Güncelleme Tarihi:
Makat bölgesindeki anal kanalların üst kısmında damarların genişlemesine, varisine basur (hemoroit) denir. İç ve dış hemoroitler iki grupta değerlendirilirler. Hemoroitin derecelerini, nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini Genel Cerrahi Uzmanı Hasan Taşçı anlattı.
Hemoroitler iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılırlar
İç hemoroitler: Makat bölgesinde bir tane solda, iki tane sağda olmak üzere üç ana toplardamar bulunmaktadır. Kabızlık nedeni ile bunlar genişler ve iç hemoroitleri oluştururlar.
Dış hemoroitler: İçerde oluşmuş hemoroitler zamanla makatın dışına sürüklenirler ve dışkılama esnasında dışarı sarkarlar bu makatın dışından çıkan memeler dış hemoroitleri oluştururlar.
Hemoroitlerin dereceleri
1. derece hemoritler: Kanama en önemli şikayettir. Makattan çıkmazlar ancak kanama yaparlar. Restoskopi esnasında saptanırlar.
2. derece hemoroitler: Kanama ve kaşıntı şikayetleri ile başvurulur. Ikınma ile anal muayene esnasında saptanır.
3. derece hemoroitler: Kanama, kaşıntı ve makatta ıslaklık hissi şikayeti ile başvurulur. Anal muayenede makatın dışında hemoroit memeleri görülür. Bu memeler hastanın kendisi ya da doktor tarafından içeriye gönderilebilir.
4. derece hemoroitler: Kanama, kaşıntı, akıntı ve ağrı şikayetleri görülür. Bu durumdaki memeler geri itilemezler, devamlı dışarıdadırlar.
Hemoroitin belirtileri
- Rektal kanama (makattan kan gelmesi )
- Makatta ağrı, ele gelen şişlik
- Akıntı, makatta ıslaklık hissi ve kaşıntı
Hemoroitte tanı nasıl konulur?
Yukarıda belirtilen şikayetlerle hekime başvuran hastaların şikayetleri dinlendikten sonra anal muayene yapılmalıdır. Genç hastalarda genellikle tanı için anal muayene yeterli olmaktadır. Rektal kanama şikayeti ile gelen hastalara rektoskopi önerilir. Kırk yaş ya da üstü kabızlık şikayeti ile gelen ve yapılan anal muayenesinde hemoroit saptanan tüm hastalarda kolonoskopik tetkik önerilmektedir. Her zaman altta yatan bir kalın bağırsak kanserinin belirtisi olabilir.
Hemoroitin nedenleri
- Yemek yeme alışkanlığındaki değişiklikler nedeni ile bağırsak faaliyetlerinde oluşan değişiklikler (kabızlık ve ishal)
- Gebe kalmak ve doğum yapmak
- Hareketsiz yaşam
- Bazı spor etkinlikleri (at binmek, bisiklet sürmek)
- Çeşitli meslek grupları (şoförler, pilotlar)
- Alkol alışkanlığı
- Pelvik bölgeye yerleşen tümörler, karında asit olşumu
- Kalın bağırsak kanseri
Hemoroitin tedavi yöntemleri
- Öncelikle bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesi, altta yatan kabızlığın giderilmesi
- Diyette bol lifli gıdalara ağırlık verilmesi, günlük su alımının artırılması (günde ortalama 1.5-2 lt. su içilmesi)
- Lokal krem ve pomatla tedavi
- 1. ve 2. derece hemoroitler lazer ile kurutulmaktadır.
- 3. ve 4. derece hemoroit için ameliyat genel anestezi altında 5 ile 15 dakika arasında sürmektedir. Ameliyat sonrası ağrı hiç yok denecek kadar azdır. Hastalar aynı gün taburcu edilmektedir.
- Hemoroit memesinin içine sonradan katılaşan bir madde enjekte edilir
- Bant ligasyonu uygulanır. Hemoroit memesinin lastik bir halka ile dibinden sıkıştırılması ve kendiliğinden düşmesinin beklenmesidir.
- Otomatik dikiş aleti, hemoroit tedavisi için son teknoloji ile geliştirilen özel bir alettir. Kalın bağırsağın son bölümünü halka şeklinde otomatik olarak alır, hemoroit memelerini içeri çekip beslenmesini engeller ve böylece yaklaşık 1 ay içinde bütün iç basur memeleri yok olur. Bu teknikle yapılan ameliyatlarda ağrı yok denecek kadar azdır. Bu yöntemle 2., 3. ve küçük 4. derece hemoroitlerde tam tedavi sağlanabilir.
- Longo+Lazer sistemi, büyük 4. derece iç hemoroitler, dış hemoroitler, makat çevresinde şekil bozukluğu olanlarda, anal fissür ( makatta çatlak ), hemoroit, fistül-hemoroiti olan hastalarda uygulanmaktadır. Ameliyatın süresi 15 dakikadır. Hastalar aynı gün hastaneden çıkmaktadır. Bakım ve pansumana gerek yoktur. Bu yöntemin avantajları ise iç hemoroitler yakılmadan ve kesilmeden tam iyileşirken, makat anatomisi ve görevi tam olarak düzelir. Ameliyat sonrası hasta daha az ağrı, kanama, kaşıntı duyarken gaz kaçırma ve dışkı tutamama gibi problemlerin olmaz kısaca hasta normal hayata çok daha kısa sürede döner.