Aşılar risk taşıyor mu?

Kışın geldiği en çok çocukların hastalanmasından anlaşılır. Hastanelerde hasta çocukların sayısı artar ve okula devamsızlıklar başlar. Peki, kışın getirdiği bu hastalıklara karşı çocuklarımızı aşıyla korumak mümkün müdür?

Grip, zatürre, bronşit gibi hastalıklar kışın çocuklarımızı en çok sarsan hastalıklardır. Bu hastalıkların önlenmesinde aşıların rolü mutlaka var. Ancak bazen anne babaların kafalarını “Bu aşıların 3 yaşından küçük çocuklara yapılmasında bir sorun var mıdır?” ya da bir okurumuzun da belirttiği gibi “Kanserojen bir madde ya da cıva gibi zararlı bir madde içeriyorlar mı?” şeklinde sorular meşgul eder. Bu aşılar konusunda sizlerin merak ettiklerini Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ömer Kılıç’a sorduk. 

Grip, zatürre, bronşit gibi hastalıklar için yapılan aşılar çocuklar için faydalı mı?

Bu hastalıklar için uygulanmakta olan aşılar ölü aşılar olup bunların hastalıkların önlenmesi açısından faydalı olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca ülkemizde uygulanmayan zayıflatılmış canlı grip aşısı da mevcuttur. Grip hastalığının virüslerle oluşması ve bu virüslerin yapılarını sürekli değiştirmesi nedeniyle, grip aşısı diğer aşılardan farklı olarak her yıl tekrarlanmaktadır. Zatürre ve bronşit gibi bakterilerin de neden olduğu hastalıklarda ise belirli bir sürede aşılama programı tamamlanmaktadır.

Bu aşıları çocuklara kaç yaşından itibaren yaptırmak gerekir?

Gribin önlenmesi için yapılan aşılar 6 aylıktan itibaren uygulanabilir. S.pneumoniae (Pnömokok) ve H.influenzae tip b (Hib) isimli bakterilere yönelik aşılar ise 2 aylıktan itibaren toplam dörder doz olarak uygulanmaktadır. Etkinlik ve güvenilirlik açısından yeterli çalışmalar olmadığından beş yaşından sonra pnömokok ve Hib aşıları önerilmez.

0-3 yaş çocuklarda bu aşılar risk taşır mı?

Grip aşısının 6 aylıktan önce yapılmaması gerekir. Pnömokok ve Hib aşıları ise aşıya yanıt yetersiz olduğu için 2 aylıktan önce kullanılmamalıdır. Aşılara bağlı en sık görülen yan etkiler ateş, halsizlik, aşı uygulanan yerde kızarıklık, şişlik ve ağrıdır. Nadiren anaflaksi olarak adlandırılan ve diğer aşılarda da görülebilen şok tablosu ortaya çıkabilir. Aşıların içinde bulunan koruyucu maddelere alerjisi olan veya grip aşısı için belirmek gerekirse yumurtaya karşı alerjisi olan kişilerde aşılar kullanılmamalıdır.

Aşıların çocukları koruyucu özellikleri nasıldır? Çocukların rutin aşıları ile birlikte bu aşıları yaptırmak mümkün mü?

Grip aşısı yapıldıktan 2-3 hafta sonra koruyuculuğu başlar. Sağlık kişilerde grip aşısının koruyuculuğunun yüzde 70-90 olduğu bildirilmiştir. Ancak solunum sisteminde hastalık yapabilecek diğer virüslerle hastalık gelişebilmektedir. Grip aşısının özellikle kronik solunum sistemi hastalıkları (astım), kalp hastalıkları (hipertansiyon hariç), metabolik hastalıklar (diyabet) ve uzun süreli aspirin tedavisi alması gereken kişilerde kullanılması önerilmektedir. Pnömokok ve Hib aşıları ise zatürre ve menenjit gibi ciddi hastalıklara karşı oldukça önemli başarılar sağlamıştır. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı tarafından ulusal aşı programına dahil edilmiştir. Grip aşısının ise çocukluk dönemi rutin aşıları ile birlikte yapılmasında herhangi bir sakınca yoktur.

Bu aşıların kanserojen bir madde ya da cıva gibi zararlı bir madde içerip içermedikleri konusuna neler söyleyebilirsiniz?

Aşı içeriğinin bozulmaması ve etkinliğinin artırılması için aşıların içine birtakım koruyucu ve yardımcı maddeler kullanılmaktadır. Bu maddelerden birisi de timerosel isimli organik civa bileşiğidir. Ancak aşının içinde bulunan bu maddenin miktarı zararlı olabilecek seviyenin son derece altındadır ve vücuttan parçalanarak atılmaktadır. Ayrıca belirtmek gerekirse otizm gibi rahatsızlıkların aşılamayla ilgili olduğunu düşündürebilecek bilimsel kanıt yoktur.