Bağırsakları sürekli alkol üretiyor! İçki içmediğine doktorları inandıramıyor... 'Beyaz ekmek, un, beyaz pirinç ve hamur işlerine dikkat'
Güncelleme Tarihi:
Nefesi alkol kokuyordu, başı dönüyordu, yönünü şaşırıyordu ve kendisini sürekli halsiz hissediyordu. Öyle ki bir gün okula giden çocuklarına öğle yemeği hazırlarken bayıldı ve başını mutfak tezgâhına çarptı. 50 yaşındaki bu kadın alkolik olabilir miydi? Oysa dini inancı gereği dudaklarına bir damla bile içki değdirmemişti. Hastaneye gittiğinde ise “içmeden sarhoş olmak” olarak adlandırılan Bağırsak Fermantasyonu Sendromuna yakalandığını öğrendi. Peki nasıl oluyor da vücut kendi kendine alkol üretebiliyor? Prof. Dr. Salih Boğa ile ilginç semptomlara sahip Bağırsak Fermantasyonu Sendromunu konuştuk.
Son yıllarda dikkat çeken bir sağlık sorunu olan Bağırsak Fermantasyonu Sendromu, yaygın olarak “Auto-Brewery Sendromu” olarak biliniyor. Bu sendrom, sindirim sisteminde meydana gelen anormal bir durum sonucunda ortaya çıkıyor.
Normalde sindirim sistemi, gıdaları parçalayarak emerken, bu sendromda bu işlevde bir bozukluk yaşanıyor ve tuhaf semptomlar meydana geliyor. Bu semptomlar arasında yemek yedikten sonra sarhoş olma veya alkol tüketmemişken sarhoş hissetme gibi durumlar bulunuyor.
CNN'de geçtiğimiz günlerde yer alan bir haberde, Toronto Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Rahel Zewude, ismi açıklanmayan 50 yaşındaki bir kadının yaşadığı durumu aktardı. Kadının defalarca aile doktoruna gittiği ve iki yıl içinde yedi kez acil servise başvurmak zorunda kaldığı belirtildi.
'HASTALARIN ÇOĞUNA ‘GİZLİ İÇİCİ’ YA DA DAVRANIŞ SORUNLARI OLAN BİREYLER OLARAK BAKILIYOR'
Acil servisteki doktorlar, kadının alkol alışkanlıklarını sorguladı ancak üç farklı psikiyatristin muayenesinden geçtikten sonra alkol kullanım bozukluğu tanısının konulamadığı ifade edildi. Şaşırtıcı olan ise kadının alkol tüketmediğini söylemesine rağmen vücudundaki alkol seviyesinin normalin çok üzerinde olduğunun tespit edilmesiydi. Normal kabul edilen alkol seviyesi 9 mg iken, kadının ölçümlerinde 138 mg ile 285 mg arasında değerler bulundu.
Tedaviyi yürüten Dr. Zewude'nin aktardığına göre, bir doktor Auto-Brewery Sendromu olabileceğini düşündü ve kadını uzmana yönlendirdi. New York'taki United Heath Services'te gastroenterolog olan Dr. Fahad Malik ise CNN'e verdiği demeçte, bu hastalığa sahip kişilere genellikle inanılmadığını hatta çoğuyla dalga geçildiğini belirterek “Hastaların çoğuna ‘gizli içici’ ya da davranış sorunları olan bireyler olarak bakılıyor” ifadelerini kullandı.
Auto-Brewery Sendromu Bilgi ve Araştırma Derneği Başkanı Barbara Cordell ise yaptığı açıklamada, 285 mg’a varan alkol seviyelerinin hayati tehlike oluşturabileceğini hatta ölümcül olabileceğini vurguladı. Ayrıca, bu seviyelere ulaşan bir kimsenin tanınmadığının da altını çizdi.
Ülkemizde de daha önce bir vaka görüldüğü bilinen Auto Brewery Sendromu'na ilişkin yeni bir gelişme yaşandı. Giresun'da tedavi gören hasta yakın zamanda sağlığına kavuştu. Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Klinik Yöneticileri ve Hastane Başhekimi Doç. Dr. Fazıl Kulaklı, İHA'ya yaptığı açıklamada, ABD başta olmak üzere yurt içinden ve yurt dışından birçok hasta talebi aldıklarını belirtti. Kulaklı, “Vücudun kendi kendine alkol üretme sendromu olan bir hastaya tedavi verdik. Bu hastamız, alkol tüketmemesine rağmen yüksek alkol düzeylerine sahipti. Şu anda Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Türkiye'de bu hastalığın tedavi merkezi haline gelmiştir. Orta Doğu'nun da tedavi merkezi olma teklifini aldık” açıklamasında bulundu.
VÜCUT KENDİ KENDİNE ALKOLU NASIL ÜRETİYOR?
Hastalıkla ilgili görüşlerine başvurduğum Gastroenteroloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Salih Boğa, “Bağırsak fermantasyonu sendromu için “içmeden sarhoş olmak” deyimini kullanabiliriz” dedi ve şöyle devam etti:
“Bağırsaklarımızda birçok mikroorganizma yaşar ve bu mikroorganizmaların toplam hücre sayısı, insan vücudunun 14-15 katına kadar çıkabilir. Bu mikroorganizmalar, insan sağlığı için büyük önem taşıyor. Ancak bağırsak fermantasyonu sendromunda, bağırsaktaki mikroorganizmalar vücuda alınan karbonhidrat ve şekerlerle aşırı miktarda etanol (alkol) üretir. Bu durum, endojen yani vücudun kendi kendine alkol üretmesi sonrasında hastalarda dışarıdan alkol alınmış gibi belirtileri ortaya çıkarır.”
