Oluşturulma Tarihi: Temmuz 17, 2024 10:09
Türkiye'de oldukça popüler olan ve sıkça tüketilen deniz ürünlerinden biri olan midye, İngiltere'de yapılan bir araştırma sonucunda endişe verici keşfe konu oldu. Araştırmacılar, midyelerde yüksek oranda fiberglas bulunduğunu ortaya koydu. Peki, fiberglas nedir ve sağlığımız üzerinde hangi riskleri taşıyor? İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Fatma Özenç Turşak ile konuyu mercek altına aldık.
Midye, dolmasından tavasına, çorbasından pilavına kadar birçok farklı şekilde tüketilen popüler bir lezzet. Özellikle yaz aylarında tatil beldelerinde sıkça tüketiliyor. Ancak hijyen kurallarına uyulmazsa midyeler zararlı olabiliyor.
Son yıllarda ise denizlerdeki plastik kirliliği endişe verici bir şekilde artıyor. Bu da pek çok deniz canlısını tehlikeli hale getiriyor. İngiltere’de yapılan yeni bir araştırma ise bu kirliliğin midyeleri de etkilediğini ortaya koydu. Yapılan son testlerde, deniz kabuklularında çok miktarda fiberglas tespit edildi.
Fiberglas; silisli kum, kireç taşı, asit borik, alüminyum ve magnezyum karışımıyla elde edilen cam ipliği. İnşaat ve otomotiv endüstrisinde yaygın olarak kullanılan fiberglas, birçok plastik üründe güçlendirici olarak da tercih ediliyor. Ayrıca cam takviyeli plastik, insan protezleri ve tekneler dahil olmak üzere çeşitli ürünlerde de bulunuyor.
‘KİLOGRAM BAŞINA 2 BİN 740 CAM PARÇACIĞI BULDUK’Araştırmanın baş yazarı ve Brighton Üniversitesi’nde deniz biyolojisi alanında öğretim görevlisi olan Corina Ciocan, New York Post’a yaptığı açıklamada
“Bulgularımız deniz yaşamında cam elyaf takviyeli plastik kirliliğinin rahatsız edici düzeyde olduğunu gösteriyor” dedi.
Araştırma kapsamında Britanya’nın güneyindeki Chichester açıklarından yenebilir deniz canlılarını toplandıklarını söyleyen Ciocan,
“İstiridyelerde kilogram başına 11 bin 220, midyelerde ise kilogram başına 2 bin 740 cam parçacığı bulduk. Gördüğümüz üzere midyeler, filtreleme yoluyla beslenmeleri sırasında yiyecek sanıp çok sayıda parçacığı yutuyor” ifadelerini kullandı.
Birkaç yıl önce Greenpeace de Türkiye’de benzer bir araştırma yaptı. Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinden çeşitli balıklar ve deniz ürünlerini toplayan ekip, midyeleri de inceledi. Midye dolmaların yüzde 91,2’sinde mikroplastik bulundu. Ortalama olarak midye başına 0,63 adet mikroplastik tespit edildi. Yapılan detaylı analizde 100 gramlık bir midye tüketiminde 5,76 adet, 250 gramlık midye tüketiminde ise 14,41 adet mikroplastik tüketilme riski olduğu tahmin ediliyor.
SAĞLIMIZI NASIL ETKİLEYEBİLİR?
Konuyu İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Fatma Özenç Turşak’a danıştığımda, “Fiberglas insanlarda göz ve üst solunum yolu tahrişine, bir dizi akciğer rahatsızlığına ve bazı kanser türlerine yakalanma riskinin artmasına neden olabilen asbeste benzetiliyor. Ancak yapılan çalışmalarda asbeste benzerliğine rağmen asbestin yol açtığı kanser türleri ile net ilişkisi henüz gösterilemedi. Ancak midyelerde bulunmuş olması tehlikeyi artırıyor” dedi.
Ayrıca bu malzemenin olduğu midyenin kontakt dermatit gibi ciddi
sağlık sorunlarına da neden olabileceğinin altını çizen Uzm. Dr. Uzm. Turşak,
“Kontakt dermatit, cildin bir maddeyle doğrudan temas etmesi sonucu oluşan bir cilt iltihaplanması. Genellikle kaşıntı, kızarıklık, şişlik ve döküntü gibi belirtilerle kendini gösterir. Fiberglas yiyecek zannedilerek hayvanlar tarafından da yutulabilir, bu durum hayvanların yiyecekleri sindirme yeteneklerini etkileyebilir, iltihap sürecini artırabilir ve üreme sağlığını da bozabilir” ifadelerini kullandı.
PARKİNSON, ALZHEİMER, BEYİN VE OMURİLİK TÜMÖRLERİ GÖRÜLEBİLİR!Pek çok uzman tarafından midyenin ağır metal içeriğine sahip olduğu da söyleniyor. Peki bu durum nasıl sorunlara neden olabilir?“Sanayileşmiş şehir kıyılarında midyeler sadece kadmiyum, cıva, kurşun gibi ağır metalleri sindirmekle kalmaz; endüstriyel atıkları ve karışan kanalizasyon sularındaki zararlı maddeleri de içine alır” diyen Uzm. Dr. Fatma Özenç Turşak,
“Özellikle kirli sulardan toplanan midyeleri tüketilmesi sağlık açısından oldukça tehlikelidir. Parkinson, Alzheimer, beyin ve omurilik tümörleri gibi birçok nörolojik hastalığı beraberinde getiren ağır metal cıvanın en fazla dip balıkları, midye ve istiridye gibi kabuklu deniz canlılarında görülüyor” ifadelerini kullandı.
ANNE ADAYLARI DİKKAT! Gebelik döneminde deniz ürünlerinin tüketimine çok dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Uzm. Turşak,
“Hamilelik sürecinde bazı besinlerin kısıtlanması, bazı besinlerin ise tamamen tüketiminden kaçınılması gerekir. Fast food, kızarmış gıda gibi sağlık açısından zararlı olan besinler, bebeğin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir. Aynı şekilde deniz ürünlerinin tüketimine de dikkat edilmesi gerekir” dedi ve ekledi:
“Hamile ve çocuklarda kabuklu deniz hayvanları, midye, suşi, kokoreç, salam, sucuk, sosis ve tütsülenmiş etler yenilmemelidir. Özellikle yüksek cıvalı balıklar, cıva zehirlenmesine neden olabileceği için hamilelik sürecinde tüketilmesi önerilmez. Hamilelik döneminde cıva gibi ağır metaller içeren deniz ürünlerinin tüketilmesi ile bebekte gelişimsel gecikmelerin ve beyin hasarının oluşması arasında bağ olabileceği bilimsel araştırmalarla gösterilmiştir. Özellikle son çalışmayı da dikkate alırsak midyeden uzak durmakta fayda var." Fotoğraflar: iStock