BUN (Kan üre azotu) nedir? BUN değeri kaç olmalıdır? Düşüklüğü ile yüksekliği nedenleri ve belirtileri

Kırmızı et, süt, yumurta ve yoğurt gibi bol protein barındıran gıdalar tüketilerek elde edilen protein, insan vücudunun olmazsa olmazlarındandır. Proteinin amino asitlere ayrışmasının adresi olarak mide ve ince bağırsaklar verilir. Proteinin, sindirim sistemi tarafından hazmedilemeyen gıdalardan alınmış olan kısmı dışarı atılır. Bununla birlikte, sindirim sırasında protein ayrıştığında amonyak meydana gelir. Vücut için oldukça sakıncalı olan ve azot barındıran amonyak, karaciğere ulaşırken kanı kullanmaktadır.

BUN (Kan üre azotu) nedir?

Amonyak, besinlerden almakta olan proteinleri sindirim sistemi aracılığı ile amino asitlere ayrıldığında ortaya çıkar. Vücut için aşırı seviyede toksik olan amonyak az miktarda da azot içerir. Karaciğere kanla giden amonyak, üre haline gelir ve ardından böbreklere ulaşmak için kana karışır.

Böbreklerin sağlıklı olduğu zamanlarda vücuda zararlı olan üre azotu kandan ayrılır ve bu ayrılma idrarla gerçekleşir. Kan Üre Azotu olarak belirtilen BUN testi ya da diğer bir ifade ile kan üre azotu, kan içinde sabitlenmiş üre azotunun miktarının belirlenmesi için kullanılmakta olan bir laboratuvar testidir.

Bun değeri kaç olmalı?

Kandaki üre azotu olarak da bilinen BUN testinin aralığı:

Yetişkinlerde 10 mg / dL ve 20 mg / dL 'dir.

Çocuklarda 5 mg / dL ve 18 mg / dL ‘dir.

BUN testinde bulunan referans değerlerinden yola çıkılarak öğrenilen sonuç, akut veya kronik böbrek hastalıklarının öncüsü olabilir. Sonucun kritik değerin üzerinde olması, böbrek yetmezliği gibi çok ciddi durumların bir belirtisi olabilir.

Bu hastalık, konjestif kalp nedeniyle böbreklere kan akışındaki azalma, kalp yetmezliği gibi ciddi hastalıklara da neden olabilir. Yüksek BUN değeri, uzun süre su olmaması veya uzun süre idrar retansiyonu nedeniyle gözlenen dehidrasyon sebebiyle de görülebilir.

BUN düşüklüğü nedenleri

Düşük BUN yaygın olarak görülmemektedir. Düzensiz ya da yetersiz beslenme sonucunda meydana gelen bu durum, aşırı su tüketilmesi nedeniyle de görülebilir. Genel olarak, vücudun beslenme ile ihtiyaç duyduğu protein miktarını karşılayamaması nedeniyle ortaya çıkan düşük miktarda BUN, antibiyotik ve anabolik steroid ilaçlardan kaynaklanabilir. Bazen, karaciğer merkezli rahatsızlıklar, sindirim sistemin sıkıntıları, diyabet ve tüberküloz gibi sorunlar da BUN'da azalmaya neden olabilir.

BUN yüksekliği nedenleri;

BUN testindeki protein metabolizmasında son aşama olan yüksek üre azotu, çoğunlukla böbrekle ilgili bir durumun öncüsüdür. İdrar köpüğü, idrara çıkma sırasında ağrı, yorgunluk ve halsizlik gibi belirtiler ile kendini ortaya çıkaran yüksek BUN değeri, kalp ve kan dolaşımı ile ilgili problemler nedeniyle de görülebilir.

BUN düşüklüğü belirtileri

Nadiren görülen düşük üre çoğunlukla protein bakımından zayıf diyet veya aşırı su tüketiminden kaynaklanır. Karaciğer hastalıkları ve antibiyotik kullanımı nedeniyle kullanılan bazı ilaçlar, ürenin düşmesine sebep olan faktörlerdendir. Kısa bağırsak sendromu da düşük üreye yol açabilir. Düşük üre durumunda karşılaşılan semptomlar sıklıkla ürenin düşmesine neden olan hastalıklarla ilişkilidir.

BUN yüksekliği belirtileri

Protein metabolizmasının son ürünü olan üre, kandaki miktar normal değerlerin üzerinde ise birçok sağlık sorununun, özellikle böbrek hastalıklarının öncüsü olabilir. Kontrol edilmesi gereken üre seviyesi, vücutta bizzat kişinin kendisinin de fark edeceği değişikliklere neden olur. Üre yüksekliği belirtilerinden bazıları:

- Yaralanma ve yorgunluk,

- Kas güçsüzlüğü,

- Baş ağrısı,

- İştah kaybı,

- Kilo kaybı,

- Mide bulantısı ve kusma,

- Nefeste amonyak kokusu,

- Kuru ağız,

- Ağızda yanma hissi,

- Düzensiz uyku,

- Solunum bozuklukları.