ÜLKEMİZDE BİR KEZ GÖRÜLDÜ DÜNYADA İSE SAYILI VAKA BULUNUYOR
Oldukça nadir görülen bu hastalıkta “mikrobiyata” denilen bağırsaktaki bakterilerin dengesinin ortadan kaybolduğunun altını çizen Prof. Dr. Boğa, “Mikrobiyotada dengesizlik yaratan durumlar, bu sendromun oluşmasına zemin hazırlayabilir. Crohn hastalığı, kısa bağırsak sendromu, diyabet, obezite ve irritabl bağırsak sendromunun bazı alt tiplerinde daha sık görülebildiği de literatürde yer alıyor. Hastalık bugüne kadar ülkemizde sadece bir kez görüldü. Dünyada da sınırlı sayıda vaka bulunuyor” ifadelerini kullandı.
UZUN SÜRELİ ANTİBİYOTİK KULLANIMI İLE KARBONHİDRAT TÜKETİMİNE DİKKAT!
Hastalığın belirtilerine de değinen Prof. Dr. Salih Boğa, “Bu sendromun belirtileri arasında mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, denge kaybı, alkol alınmış gibi cilt kızarıklığı, konuşma bozukluğu, hafıza ve konsantrasyon sorunları, ruh halinde değişiklikler yer alır” dedi ve ekledi:
“Literatürde bu hastalığa sebep olabilecek etkenler arasında uzun süreli antibiyotik kullanımı, kötü beslenme, aşırı karbonhidrat tüketimi, diyabet ve iltihaplı bağırsak hastalıkları gibi durumlardan bahsediliyor. Bazen de karaciğerdeki enzimlerin uygun çalışmaması da bu sendromun ortaya çıkmasını kolaylaştırabiliyor. Vakaların birinde de aldehit dehidrogenaz denilen bir enzimin aktivitesindeki azalma bundan sorumlu tutuldu.”
BAĞIRSAK FERMANTASYONU SENDROMUNUN TANISI NASIL KONUYOR?
Bu soruma “Kandaki ya da nefesteki alkol seviyeleri ölçülerek konulabilir” cevabını veren Prof. Dr. Boğa, şu detayları paylaştı:
-- Ancak endojen yani vücudun içinden etanol yani alkol üretimini tanımlamanın en iyi yolu, gaz kromatografi denilen yöntemdir. Bu yöntemde, alınan kan ısıtılarak buharı ayırt edilir ve kandaki uçucu bileşikler kromatograf yardımıyla etanolü diğer uçuculardan ayırt eder.
-- Hasta eğer hastanede gözlem altında, alkol alınmayacak bir ortamda tutuluyorsa tanı koymak için hastaya karbonhidrat yükleme testi yapılabilir. Karbonhidrat açısından zengin bir besin verilir ve birkaç saat sonra kişideki alkol oranı hesaplanabilir.
BEYAZ EKMEK, UN, BEYAZ PİRİNÇ, HAMUR İŞLERİ TEHLİKELİ OLABİLİYOR
Sendromunun tedavisinde beslenme şeklinin önemli bir rol oynadığının altını çizen Prof. Dr. Salih Boğa, şu önemli bilgileri paylaştı:
-- Özellikle beslenme biçiminde karbonhidrat alımı kısıtlanarak hastaların protein ağırlıklı beslenmeleri istenir. Bu yüzden beyaz ekmek, un, beyaz pirinç, fruktozlu mısır şurubu, hamur işleri, tatlılar, makarna, glikoz, fruktoz gibi şekerler ve meyve suyu gibi şekerli içeceklerden uzak durmak gerekir.
-- Bunların dışında ilaç tedavisi de gerekebilir. Antibiyotikler ya da antifungaller kullanılabilir. Antifungal ilaçlar bağırsakta yer alan mantar miktarının azalmasını sağlar. Bu ilaçlara yanıt vermeyen kişilere daha güçlü antibiyotikler önerilir ve probiyotik takviyesi gerekir. Probiyotik takviyesi, yararlı bakterilerin bağırsakta denge sağlanmasına olanak sağlar ve mantar çoğalmasını engeller.
TEDAVİ EDİLMEZSE NÖROLOJİK VE GASTROİNTESTİNAL HASTALIKLARIN ORTAYA ÇIKABİLİR
“Eğer sendrom tedavi edilmezse hastanın sosyal hayatı ve ruhsal sağlığı ciddi şekilde etkilenebilir” diyen Prof. Dr. Salih Boğa, “Literatürde bu sendroma bağlı siroz vakası bildirilmemiş olsa da, uzun süreli alkol kullanımının başta karaciğer olmak üzere vücuttaki organ sistemlerine zararlı etkileri biliniyor. Bu nedenle tedavi edilmediğinde nörolojik ve gastrointestinal hastalıkların ortaya çıkması muhtemeldir” ifadelerini kullandı.
Fotoğraflar: iStock