Bayram alışverişi mi yoksa hastalık mı?

Özellikle bayramlarda ve özel günlerde nükseden alışveriş hastalığını Uzman Psikolog Gülşah Yahşi anlattı...

BAYRAM ÖNCESİ İHTİYAÇLARINIZI BELİRLEYİN

Bayram öncesi alışveriş yapmanın kültürümüzün, bir parçasıdır. Amaç, bayram gibi içinde sıcaklık ve coşku barındıran bir günde, bu duyguyu paylaştığımız insanlara duyulan saygı ve sevgiyi göstererek manevi duyguları okşamaktır. Aksi halde amaçtan sapmış oluruz. Bayrama hazırlık amacıyla yapılan alışverişin dozunu kaçırmamak çok önemli. Çünkü ihtiyaç dışı birçok şeye sahip olma arzusuyla yapılan alışveriş bayramın ruhuyla örtüşmez. Bu nedenle bayram öncesi ihtiyaçlarınızı iyi belirlemeli; önceliği eksiklerinizi gidermeye vermelisiniz. Ancak tüm bunların bayram gününe özgü bir saygı ve sevgiden kaynaklanan ‘temiz, düzenli görünme’ amacı taşıması gerektiğini unutmamalısınız.

İhtiyacınız olmadığı halde birçok şeyi satın almak istiyorsanız, satın aldığınız her yeni ürünle mutluluğunuz artıyor ve satın alamazsanız ciddi olarak üzüntü duyuyorsanız, indirimlere kanıp kredi kartlarına borçlanıyorsanız ve bu davranış karşısında kontrolünüzü yitirdiğinizi hissediyorsanız alışveriş hastalığınız (kompülsif satın alma) olabilir. Bu noktada mutlaka bir uzmandan yardım alın.

ALIŞVERİŞ HASTALIĞI (KOMPULSİF SATIN ALMA) NEDİR?

Alışveriş hastalığı olan kişi, Alışveriş öncesinde inanılmaz bir istek ve mutluluk yaşarken; alışverişin ardından suçluluk ve üzüntüye bürünür. Sonra, yaşadığı bu gerilimi azaltmak için yine çözümü alışverişte bulur. Bu döngü normalden sapmış bir şekilde devam eder. Burada kontrol edilemez bir ihtiyaç dışı satın alma söz konusudur.

BU HASTALIK DAHA ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Yüksek sosyoekonomik düzeydeki ailelerde; yani çocuklarının isteklerini, tüm ihtiyaçlarını maddiyatla karşılayabileceğine inanan ailelerin çocuklarında daha fazla görülür. Anne babalar çocuklarına doyurucu bir iletişim sağlayamadıklarından aradaki bu boşluğu parayla satın aldıkları şeylerle doldurmaya çalışırlar. Hastalığın ortalama başlangıcı 17-30 yaş arasındadır ve kadınlarda daha sık görülür.