Aşure günü neden aşure yapılır? Aşure günü duası ve yapılacak ibadetler

Buğday, fasulye, nohut, kayısı, incir gibi pek çok bakliyat ve yemişlerle birlikte hazırlan aşure hicri takvime göre Muharrem ayında pişiriliyor. Muharrem ayının 10. günü ve sonrasında hazırlanan bu tatlıyı yapmak isteyen birçok kişinin araştırdığı konu oldu. Peki aşure günü neden aşure yapılır? Aşure gününde hangi dualar okunur, ne gibi ibadetler yapılır? İşte aşure günü ile ilgili merak edilenler…

AŞURE NEDİR?

Aşure adı, dilimize Arapça "aşura" kelimesinden geçmiş olup, İbranice “onuncu” anlamındaki "asor " kelimesinden gelmektedir. Buğday, fasulye, nohut, kayısı, incir gibi bakliyat ve yemişlerin birlikte kaynatılması ile hazırlanan yiyeceğe “aşure” denirken bu yiyeceğin hicri takvime göre Muharrem ayında pişirilmesi ve dağıtılmasına aşure geleneği denir.

AŞURE GÜNÜ NEDEN AŞURE YAPILIR?

Aşure ayı olarak bilinen muharrem ayında gerçekleştiğine inanılan olaylara ilişkin birçok rivayet vardır. Bunlardan en yaygın olarak bilinenleri; Hz. Nuh’un gemisinin bu ayda karaya oturması, Hz. Âdem’in tövbesinin kabul edilmesi, Hz. İbrahim’in ateşten kurtulmasıdır. Muharrem ayının 10. gününde aşure, yaygın olarak Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in Kerbela’da şehit edilişini anmak için yapıldığıdır.

Aşurenin yapıldığı evlere yıl boyunca bereket getireceğine inanılır. Bu nedenle de 45 ayrı çeşitten oluşan bakliyat ve yemişler kaynatılır, sonrasında komşulara dağıtılarak paylaşılır. Aşure günü aynı zamanda komşuluk ilişkilerini canlı tutmaya da vesile olur. Şifalı olduğuna inanıldığı için önce hasta ve çocuklara yedirilir, sonra yakın çevreden başlamak üzere birçok kişiye dağıtılır. Aşurenin kabı yıkanmadan iade edilir. Aşure artarsa meyve ağaçlarının dibine dökülür ve bu ağaçların daha çok meyve vereceğine inanılır.

AŞURE GÜNÜ DUASI NEDİR?

Özenle hazırlanan aşurenin kaselere dağıtılırken duası yapılır. Aşure günü duası hakkında resmi kaynaklarda net bir bilgi yer almazken, çeşitli kaynaklarda bugün için okunan duanın şu şekilde olduğu söylenmektedir;Bismillâhirrahmânirrahîm. Elhamdü lillâhi rabbil âlemîn. Vessalâtü vesselâmü alâ sey-yidinâ Muhammedin ve alâ âlihî ve sahbihî ecmaîn. Allâhümme entel ebediyyül kadîmül hayyül kerîmül hannânül mennân. Ve hâzihî senetün cedîdetün es’elüke fîhel ismete mineşşeytânirra-cîm. Vel-avne alâ hâzihin nefsil emmârati bis-sûi. Vel-iştiğâle bi-mâ yukarribünî ileyke. Yâ zel-celâli vel-ikrâm. Bi-rahmetike yâ erhamer-râhimîn, Ve sallâllâhü alâ seyyidinâ Muhammedin vel alâ âlihî ve sahbihî ve ehl-i beytihî ecmaîn.

Aşure günü duası anlamı: Rahman ve Rahîm olan Allâh’ın adıyla.. Hamd, âlemlerin rabbi olan Allâh’a mahsustur. Salât ü selâm da Peygamber Efendimize, ehl-i beytine ve bütün ashabına olsun. Ey Rabbim, sen ebedî, ezelî, hayy, kerîm, hannân, mennânsın. Bu gelen, yeni bir yıldır. Ya Rabbi, kovulmuş şeytanın şerrinden bu yıl muhafaza olmayı istiyorum. Ve içimde, bana kötülüğü emreden nefsimle mücadelemde senden yardım diliyorum. Beni sana yaklaştıracak meşguliyetleri bana nasîb et, ey celâl ve ikram sahibi Rabbim. Rahmetinle, ey Merhametlilerin en merhametlisi… Efendimiz Muhammed-sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e, onun âline, ashabına ve bütün ehl-i beytine salât olsun..

AŞURE GÜNÜ HANGİ İBADETLER YAPILIR?

Diyanet İşleri Başkanlığı kaynaklarına göre, aşure gününde yapılması gereken ibadetler arasında oruç tutmak yer alıyor. Ancak, aşure günü için tutulacak olan oruç, Muharrem ayının 10. günü degil 10. gününü 11. gününe bağlayan gece niyet edilerek idrak ediliyor. Dolayısıyla, aşure günü için oruç tutmak için 9 Eylül'ü 10 Eylül tarihine bağlayan gece niyet etmeniz gerekmektedir.

Zilhicce ayından sonra, hicrî yılın ilk ayı olan Muharrem ayı gelmektedir. Hz. Peygamber, “Ramazan ayından sonra en kıymetli oruç Allah'ın ayı olan Muharrem ayında tutulan oruçtur.” buyurarak bu ayı “Allah'ın ayı” şeklinde nitelemiştir. Muharrem'i değerli kılan diğer bir husus ise, içerisinde Aşure gününün bulunmasıdır. Peygamberimiz, “Aşure günü orucunun, bir önceki yılın günahlarına kefaret olmasını Allah'tan ümit ediyorum.” diyerek Aşure orucu tutmaya teşvik etmiştir. Hatta Peygamberimiz zamanında çocukların bile bu ibadete alışmasını arzu eden anneler, onlarla birlikte oruç tutmuşlar, onlara yünden oyuncaklar yaparak açlıklarını unutturmaya çalışmışlardır. Aşure orucu, câhiliye döneminde de bilinen ve tutulan bir oruçtur. Peygamber Efendimiz Medine'ye geldiğinde yahudilerin bu günde oruç tuttuklarını görmüş, sebebini sorduğunda yahudiler, “Bugün Musa ile İsrâiloğulları'nın Firavun'dan kurtuldukları gündür. Biz onu kutlamak için bu günde oruç tutuyoruz.” cevabını vermişlerdir. Bunun üzerine Allah Resûlü; “Biz Musa'ya sizden daha yakınız.” buyurarak Aşure gününde oruç tutulmasını emretmiştir.