan bebeklerde başın arka kısmı düzleşebilir.

Bebeğin kafa yapısını düzeltmek için

* Bebe 15 günlükken başlanan D vitamini düzenli verilmelidir.
* Bebeğin yatış pozisyonu sürekli değiştirilmelidir.
* Bebeğe egzersiz ve masaj tedavisi uygulanmalıdır.
* Bir yaşına kadar önlem alınmadığı takdirde bebekte asimetrik kafa yapısı kalıcı hale gelebilir.

Sivilceli yüz

Gebeliğin son haftasında anneden bebeğe geçen hormonlar nedeni ile bebeğin doğumundan 1-2 hafta sonra yüzünde sivilceler görülebilir. Erkek bebeklerde daha sık görülen bu durum bir ay içinde kendiliğinden geçer.

Hassas cilt yapısına sahip bebeklerin ailelerinde alerjik bir yapı varsa, bebeğin cildi daha da hassas olur. Bu nedenle ilk birkaç aydan sonra bebeğin yanaklarında çıkan sivilcelerin nedeni daha farklı olacaktır. Bu nedenle bebek için seçilen şampuan, sabun ve giysi yıkanmasında kullanılan deterjanların anti alerjik etkiye sahip olması gerekir. Bebeğin yüzünü silmek için kullanılan ıslak mendiller cildini tahriş edebilir. Bebekleri sert bir şekilde ve sık sık öpmek ve sakalların bebeğin yüzüyle teması da bu sivilcelerin oluşumuna neden olabilir.

Bebeğinizin yüzünde sivilce varsa

* Sivilceleri sıkmayın.
* Rastgele steroidli krem kullanmayın.
* Doktorunuzun önereceği doğal içerikli kremler kullanın.

Ağızda pamukçuk

Erişkin insanlarda ağız içinde mantar bakteri dengesi vardır. Ancak bebeklerde ağız içi flora tam gelişmediğinden ağızda pamukçuk görülebilir. Pamukçuk, Candida Albicans türü bir mantarın bebeğin ağız mukozasında yaptığı beyaz, pamuk gibi lekelerdir.

Normal doğumda bebeğin doğum kanalı bakterilerini alması nedeni ile ağız florası çabuk oluşur. Son yıllarda yapılan araştırmalarda bağışıklığın ilk basamağı sayılan bu floranın sezaryen doğumlarda tam oluşmadığı, bu nedenle ağız ve bağırsakta enfeksiyon sıklığının arttığı saptanmıştır.

Ağızda pamukçuk bebeğin ağız içinin tamamını kaplarsa emme problemleri nedeni ile bebek emerken ağlamaya başlar. Bebeğin ağzındaki peynirimsi doku kaldırıldığında dahi altta kızarıklık ve ağrı devam eder.

Neler yapılabilir?

* Bebeğin ağzı 1 çay kaşığı karbonat ve yarım çay bardağı kaynatılmış ılık su karışımı ile tülbentle silinebilir.

* Bebekte sık sık pamukçuk oluşuyorsa önlem için bebeğe her beslenme sonrası 1-2 çay kaşığı su verilebilir.

* Uygulamalara rağmen pamukçuk düzelmedi ise doktor önerisi ile bebeğe damla verilebilir.

Yağlı ve pul pul kafa derisi

Doğumdan sonraki ilk günlerde bebeklerin kafaları ısı kaybını azaltmak ve mikroplara karşı koruyucu bir önlem almak adına yağlı bir salgı üretir. Zamanla bu salgılar epitel parçaları ve kirle birleşip pullar halinde sert bir kabuk halini alır. Konak adı ile bilinen bu oluşum bebekte herhangi bir sağlık sorununa neden olmaz. Bu konakları ortadan kaldırmak için öncelikle kabukları yumuşatmak gerekir.

Konak nasıl temizlenir?

* Bebeğin başı bebek şampuanı ile yıkandıktan sonra konakları yumuşatmak için sıcak ortamda saçlarına badem yağı sürülerek 20-30 dakika bekletilmelidir.

* Ardından plastik tarakla çok yavaş ve hafif hareketlerle tarama işlemi yapılır.

* Sonrasında yine şampuanla bebek başı yıkanır ve taranan yerlere yenileyici krem sürülebilir.

* Bu işlemi konak sona erene kadar birkaç kez tekrarlamak gerekebilir. Her seferinde bir kısmının yok olduğu görülecektir. 3-4 gün ara ile aynı işlem tekrarlanabilir.

* Bu yöntemlerle uğraşmak istenmezse doktorun önerdiği doğal konak kremi kullanılabilir.

Göz kuruluğu ve çapaklanma

Doğum sonrası bebeklerde doğum kanalından aldığı mikroplar nedeniyle göz iltihabı (konjoktivit) gelişebilir. Ayrıca daha sonraki haftalarda ortaya çıkan çapaklanma, annenin elleri ya da tozlar aracılığı ile bebeğin gözünde enfeksiyona neden olabilir.

Alınabilecek önlemler

* İlk önlem bebeğe bakım yapan kişinin hijyenik davranması olmalıdır.

* Öncelikle kaynamış suya batırılmış bir bez ile çapaklar temizlenip göz etrafı silinmelidir.

* Daha sonra doktorun önerdiği antibiyotik damla ve/veya göz pomatları tedavide kullanılır.

* Gözyaşı kanalı tıkanıklığı düşünüldüğünde antibiyotik tedavisine ek olarak kaynamış suya batırılmış bezle göz kapaklarının burun kökü ile birleştiği yere masaj yapılmalıdır.

* Problem devam ediyorsa gözyaşı kanalı küçük bir tel aracılığıyla cerrahi yöntemle açılmalıdır.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Alper Bıçkıcı