Güncelleme Tarihi:
Bakla, baklagiller familyasına adını veren, gıda ve yem bitkisi olarak tarımı yapılan tek yıllık bir bitkidir. Bakla, Akdeniz ve Türkiye'nin de içinde yer aldığı güneybatı Asya kökenlidir. Mısır gibi bazı Asya ve Akdeniz ülkelerinde yoksulların temel protein kaynağı olarak kullanılır. Mısır, Fas, İspanya, İtalya, Türkiye, Asya ve Çin'de yaygın olarak üretilmektedir.
Bakla nasıl yetiştirilir?
Ilıman iklim bitkisi olan baklanın tarımı Türkiye'de daha çok kışın yapılır ve bahar aylarında taze haliyle tüketilir. Kökleri üzerinde oluşan küçük yumruların toprağa azot katkısı nedeniyle çiftçilerin gözdesidir. Tahıllarla ya da yazlık sebzelerle münavebeli olarak ekilir. Henüz çiçek açmadan sürülerek yeşil gübre ve hasattan sonra hayvan yemi olarak da tarımı yapılır. Bakla, genellikle uzun, içi boş ve köşeli sapı üzerinde bileşik yaprakları ve beyaz renkli çiçekleri vardır. Kendi kendilerini dölleyen bu çiçeklerden bitkinin bakla ya da badıç denilen meyveleri oluşur. Her badıç içinde 8-10 'bakla içi' ya da ‘iç bakla’ da denilen tohumlar bulunur.
Bakla nasıl kullanılır?
Baklanın taze yaprakları salata olarak çiğ ve kavrularak yenilebildiği gibi taze kabuklu bakla ve iç bakla yemeği olarak da tüketilir. Enginarlı taze iç bakla Türk mutfağının vazgeçilmezlerindendir. Ancak baklanın en yaygın kullanımı, iç kabukları çıkarıldıktan sonra kurutulmuş tanelerin haşlanıp, ezilmesiyle oluşturulan, Ege ve Akdeniz bölgesinde ‘fava’ denilen, zeytinyağı ve dereotlu yenen ezme şeklidir.
Bakla; çinko, manganez, magnezyum, fosfor, bakır, demir, potasyum, selenyum, kalsiyum mineralleri, tiamin (B1 vitamini), folat (B9 vitamini) ve hemen hemen tüm B vitaminlerini içerir. 100 gram pişmiş iç bakla; yaklaşık 8 gram protein, 5 gram lif içerir ve 110 kaloridir. Ayrıca bakla tanelerinde bol miktarda azot ve nişasta bulunur.
Bakla çeşitleri özellikle lif içerikleri ile metabolizmayı hızlandırmaya ve kilo kaybına yardımcı olurlar.
Beslenme düzeninizde baklaya yer açmak, bağışıklık sisteminizin güçlenmesine yardımcı olur.
Vücudun kötü kolesterol düzeyini düşürür.
Bakla içerdiği insülinle kan şekerini düzene sokar.
Böbrek ağrılarını hafifletir, böbrek kumlarının ve taşlarının dökülmesine yardımcı olur.
Göğüs hastalıkları ve öksürüğe iyi gelir.
Lumbago, romatizma, siyatik ve dolama şikayetlerini giderir.