Anne, “Ben korkuyorum!”

Çocukların anne babaları ile uyuması ülkemizde sık görülen bir durum. Erken bebeklikten başlayarak, çocukluğun ilerleyen dönemlerine kadar devam edebilen bu alışkanlığın, gelişim üzerinde olumsuz etkileri olabiliyor.

Anne baba ile birlikte yatmanın çok çeşitli nedenleri var. Bu alışkanlığın olumsuz etkilerinden korunmak için öncelikle bu nedenleri tespit edip ortadan kaldırmak önemli.

Bazı ebeveynler çocukla birlikte yatmayı çok normal bir davranış olarak görüyorlar. Ancak büyümesine rağmen çocuğun annesiyle ya da babasıyla yatması bir sorundur. Bu nedenle bu durumu gözden geçirirken öncelikle ebeveynlerin birlikte yatmayı sorun olarak görüp görmediğinin değerlendirilmesi gerekir.

İnsanların birçoğunda kız çocuklarının, erkek çocuklarına göre daha uzun süre anne-baba yanında yattıklarına dair genel bir düşünce yaygındır. Ancak bu konuda bilinen bir araştırma olmaması sebebiyle anne ile birlikte aynı yatakta uyumanın çocuğun cinsiyeti ile doğrudan bir ilişkisi bulunmadığını söyleyebiliriz. Kız çocuklar kadar erkek çocukları da anneleri ile birlikte yatıyorlar. Birlikte yatma davranışı daha sıklıkla tek ebeveynli ailelerde görülüyor. Anneler tek kaldıklarında ya da eşleri yokken çocukları ile birlikte yatma davranışını daha sıklıkla sergiliyorlar.

Birlikte yatmak anne-çocuk ilişkisinin içerdiği alanlardan bir tanesi olarak ele alınabilir. Bu davranışın altında öncelikle anne tutumunun ve duygusunun önemli yer aldığını aklımızda tutmamız gerekiyor. Birçok anne bebeğin gereksinimlerini daha kolay sağlamak ve bu arada ekonomik davranmak için bebeği ile aynı yatağa giriyor.

İlerleyen zaman içinde de bu tutum bebek için bir alışkanlık haline gelebiliyor. Bebeklik süresi içinde anneden ayrı yatma alışkanlığı kazandırılmamış bir çocuğun ilerleyen yaşlarda anne ile birlikte yatmak istemesi ise çocuğun bir huzursuzluk içinde olduğunu aklımıza getirmeli. Huzursuzluk çocuğa ait olabileceği gibi anneye, aileye, hatta daha geniş anlamda sosyal çevreye ait olabilir.

Birlikte yatma erken bebeklik dönemlerinde başlayabileceği gibi okul çağındaki çocuklarda da görülebilen bir davranıştır. Erken bebeklik döneminde başlayan birlikte yatma davranışında anne-baba tutumları rol oynarken, daha ileri yaşlarda çocuğun huzursuz olduğu etkenler öncelikle karşımıza çıkıyor.

Eğer çocuktan birlikte yatma teklifi geldiyse, hemen kabul edilmesi ya da reddedilmesi öncesinde hangi nedenle birlikte yatma istendiğinin soruşturulup aydınlatılması gerekiyor. Bir kez ortaya konduktan sonra bu nedenin ortadan kaldırılması için çaba gösterilmeli.

Sıklıkla korkan çocuklarının korkularını yenmeleri için kendilerini öne süren anne babaların bu tutumları birlikte yatma alışkanlığını başlatabilir. Korku gidermek için birlikte yatmak yerine biliniyorsa korkuyu ele almak ve konuşmak daha sağlıklı sonuç verecektir. Geçici olarak korku ile baş etmekte yardımcı olabilen birlikte yatma davranışı, korkuyu gidermeyeceği gibi pekişmesine de yol açacaktır. Bu süreçte çocuğun güven duygusu zedelenecek, kendisini güçsüz ve yetersiz hissetmesine yol açacaktır.

Birlikte yatma davranışı çocuğun kişilik gelişimine olumsuz etki edebilir, ailenin dengesini bozabilir; anne babanın ilişkilerinde sorunlar ortaya çıkmasına, cinsel sorunların doğmasına neden olabilir. Diğer birçok sorunda olduğu gibi aile içinde kısa süre içinde çözüm bulunamazsa bir uzmandan yardım almanın zamanı gelmiş demektir.

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Dr. Zafer Atasoy