Aynı ortamdaki kadınların aynı anda regl olmaları mümkün mü? Efsane mi yoksa gerçek mi?
Güncelleme Tarihi:
“Ev arkadaşımla adet döngülerimiz farklıydı ama bir müddet sonra aynı tarihte regl olmaya başladık. Ofisteki tüm kızlar aynı anda regl oluyoruz. Yurttaki tüm oda arkadaşlarımla aynı tarihlerde regl oluyoruz.” Bu ve benzeri cümleleri siz de etrafınızdaki kadınlardan duymuşsunuzdur. Çoğumuz bunun bir tesadüf mü yoksa gerçek mi olduğunu aramızda konuşuyoruz. Belki siz de bunu deneyimleyenlerden birisiniz. Peki, bu nasıl oluyor? Tıbben böyle bir şey mümkün mü? Yoksa bu sadece bir tesadüf mü? Bilim ne diyor?
Her ne kadar bazı kadınlar birlikte aynı ortamı paylaştığı kadın arkadaşları ile bir müddet sonra aynı adet döngüsüne sahip olduğuna inansa da çoğu uzman bu konuda bir fikir birliği yok.
Kadınların aynı ortamda kaldığı kadınlarla adet döngülerinin birbirine yaklaştığı görüşünün ardında kadınların feromonlarının yakın mesafede birbiriyle etkileşime girdiği teorisi yatıyor ve birçok kadın bu teoriye inanıyor.
MATEMATİKSEL BİR TESADÜF
Washington Post’a konuşan Kaliforniya Üniversitesi'nde psikoloji profesörü olan Jeffrey Schank, bunun matematiksel bir tesadüf olduğunu düşünüyor.
Araştırmalar, yakın çevredeki kadınların aynı anda regl olmalarının gerçek deneyimlere dayandığını ama bunun yakınlıktan ya da herhangi bir biyolojik süreçten dolayı değil döngülerin istatistiksel özelliklerinden kaynaklandığını, evrimsel bir nedeninin olmadığını söylüyor.
ADET DÜZENSİZLİKLERİ BUNA NEDEN OLABİLİR
Kadınların her zaman aynı sıklıkta adet görmediğini, işte bu adet düzensizliklerinin bazen aynı ortamdaki kadınların adetleri birlikte görmelerine yol açabileceğini söyleyen Schank, "Döngülerin uzunluğu değişir, kadınlar düzenli bir programa göre adet görmez; birçoğu 28 günlük bir döngüye sahipken, diğerleri daha kısa, daha uzun veya çok düzensiz döngülere sahip olabilir.” dedi.
Aynı mekânı paylaşan kadınların birlikte âdet gördüklerine dair inanç, ilk kez 1971 yılında psikolog Martha K. McClintock tarafından ortaya atıldı. Bir üniversite yurdunda 135 kadın üzerinde yaptığı araştırma sonucunda sosyal etkileşimin adet döngüsü üzerindeki muhtemelen fizyolojik bir nedenden ötürü, güçlü bir etkisi olduğu sonucuna vardı.
McClintock'un kanıtlayamayan bu varsayımına meydan okuyan birçok çalışmaya rağmen, McClintock etkisi olarak adlandırılan bu etkiye inanç hala devam ediyor.
Oxford Üniversitesi biyokültürel antropoloji bölümünde doçent olan Alexandra Alvergne "Bu oldukça yaygın bir inanış. Bizler her zaman heyecan verici öyküleri dinlemeyi severiz ve gözlemlediğimiz bir şeye anlamlı açıklama getirmek isteriz. Ve gözlemlediğimiz şeyin tesadüf ya da rasgele olması ilginç değildir" dedi.
Kaynak: BBCADET KANAMASINI DEĞİL YUMURTLAMAYI ETKİLİYOR
Chicago Üniversitesi'nde psikoloji profesörü olan McClintock, orijinal makalesinin yayınlanmasından bu yana bilimin değiştiğini düşünüyor ve artık, yakın ilişkide bulunan kadınların koltuk altlarından salgılanan feromonların yumurtlama zamanlamasını değiştirdiğine ve âdet kanamasını değil, eş zamanlı yumurtlamayı tetiklediğine inanıyor.
İsrail'deki Bar-Ilan Üniversitesi'nde sosyoloji ve antropoloji profesörü Leonard Weller, 1990'larda profesör olan oğlu Aron Weller ile adet senkronizasyonu üzerine bir dizi küçük çalışma yürüttü. Weller, kadınların bazen aynı dönemde senkronize olduklarını, bazen de olmadıklarını buldu ve adet döngülerindeki bu uyumun matematiksel bir tesadüf olduğu konusunda Schank ile hemfikir.
Leonard Weller, çoğunluğun görüşünün bunun matematiksel bir tesadüf olduğunu düşündüğünü, iki kadının her birinin adet başlangıçlarının feromon etkisi ile hiçbir ilgisi olmadığı için muhtemelen hem birleşecek hem de farklılaşacağını söyledi ve ekledi: “Ayrıca, normal adet döngüsünün yaklaşık beş gün sürdüğünü varsayarsak, iki kadının döngülerinin zamanlamasında bir miktar örtüşme olacaktır. Bunun senkronizasyonla hiçbir ilgisi yoktur."
Feromon, aynı türün üyeleri arasındaki sosyal ilişkileri düzenleyen kimyasal maddelere verilen isimdir. Yunancada buz sözcük “hormon taşıyan” anlamına gelir.Feromon ilk olarak 1956 yılında ipek böceklerinde, diğer canlı türlerinde ve insanlarda da bulundu. İnsan feromonları daha çok üreme ile ilgili olgu ve davranışları kontrol eder. Burnun iç kısmında bulunan bir bölgedeki reseptörlerce algılanır ve buradan beyne iletilir.
