Ani yükselen ateş ve deri döküntülerine dikkat!

Meningokokların yol açtığı tablo esas olarak iki şekilde görülmektedir.

• Meningokokların kanda bulunmasına meningokoksemi
• Meningokokların beyin zarlarını tutması meningokoksik menenjit olarak tanımlanır.

Nasıl bulaşıyor?

Meningokoklar için tek doğal kaynak insanlardır. Bulaşma solunum yollarında bulunan bakterinin öksürük yoluyla hassas şahıslara bulaştırması ile oluşmaktadır. Enfeksiyonun yayılmasında solunum yollarında bu bakteriyi taşıyan ve belirti vermeyen taşıyıcıların rolü büyüktür. Esas bulaşma taşıyıcılar vasıtası ile oluşmaktadır. Taşıyıcı olan bireyler sağlıklıdır. Kendilerinin taşıyıcı olduklarını fark etmezler. Taşıyıcılık devamlı olabildiği gibi aralıklı da olabilmektedir. Hastalığın yayılmasındaki esas sorun taşıyıcıların tanımlanmasının güç olmasıdır. Taşıyıcılık oranı %5-10 arasında değişmektedir. Taşıyıcılık yaşla birlikte ve salgınlarda artmaktadır. Hasta olan çocuklar da bu enfeksiyonu kolaylıkla bulaştırabilirler. Hasta ile temas eden tüm bireyler risk altındadır. Meningokokseminin kuluçka süresi 1-10 gün olup genellikle 4 günden daha kısa sürede ortaya çıkmaktadır.

Viral solunum yolu enfeksiyonları meningokoksemiye zemin hazırlar ve hastalık en sık Kasım –Mayıs döneminde görülür. Bütün dünyada önemli olan bir sağlık problemidir. Her yıl Dünyada 500.000 yeni vaka görülmekte, 50.000 ölüm ve tüm tedavilere rağmen hastalık sonrası yaşayan kişilerde %10-20 oranında ciddi sekellere yol açmaktadır.

Hastalığın belirtileri nelerdir?

Meningokoksemi farklı klinik tablo ile karşımıza çıkabilir. Başlangıç bulguları ani yükselen ateş, titreme, halsizlik, bitkinlik ve döküntülerdir. Ağır vakalarda hastalık süratle ilerler kanamalı döküntüler, damar içi pıhtılaşma, şok, koma ve ölüm görülür. Hastalık bulgularının ortaya çıkmasından sonraki saatler içinde hastanın durumu hızla kötüleşebilir. Bu hastalarda erken tanı ve tedavi çok önemlidir.

Klinik olarak tanının düşünüldüğü her vakada erken antibiyotik tedavisi ve septik şokun geliştiği durumlarda yoğun bakım üniteleri düzeyinde acil yaklaşımın yapılması önemlidir. Antibiyotik tedavisi ilk 30 dakika içinde verilmeli, yoğun sıvı ve kanama kontrolü tedavisi ilave edilmelidir. Geç kalınan vakalarda sekel ve ölüm oranı yüksektir. Hasta ile yakın temasta bulunan bireylere koruyucu antibiyotik tedavisi ilk 24 saatte verilmelidir.

Korunmada aşılama önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Türkiye meningokok enfeksiyonu açısından orta risk grubundadır ve aşı uygulanması önerilmektedir.

Meningokok enfeksiyonunun kontrolünde taşıyıcıların tanımı ve tedavisi önemli olduğu unutulmamalıdır.

Çocuk ve Çocuk Efeksiyon Hastalıkları Uzmanı
Prof. Dr. Nuran Gürses