Alanin Aminotransferaz (SGPT) nedir? SGPT değeri kaç olmalıdır? Düşüklüğü ile yükseliği nedenleri ve belirtileri

SGPT yani ALT, normalde sağlıklı bireylerde karaciğer dokusunun içinde bulunuyor. Eğer kan dolaşımına salınmışsa, karaciğer hücreleri yıkıma uğramış demektir. Herhangi bir belirti görülmeyebilir. Rutin kan testinde ALT yüksekliğini tesadüfen öğrenebiliyorsunuz.

 SGPT nedir?

ALT (Alanin aminotransferaz) bir enzim türü olup esas olarak karaciğerde bulunuyor. Az miktarlarda ise böbrek ve diğer organlarda yer alıyor. Aynı zamanda serum glutamik piruvik transaminaz (SGPT) olarak da biliniyor. Sindirildikten sonra karaciğere ulaşan besin öğelerinin enerjiye çevrilmesini sağlıyor.

Kandaki SGPT (ALT) seviyesinin normalin üzerinde olması, karaciğer tahribatının güçlü bir işaretidir. Bu tahribat birçok hastalıktan kaynaklı olabiliyor. Tahribatın önlenmesi için ALT ve diğer karaciğer enzimlerinin yüksekliği tespit edildikten sonra daha ileri tanı testleri yaptırmalısınız

 SGPT değeri kaç olmalıdır?

Sağlıklı erkek bireylerde kandaki ALT seviyesi 10-40 U/L, kadınlarda ise 7-35 U/L aralığında olmalıdır. Çocuklarda bu değer yetişkinlerin 2 katıdır. Yaşlılarda ise yetişkin değerlerden biraz daha yüksek oluyor.

 SGPT düşüklüğü nedenleri

SGPT düzeyinin, referans değerlerinin altında bulunmasında genellikle tıbbi açıdan bir önemi ve tehlikesi bulunmuyor. Dolayısıyla rutin bir kan testinizin sonucunda SGPT (ALT) seviyesinin düşük olduğunu gördüyseniz endişe etmeniz gerekmiyor.

Kan testlerinde görülen ALT düşüklüğü sağlıklı bir bünyeye işaret ediyor. ALT seviyesi değerlendirilirken esas olarak üst değerden az olmasına bakılıyor. Alt sınır sağlık odaklı olarak belirlenmiyor. Çünkü hemen hemen tüm bünyeler o referans değerin yukarısında kalıyorlar.

 ALT değerinin düşmesine ise genellikle piridoksal fosfat eksikliği neden olabiliyor.

 SGPT düşüklüğü belirtileri

 1- Mide ağrısı veya midede şişlik

 2- Sararmış bir deri ve gözler

 3- Zayıflık

 4- Aşırı yorgunluk

 5- Koyu renkli idrar

 6- Açık renkli dışkı

 7- Kaşıntılı cilt

 SGPT yüksekliği nedenleri

ALT (SGPT) enzimleri normal olarak karaciğer sağlıklı olduğunda karaciğer hücrelerinde bulunuyorlar. Fakat karaciğer hücreleri zarar gördüğünde veya bir şekilde hasar gördüğünde, ALT enzimleri kan dolaşımına salınıp, seviyelerin yükselmesine neden oluyor. Bu nedenle, kanınızdaki ALT enzimlerinin konsantrasyonunu ölçtürerek karaciğer hasarının derecesini öğrenebilirsiniz.

Referans değerlerinin çok üstündeki ALT sayısı, karaciğerin ciddi zarara uğradığını gösterir. ALT yükselmesine yol açan nedenleri şöyle sıralayabiliriz;

 - Siroz, diyabet, hepatit, çölyak hastalığı

 - Alkol tüketimi

 - Susuz kalma

 - Nöbet geçirme

 - Kurşun zehirlenmesi, zehirlenme yaşanması, vücutta demir birikimi

 - Karaciğer dokusunun ölmesi, karaciğerde kan akışının olmaması, karaciğer kanseri, karaciğer şişmesi

 - Ağır idmanlar sonucunda kas hasarı oluşması

 - Pankreasın iltihaplanması

 - Kullanılan bazı ilaçların yan etki göstermesi

 SGPT yüksekliği belirtileri

 - Mide bulantısı

 - Göz ya da vücutta sarılaşma

 - Kusma

 - İdrarın siyah renkli olması

 - Karın bölgesindeki ağrı gibi şikâyetlerde ALT değerlerinize baktırınız.

 - Karaciğerde hasar

 ALT yüksekliği sorunu yaşıyorsanız uzman bir Dâhiliye doktoruna görünmeniz gerekiyor. Doktorunuz çeşitli testler ve tetkikler ile sorunun nedeni belirlenerek tedaviye başlıyor. Ancak ALT değerini düşürmek için ilaç tedavisinin yanı sıra sizin de dikkat etmeniz gereken hususlar bulunuyor. Bu hususları şöyle sayabiliriz;

 - İşlenmiş gıdalar tüketmeyeceksiniz, Yüksek oranda sebze ve meyve tüketeceksiniz. Bağırsak hareketleri için lifli gıdaları tüketmelisiniz.

 - Günde birkaç fincan kahve içebilirsiniz.

 - Hareketli bir yaşam tarzı benimseyip, düzenli spor yapmalısınız.

 - Alkol ve sigaradan uzak durmalısınız.

 - Fazla kilolarınızdan kurtulmalısınız.