Kaynak: Kağan KocatepeKadın doğum uzmanı Noha Ahmed, üniversitedeyken menstruasyon senkronizasyonu hakkında bir şeyler duyduğunu ancak mevcut çalışmaların çok çeşitli ama çok küçük örneklerde yürütüldüğünü söyledi.
Ahmed, neden bu kadar çok kişinin bu düşünceye sahip olduğunu söylemenin zor olduğunu, bir arada yaşayan kadınların regl zamanlarında çakışma yaşanabileceğini, bu çakışmalar nedeniyle böyle bir düşünceye sahip olunduğunu söyledi.
Arizona Eyalet Üniversitesi'nden Prof. Breanne Fahs, birçok kadının adet senkronizasyonuna olan inancının sosyolojik sonuçlarını araştıran iki çalışmanın yazarı adet senkronizasyonunun bazıları için geleneksel bir tür cinsiyet dayanışması ve kız kardeşlik duygusu sağlayabileceğini söylüyor. Fahs, bazı kadınlar için âdet senkronizasyonunun bir şekilde büyülü olduğu düşüncesinin de olduğunu, onlara bunun muhtemelen doğru olmadığını söylediğinizde üzüldüklerini sözlerine ekledi.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Kağan Kocatepe, günümüze gelene kadar bu inanışın oldukça yaygın olduğunu belirtti ve eski inanışlardan örnekler verdi:
"Bir kadının başka bir kadının bacağında âdet kanı izleri görmesi veya hatta başka bir kadının adet görmeye başladığının söylenmesi durumunda o da adet görmeye başlayacak.” Bu cümle Avustralya Aborjinleri kadınlarının sık kullandığı bir cümledir.
Kaliforniya Yurok'larının belirttiklerine göre "Bir hanedeki hamile olmayan tüm doğurgan kadınlar aynı anda regl olurlar."
Kuzeydoğu Arnhem Bölgesinde (Avustralya) Yolngu kabileleri arasında aynı anda âdet görmek sıktır ve bazı ritüellere konu olmuştur.
Eş zamanlı âdet kanaması, Avustralya’da Arrente halklarının mitolojisinde de yaygın olarak yer alır.
NEDEN ÂDET KANAMASINA 'AYBAŞI' DENİYOR?
Kadınların bir kısmının âdet kanamasını "aybaşı" olarak tarif ettiğini, bunun insanoğlunun ay ile kadının âdet döngüsünü çok önceden beri ilişkilendirdiğini gösteren önemli bir bulgu olduğunu söyleyen Kocatepe, aynı ilişkilendirmenin yabancı dillerde de yaygın olduğunu şu örneklerle açıkladı:
"Menses" Latince'de "âdet kanaması" anlamına gelmekle beraber yine bu dilde aynı zamanda "ay" anlamına gelen "mensis" kelimesinin çoğuludur yani "aylar" anlamına da gelir. Bu kelime Latince'ye muhtemelen Yunanca'da "ay" anlamına gelen "mene" kelimesinin aktarılmasıyla türetilmiştir.
Ay ile adet döngüsü ve kanaması arasındaki en önemli benzerlik dünyanın uydusu olan Ay'ın da aynen adet döngüsü gibi kendine özgü bir döngüsü olmasıdır. Bu döngünün başından sonuna doğru ay dünyamızda farklı şekillerde görünür. Ay'ın bir döngüsü 29.5 gün sürer ve bu döngüde bir şaşma olmaz. Bazı kültürlerde tüm kadınların aynı zamanda adet gördüklerine ve kadınların hepsinin Ay ile birlikte çeşitli ruhsal ve bedensel evrelerden geçtiklerine inanılır. Bilimsel olarak kanıtlanmamış, ancak Amerikan halkının kullandığı bir yönteme göre adet düzensizliği olan kadınlar odalarında ay ışığını temsil eden hafif bir ışığı açık bırakarak uyumakta ve iddialarına göre adetleri düzene girmektedir. Yine eski bir Amerikan geleneğine göre adet sorunları olan kadınların ayla konuştuğu bilinir.
Kaynak: Kadın Hastalıkları Uzman Kağan Kocatepe
Peki tıbben bir arada olan kadınların aynı anda adet görmeleri mümkün mü?
Âdet kanamasının beynin alt merkezlerinde bulunan hipotalamus ve hipofiz salgı bezlerinin salgıladığı hormonlar tarafından regüle edilen bir olay olduğunu söyleyen Kocatepe, bu bölgelerin beynin üst merkezleriyle yakın komşulukları ve ilişkileri nedeniyle dış ortamdan gelen kimyasal sinyallere oldukça hassas olduğunu, eş zamanlı adet görmenin birlikte yaşayan veya birlikte çok fazla zaman geçiren kadınların her ayın aynı gününde adet görmeye başlaması şeklinde tarif edilebileceğini belirtti.
Kocatepe, feromonların çevremizdeki diğer insanlara gönderdiğimiz kimyasal sinyaller olduğunu, eşzamanlı adet görmenin yanı sıra çekiciliği, doğurganlığı ve cinsel uyarılmayı da etkilediklerinin düşünüldüğünü ifade etti.
Kocatepe, özellikle geleneksel toplumlarda eşzamanlı adet görme olgusunun yukarıda anlatıldığı gibi uzun zamandan beri bilindiğini sözlerine ekledi.