Afette çocukların yaşadığı travma

Güncelleme Tarihi:

Afette çocukların yaşadığı travma
Oluşturulma Tarihi: Kasım 05, 2011 15:00

Afete maruz kalan çocukların yaşadığı depresif bozukluklar.

Haberin Devamı

Afet sonrası akut dönemde çocukların ruhsal açlıkları çok daha fazla oluyor ve çocuklar anne-babalarına daha bağımlı hale geliyorlar. Travmatik ve şiddet içeren afetlere maruz kalan çocukları ne gibi depresif bozukluklar bekliyor? Cerrahpaşa Tıp Fak. Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uzm. Dr. R. Hülya Bingöl, önemli açıklamalarda bulundu.

Çocuklar sadece kendileri afet kurbanı oldukları için değil, ailelerinin olay sonucu yaşadıkları korku ve rahatsızlık düzeyi nedeni ile de etki altındadır. Afetin doğası ve şiddeti çocukların psikolojik tepkilerini etkiler. Çocukların birinci tip afetlere karşı gösterdikleri tepkiler, insan aktivite ve ihmallerinin neden olduğu afetlere gösterdikleri tepkilere göre daha farklıdır.

Deprem, fırtına, sel gibi doğal afetler çocuklar için savaş veya terör yanında daha az ruhsal yaralayıcıdır. İnsan kökenli afetler daha çok bunaltı ile bağlantılıdır. Savaşlar kronik travmaya maruz kalınan afetlerdir, kayıplara tanıklık eden çocukların ruhsal durumları erişkinlerle aynı düzeyde etkilenir. Farklı streslerin, farklı psikopatolojiler yaratacağı unutulmamalıdır.

Haberin Devamı

Ebeveynlerin travmaya maruz kalması çocukların psikolojisini bozuyor

Afetlerin çocuklar üzerindeki etkisini doğru değerlendirebilmek için, afetin anne-baba üzerindeki etkisine bakmak doğru bir yoldur. Örneğin; 11 Eylül sonrasında Manhattan semtinde erişkinler arasında depresyon görülme sıklığı 2 kat artmıştır. Afet sonrası akut dönemde çocukların ruhsal açlıkları çok daha fazla olur ve çocuklar anne-babalarına daha bağımlı hale gelirler.

Ebeveynlerin  travmaya maruz kalması çocukların psikolojilerini olumsuz yönde etkiler. Bir erişkinin değişken duygu durumu veya davranışı çocuğun kaygısını artırır. Ruhsal açıdan sıkıntılı ebeveynler çocukların o andaki duygusal ihtiyaçlarını algılamakta sıkıntı yaşayabilir.

Travmatik süreçler çocuklarda davranış bozukluklarına, dikkat eksikliğine yol açabilir. Çocukların afetlere karşı gösterdikleri tepkiler geçici, orta dereceli stres reaksiyonları olacağı gibi, daha şiddetli ve uzun süreli stres bozukluğu da olabilir. Bu tepkiler; cinsiyet, gelişim evresi, çocuğun sosyal desteği ve travmaya maruziyet şiddetine bağlıdır.

Haberin Devamı

Afet sonrası çocukların travma evreleri

1.Evre : Afetten hemen sonra başlar, korku, inançsızlık, inkar, yas ve eğer birincil yakınları zarar görmediyse rahatlama duyguları ön plana çıkar. Aşırı fedakarlıklar yapar, dayanıklılığını güçlendirir.

2.Evre: Afet sonrası ilk bir-iki gün veya haftalar içinde gelişir. Çocuklarda yalnız kalma korkusu, üzüntü, depresif semptomlar, agresif davranışlar, gelecekle ilgili olumsuz düşünceler ile gelişir. Oyunlarının konusu genelde travmatik olayla ilgilidir.

Bu bulgular çocuğun travma sonrasında iyileşme bulgularıdır ve birkaç haftada düzelmesi beklenir. Ciddi kayıpları olan veya davranışsal değişiklikler gösteren çocukların afet sonrası ilk bir ay içinde danışmanlık hizmetlerinden fayda göreceği bildirilmiştir. Bu bulgular bir ay sonunda düzelmiyorsa çocukta stres bozukluğu, şiddet eğilimi, karşıt olma semptomları yaşanıyorsa çocuk ruh sağlığı uzmanlarından yardım alınmalıdır.

Haberin Devamı

Kız ve erkek çocukların afete karşı verdikleri tepkiler

Cinsiyetin çocukların afete karşı gösterdikleri tepkilerde önemli etkileri vardır. Erkekler daha çok davranış sorunları gösterir, kızlara göre daha uzun iyileşme sürelerine ihtiyaç duyar. Özellikle daha antisosyal davranış şekli gösterir ve şiddete eğilimleri fazladır. Afete maruz kalan kız çocukları ise daha çok kaygı ve duygulanım bozuklukları gibi içe dönük bulgular gösterir.

Duygularını erkeklere göre çok daha açık biçimde ifade eder ve afet hakkında daha çok yorum yapar.Tüm çocukların afetlerden çeşitli bulgularla etkilendiklerini biliyoruz. Fakat bir grup çocuk var ki uzun dönemde psikososyal birçok hastalığın eşlik ettiği durumları sergiler. Travmaya verecekleri yan etkiler sebebiyle onlara riskli çocuklar diyoruz. Bu çocuklar;

Haberin Devamı

        - Zayıf sosyal destek alan

        - Utangaç veya korkak mizaçlı

        - Daha önceden travma deneyimi olan

        - Ailelerinden travmayla başa çıkmakta zorlandığı

    -  - Birinci derece aile bireylerinde kayıpları olan

    -  - Doğrudan travmatik olaya tanıklık eden çocuklardır.

Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!