Aşırı hijyen alerjiyi tetikliyor

Alerjinin belirtileri ve korunma yollarını anlatan Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferah Ece, alerjiye neden olan etkenler hakkında önemli bilgiler verdi.

Alerji belirtileri, alerjenlerle ilk temas esnasında oluşmaz. Vücut yabancı maddelerle karşılaştığında bağışıklık sistemi onları tanımayı ve belleğine almayı öğrenir. Sonra da antijen denilen bu yabancı maddelere karşı antikorlar üreterek yanıt verir. Bu süre, duyarlılaşma olarak bilinir. Atopik, yani alerjik bünyeye sahip kişilerde; alerjenlerle bağışıklık sisteminin tekrarlayan karşılaşmaları sonucunda, alerjenlere karşı IgE tipinde antikorlar oluşur. Bu IgE antikorları da; çevrede bulunan ve normalde zararsız olan alerjenlerle (polenler, ev tozları vb.) etkileşime girerek alerjik reaksiyonu başlatır.

Şehirde yaşayan ve daha hijyenik ortamlarda büyüyen çocuklar, mikroplarla daha az karşılaşır. Bu yüzden de savunma sistemlerinin dengesi bozulur ve alerjik hastalıkların gelişimi kolaylaşır. Çok temiz ortamlarda büyüyen, çok az enfeksiyon geçiren ve çok sık antibiyotik verilen çocuklar; yeteri kadar mikropla karşılaşmadıkları için alerjiye daha yatkın olurlar. Buna karşılık; kırsal bölgelerde yaşayan, kreş ya da anaokuluna giden veya kalabalık ailelerin çocuklarında bazı mikroplar veya parazitlerle daha sık karşılaşmak, bağışıklık sisteminde var olan dengeyi daha iyi korur.

En sık görülen alerji sorunları

• Deride ürtiker
• Genellikle yüz, göz kapakları, dudaklar ve genital bölgede anjioödem (derinin alt tabakalarında sıvı birikmesi, yani ödem)
• Gözlerde kızarıklık, kaşıntı
• Burunda kaşıntı, burun tıkanıklığı ya da burun akıntısı ve hapşırma
• Alt solunum yollarında solunum zorluğu, hışırtılı solunum, öksürük
• Kalp ve damar sisteminde çarpıntı, tansiyon düşüklüğü
• Mide-bağırsak sisteminde bulantı ve kusma, karın ağrısı ya da karın krampları
• Sinir sisteminde şuur bulanıklığı, bayılma Nadir de olsa, tüm sistemlere ait bu bulguların hepsi bir arada görülebilir.

Alerjik hastalıkların belirtileri nelerdir?

Alerjenlere karşı hassaslaşma süresi belirli değildir; günler, aylar ya da yıllar sürebilir. Herhangi bir şeye karşı zaman içinde alerji gelişebilir.

• Alerjik sinüzit, burun ve göz nezlesinin belirtileri arasında; yılın belirli aylarında veya tüm yıl boyunca devam eden hapşırma, burunda kaşıntı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı vardır.
• Astımda; nefes darlığı, öksürük, hırıltılı solunum, göğüste tıkanıklık olabilir.
• Cilt alerjilerinde; ciltte kaşıntı, kabarıklık, kırmızı renkli döküntüler gözlenir.

Alerjinin son yıllarda artmasının nedenleri;

• Hijyen artışı
• Hava kirliliğindeki artış
• Ozon tabakasındaki delinme sonucu ultraviyole ışınlarına maruz kalma
• Sigara içilmesi
• Besinlerdeki katkı maddeleri
• Ani hava değişiklikleri
• İlaçlar ve kozmetik ürünler