Güncelleme Tarihi:
Alkalen fosfataz kan değerlerinde bakılan en önemli enzimlerden birisidir. Düşüklüğü ya da yüksekliği birçok hastalığın nedeni olabilmektedir. Vücutta önemli görevi bulunan ve hayati derecede önemi olan bir enzim olması ile bilinir. Vücutta özellikle karaciğer ile birlikte anılsa da birçok organda bulunur.
Alkalen Fosfataz nedir?
Alkalen fosfataz vücut dokularında doğal olarak bulunan bir proteindir. Safra kanalları, kemikler ve karaciğerde diğer organlardan çok daha fazla miktarda bulunur. Öncelikli şekilde karaciğer ve kemiklerde üretilen ALP asidik mineral fosforun parçalanması ile alkalin olan PH dengesini oluşturmaktadır.
Bağırsakları bakterilerden koruyarak sindirime yardımcı olmak, b vitamininin ve yağların yıkımı ile kemiklerin doğru şekilde oluşmasını sağlamak gibi çok önemli görevleri vardır. Metabolizmaya çok yönlü faydası dokunan bir enzimdir. ALP değerinin kanda düşük olması vücutta birçok sorunu meydana getirir.
Alkalen fosfataz değeri genel olarak karaciğer ve kemikler ile ilişkilendirilmektedir. Genel olarak karaciğerin ne kadar sağlıklı olduğunu veya kemiklerin ne kadar sağlıklı olduğu belirleyebilmek için bu test kullanılır.
ALkalen Fosfataz değeri kaç olmalıdır?
Birçok organda bulunan bir enzim olmasına karşın kan tahlillerinde çıkan değer yüzde 95 oranında karaciğer ve kemikler kaynaklı değerlerdir. Yarılanma ömrü 7 ila 10 gün arasında olan ALP normal değer aralıkları;
Prematüre doğmuş bebeklerde:105 – 500 IU/L
0-7 günlük bebeklerde: 95 ila 380 IU/L
0-1 yaş Aralığında: 100 ila 350 IU/L
4-12 yaş Aralığında: 80 ila 350 IU/L
13-15 yaş aralığındaki kız çocuklarında: 75 ila 350 IU/L
13-15 yaş aralığındaki erkek çocuklarında 75 ila 400 IU/L
16 yaş ve üzerinde: 30 ila 115 IU/L
ALP düşüklüğü nedenleri
ALP düşüklüğü; ALP değerinin normal değer aralıklarının altında bir değerde olmasıdır. ALP düşüklüğü nadir olarak gözlemlenen bir durumdur. Genel nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Anemi
Tiroit hormonu yetersiz çalışması
Düşük fosfat değeri
Magnezyum, çinko B12 eksiklikleri
Beslenmede bozukluk
Çölyak hastalığı
C vitamini eksiliğinde oluşan skorbüt hastalığı
B ve D vitaminlerinin fazla tüketimi
Persiniyöz anemi
Menopoz döneminde östrojen tedavisi almak
ALP yüksekliği nedenleri
Kalp yetmezliğine bağlı olarak karaciğerde sıvı toplanması
Şeker hastalığı
Kalp krizi geçirmek
Alkol tüketmek
Akciğeri besleyen damarlarda oluşan tıkanıklıklar
Fenitoin, bazı antibiyotikler, alümin, östrojen hormonu içeren ilaçlar gibi çeşitli ilaçların kullanımı
Sepsis
Enfeksiyon oluşumu
Bağırsak delinmesi, iltihabi bağırsak hastalıkları
Pankreas başı tümörleri, pankreas iltihabı
Büyük kemiklerin kırılmasının ardından iyileşme dönemi
Hipertiroidi
Hiperparatiroidi
Böbrek hastalıkları
Kemik oluşumunun artışı
D vitamini eksikliği, osteomalazi ve raşitizm
Hodgkin lenfoma, rahim kanseri, yumurtalık kanseri, göğüs kanseri ve akciğer kanseri gibi çeşitli kanser türleri
Kemik iltihabı
Kemiğe sıçrayan kanserler
Lösemi, Paget hastalığı, multipl myelom, kemik tümörleri gibi kemik hastalıkları
Karaciğer kanseri, karaciğer apsesi, hepatitler gibi karaciğer hastalıkları
Siroz
Safra yollarının tıkanmasına sebep olan tümör, taş gibi oluşumlar.
Ergenlerde ve çocuklarda kemiklerin hızlı büyümesi
Bilier obstrüksiyon durumlarında
Alkalen Fosfataz düşüklüğü belirtileri
Alkalen fosfatazın kandaki düşüklüğünde görülen yaygın belirtiler şunlardır:
Büyük oranlarda kilo kaybı
Hızlı kalp atışları
Kabızlık
Soğuk hassasiyeti
Nefes darlığı
Bitkinlik
Alkalen Fosfataz yüksekliği belirtileri
Karın ağrısı
Sarılık
Bulantı
Kusma