Bademcik ve geniz eti hakkında merak edilenler

Bademcik (Tonsil) ve adenoid (genizeti) üst solunum yollarındaki lenfoid dokulardır. Özellikle ilk 3 yaş içinde hava yolu ile gelecek mikroplara karşı vücut savunmasında görev alırlar. Ancak geçerli sebeplerle yapılan ameliyatların vücut savunma sistemi ve sağlığımız üzerinde olumsuz bir etkisi tespit edilememiştir.

GENİZ ETİ HASTALIKLARI

Bunların başında geniz etinin büyük olması gelir. Aşırı derecede büyümüş geniz eti ağız solunumu, konuşma bozukluğu, horlama ve uyku apnesi (uykuda nefesin durması) gibi belirtilere yol açabilir. Bu çocuklarda uyku düzensizliği, gece terlemeleri, gece altına kaçırma, hiperaktivite ve okul başarılarında düşüklük görülebilir. Büyümüş geniz eti çocuklarda burundan yeterince nefes alamama tat ve koku algılarında bozukluklara, yemek yemeye karşı isteksizlik ile boy ve kilo gelişimlerinde akranlarına göre geri kalmaya sebep olabilir.

Burnunu kullanamayan ve ağızdan nefes almaya zorlanan çocukta zaman içerisinde erken diş kayıpları, damakta yükselme, üst çenenin öne doğru büyümesi, göz altlarında çöküklükle seyreden yüz gelişim bozukluğu (adenoid yüz) gelişebilir. Orta kulak boşluğunun havalanmasını sağlayan östaki tüplerinde büyümüş geniz etine bağlı tıkanıklık, orta kulakta sıvı birikimi, işitme kayıpları ve sık tekrarlayan orta kulak enfeksiyonları olabilir. Aynı zamanda bu çocuklarda büyümüş geniz eti burun sekresyonlarının arkaya boşalmasını engelleyebilir. Burunda biriken sekresyonda ve geniz etinde çoğalan mikroorganizmalar ağız kokusu ile kronik veya tekrarlayan sinüzit enfeksiyonlarını ortaya çıkarabilir.

GENİZ ETİ BÜYÜKLÜĞÜ NASIL BELİRLENİR?

Büyümüş geniz etinin sebep olabileceği şikayetleri sorgulamak ve geniz bölgesinin muayenesini yapmak gerekir. Çocuklar için üretilen, uygun boyutlardaki teleskoplar kullanılarak direkt burundan yapılan endoskopik muayene geniz etinin değerlendirilmesinde yeterlidir. Yapılamadığı durumlarda büyük geniz etini röntgen filmiyle de tespit edebiliriz. Büyük geniz etini değerlendirirken çocuğun eş zamanlı bir akut üst solunum yolu enfeksiyonu geçiriyor olmaması gereklidir. Bu tür enfeksiyonlarda geçici olarak bir miktar büyüyen geniz eti yanıltıcı olabilir.

GENİZ ETİ AMELİYATINI OLMAZSAM NE OLUR?

Geniz etinin zamanla küçülebileceği bir gerçektir ancak bekleme ile geçen zaman diliminde gelişebilecek büyümeye gelişme geriliği, öğrenme güçlüğü, yüz ve diş gelişimindeki bozuklukların düzelmeme durumu vardır. Bademcik ve geniz eti hastalıkları sebebi ile sık kullanılan antibiyotiklerin özellikle bağırsak sistemini etkileyerek vücut savunma sistemine zararlı etkileri olduğu bilinmektedir. Bu konuda hekimin tavsiyelerine uymak daha doğru olacaktır.

GENİZ ETİ AMELİYATINDA HANGİ TEKNİKLER KULLANILIYOR?

Uygulanacak tüm cerrahi tekniklerde genel anesteziyi kullanmak gerekmektedir. Adenoid dokusu klasik yöntemle kürete edilebilir veya plazma gibi teknolojiler kullanılarak buharlaştırma yöntemleri kullanılabilir. Hangi tekniği kullanırsa kullanılsın geniz bölgesindeki çevre dokulara zarar verilmemeli ve tekrar büyümeye neden olabilecek artık adenoid dokusu bırakılmamalıdır.

BADEMCİK HASTALIKLARI VE BADEMCİK AMELİYATI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Bademciklerde aşırı şekilde büyüyebilir, havayollarında darlığa, horlamaya, uyku apnesine, yutma güçlüğüne sebep olabilir. Yılda beşin üzerinde tekrarlayan infeksiyonları önemlidir, yüksek ateşe ve havale geçirmeye sebep olabilir, infeksiyonlar sonrası apse gelişebilir veya çok nadiren eklem romatizması, böbrek hastalığı gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bazen bademcikler üzerince yapısal olarak gıda artıklarının ve bakteri plaklarının yerleşebileceği küçük cepler (kriptler) bulunur ve rahatsız eden ağız kokusu ile boğaz ağrılarına sebep olabilir. Tek taraflı büyüyebilir ve herhangi bir sebeple kanayabilirler. Tüm bu sebepler bademcik ameliyatını gerektiren durumlardır.

BADEMCİKLERİ KÜÇÜLTMEK Mİ YOKSA TAMAMINI ALMAK MI GEREKİYOR?

Aşırı büyüklükleri sebebi ile ameliyat edilen bademcikleri tamamını almadan küçültmek uygun olabilir. Ancak sık enfeksiyon sebebi ile ameliyat gerektiğinde bademciklerin tamamını almak gerekir.

BADEMCİK AMELİYATLARINDA HANGİ TEKNİKLER KULLANILIYOR?

Bademcik ameliyatı yetişkinlerde lokal anestezi ile yapılabilir ancak genel anestezi tercih edilir. Çocuklarda ise daima genel anestezi kullanılır. Ameliyat teknikleri olarak soğuk bıçak tekniği, thermal welding, laser, ultrasonic bıçak, radyofrekans/plasma uygulaması ile buharlaştırma, bipolar koter gibi teknikler uygulanır. Burada laser tekniği hastaların ilgisini çekse de ameliyat sonrası iyileşme döneminin daha ağrılı ve zorluklu olabileceği bilinmelidir.

BADEMCİK AMELİYATI SONRASI DİKKAT ETMEMİZ GEREKEN KONULAR NELERDİR?

Bademcik ameliyatları sonrası yetişkinler aynı gün içerisinde evlerine gidebilirler. Çocukların ise bir gün hastanede kontrol altında tutulması uygun olur. Bademcik ameliyatı sonrası ağız içerisinde açık yara geliştiğinden kanama riski olabilir. Boğazdaki ağrı hafif ağrı kesiciler ile kontrol altına alınabilir. Bir hafta kadar ağrılı yutma olabilir. Bol su içilmeli, sıvı ve yumuşak gıdalar ile beslenilmelidir. Kanama yapabilecek sert ve kabuklu gıdalar tüketilmemelidir. Bademciklerin alındığı bölgede gelişen beyaz membranlar 15 gün içerisinde kaybolur, tam iyileşme 3-4 haftayı bulabilir.

GENİZ ETİ AMELİYATI SONRASI DİKKAT ETMEMİZ GEREKEN KONULAR NELERDİR?

Geniz eti ameliyatları sonrası genellikle ağrı olmaz, yutma güçlüğü yaşanmaz. İlk birkaç gün sıcak ve sert gıdaların alınmaması yeterlidir. İyileşme hızlıdır. 

 [fotogaleri=2390]