Anne karnında başlayan bir alışkanlık...

Parmak emme, çocuk için ne zaman bir sorunu işaret eder sorusunu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Demet Matben yanıtlıyor...

Parmak emme çocuklarda psikolojik bir etken olmaksızın 3-4 yaşına kadar görülen ve olağan kabul edilen bir durumdur. Parmak emme çoğu zaman beslenmeye bağlı olmaz ve açlıktan kaynaklanmaz. Ağızdan haz da alındığı için parmak emme, bebeğe psikolojik doyum da sağlar. Bu nedenle 1 yaş civarı çocukların hemen hemen yarısı parmaklarını emer 18 ayda parmak emme sıklaşır ve 3-4 yaşına normal kabul edilir. Çocuğunuz 4-5 yaşlarına gelmiş ve hala parmak emme alışkanlığı devam ediyorsa ona bu davranışının çocukça olduğunu anlayabileceği bir dille anlatmanız gerekir. Çocuklar bu yaşlarda büyükleri taklit etme eğilimindedirler. Ancak eğer 5-6 yaş sonrasında hala parmak emiyor veya hiç emmezken parmak emmeye başlıyorsa, çocuğu¬nuzun hayatında ne gibi kaygı etmenleri bulunduğunu iyi araştırmalısınız ve gerekirse bir uzmandan yardım almalısınız. İlgili uzmana başvurulmaz ve altta yatan etmen tespit edilemez ise ilerleyen dönemlerde çocukta daha ciddi psikolojik problemler ortaya çıkabilir.

Alışkanlık anne kamında başlıyor!

Bebekler en çok başparmak olmak üzere, diğer parmaklarını, hatta ayak parmaklarını bile emebiliyor. Bu alışkanlık genellikle anne karnında başlıyor. Bazı bebeklerin doğduklarında parmak veya el bileklerinde görülen kabarcıklar da parmak emme alışkanlığından kaynaklanıyor. Bebeklerin doğuştan sahip oldukları en güçlü refleksin, emme refleksi olduğunu belirten Uzman Dr. Matben, "Bebek yaşamak için emmek zorunda kalıyor. Doğduktan sonra 4-5 aylık oluncaya kadar sadece emerek besleniyor. Emme aynı zamanda bebek için haz veren bir faaliyet ve psikolojik doyum sağlıyor. Dolayısıyla zararlı bir davranış olarak görülmüyor." diyor.

Beslenmeye bağlı parmak emme yılın sonunda kesilir ve 2 yıldan sonra bu davranış durur. İlk 3 yılda çocuk parmak emmenin farkında bile olmaz. Çok nadir olarak da 5-6 yaşına kadar devam edebilir. Normal davranış ve ilişkiler yoluyla da 1 yaşın sonunda bu alışkanlığını terk edilebilir. Ancak eğer yürü¬meye başladıktan ve 1 yaşından sonra da parmağını emiyorsa, bu onun fazla yorgun rahatsız, mutsuz ve sıkıntılı olduğuna işaret edebilir. Ancak bu ciddi bir problem olarak görülmez, onu rahatlatan davranışlardan biri olarak ifade edilir.

Ceza vererek parmak emmeyi engelleyemezsiniz

Parmak emmek çocuklukta uyumu etkileyen bir davranış değildir. Anne babalar, parmak emmenin bir hastalık olmadığını ve diş deformasyonuna yol açmadığını bilmelidir. Çünkü buna inanan anne baba ve aile büyükleri, çocuklarını kötü bir alışkanlık olarak düşündükleri parmak emmeden vazgeçirmek için çok şiddetli tedbirlere başvurabiliyor. Hatta parmaklarına acı biber sürerek, ellerini kollarını bağlayarak veya dayak atarak onlara unutamayacakları acı verecek cezalar uygulayabiliyor. Oysa bu alışkanlığı terk etmek için alınan uygunsuz tedbir ve cezalar, çocukta uyum problemi yaratabiliyor.

Çocuklar neden parmak emerler?

* 1 yaş civarındaki çocuklar uykuya geçerken,
* Diş çıkarma zamanında dış mineleri kaşındığı için,
* Çevrelerinde parmak emen birilerini model aldıkları zaman
* Ebeveynler arası gerginliklerde
* Yeni kardeşin dünyaya gelmesi durumunda
* Zorlukla karşılaştıklarında, utanma, sıkılma, yorgunluk belirtisi olarak
* Sevgi ve güven eksikliği varsa
* Memeden erken koparılmışsa
* Ek besinlere zorlanmışsa parmaklarını emebiliyor.

Parmak emmesini önlemek için...

* Çocuğunuzu uygun pozisyonda besleyin. Bebeğinizi emzirirken veya biberonla beslerken göğsünüzün sıcaklığını duyacak şekilde kendinize yaklaştırın. Böylelikle bebeğiniz kendisini güvende hissedecektir. Ayrıca yemek verirken hırpalamaktan ve azarlamaktan da kaçının.

* Memeden erken kesmemeye çalışın.

* Ona uygun çeşitli faaliyet olanakları ve oyun ortamı yaratarak meşgul olmasını sağlayın.

* Çocuğunuzun psikolojisini olumsuz yönde etkileyecek davranışlarınızı düzeltin. Şiddet uygulamayın ve onu batıl fikirlerle korkutmayın.

* Parmak emmesini terk etme arzusunu harekete geçirmek için onu ödüllendirin

* Parmağını ağzına götürdüğü zaman zararsız acı mayi sürülebilir veya ellerine eldiven takabilirsiniz

* Ona kendi kendini kontrol edebilmesi için isterse bu alışkanlığı terk edeceği inancını kazandırın.

Ağız ve diş sağlığına zarar verir mi?

Parmak emme henüz gelişmekte olan kas ve kemik yapılan üzerine basınç uygulayarak dişlerin yer değiştirmesine yol açabilir. Bu durumda üst ön dişler öne, alt ön dişler geriye doğru eğilir ve alt-üst ön dişler arasında açıklık meydana gelir. Çocuk bu alışkanlığını 3 yaşına kadar bıraktığı takdirde dişler arasındaki açıklık kapanır. Ancak 3,5 yaşından sonra kalıcılık artmaktadır. Parmak emme alışkanlığı gece uyurken de devam ediyorsa diş bozulmalarında daha etkili olur ve bunun sonucunda üst çenede darlık, yani V şeklinde çene kavisi oluşur.

Kaynak: anne bebek