Adım adım tuvalet eğitimi için ipuçları

Çocuk büyütmek ve geleceğe bir birey hazırlamak keyifli olduğu kadar meşakkatli bir süreçtir. Sorumluluk ve sabır isteyen bir sürecin en keşmekeşli dönemlerinden biri de tuvalet eğitimidir. Bezin rahatlığına alışmış çocukların bezle vedalaşması çoğu zaman kolay olmayabilir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Ali Talay, çocuklarda tuvalet eğitiminin nasıl olması gerektiğini anlatıyor.

HAZIR OLDUĞUNA EMİN OLUN

Her çocuğun bezle vedalaşacağı zaman farklılık gösterir. Bu konuda ebeveynlerin yapması gereken çocuklarının hazır olduklarına dair verdikleri işaretleri iyi izlemeleridir. Çocuğun mutlaka kendini bir şekilde ifade edecek kadar birkaç kelime bilmesi ya da en azından el/kol işaretleriyle derdini anlatabilmesi gerekmektedir. Eğer çocuğunuz bezine kaka ya da çiş yaptıktan sonra rahatsız oluyorsa ve bunu belli ediyorsa tuvalet eğitimi zamanı gelmiş demektir. Ayrıca çocuğunuzun altı günde 3 saatten fazla kuru kalıyorsa çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğu anlamına gelir.

TUVALET EĞİTİMİ İÇİN EN UYGUN DÖNEM: 24- 48 AY

Çocukların duygusal ve fiziksel gelişimine bağlı olarak tuvalet eğitimi için en uygun dönem 24-48 ay arasında olduğu düşünülmektedir. Çünkü bu dönem, çocuğun kendini tanımaya başladığı, fiziksel, psikolojik ve davranışsal olarak benliğinin ortaya çıktığı bir dönemdir. Dolayısıyla daha küçük yaşlarda özellikle de 18 aydan önce yapılan denemeler, çocuklarda ileri dönemlerde kabızlık ve idrar tutamama gibi problemleri beraberinde getirebilir.

UYGUN BİR LAZIMLIK ALIN

Çocuğunuzun tuvalet eğitimi için en ideal zamanı belirledikten sonra hazırlık aşamasına geçilmelidir. Bunun ilk adımı ise lazımlık almaktır. Lazımlık alışverişini çocuğunuzla birlikte yapabilir, onun kendi seçtiği lazımlığı alarak daha kolay benimsemesini sağlayabilirsiniz. Lazımlık ilk aşamada klozetlere yerleştirilen çocuk aparatlarından daha etkilidir. Çünkü yere daha yakın olan lazımlık çocuğa güven verir. Ayrıca ayaklarının yere değmesi çocuğunuz açısından daha emniyetlidir.

ŞİMDİ, PRATİK ZAMANI

Koşullar uygun, çocuğunuz hazır. Ancak alışması lazım. Bir iki gün boyunca lazımlığı her zaman görebileceği yere koyun. Kıyafetleriyle üzerine oturarak pratik yapabilir. Gerçek anlamda tuvaletini oraya yaptığında ise ne zaman isterse kalmasına izin verin. Bu durumu bir zorunluluk gibi hissetmesi eğitimin gidişatı için olumsuz olabilir. Bu sebeple eğitim döneminde oldukça yapıcı ve anlayışlı olun.

ÇOCUKLARINIZIN HAREKETLERİNİ İZLEYİN

Çocuklar tuvaletini bir iki kere lazımlığa yapsa da ilk tercihi bez olacaktır. Bu yüzden ebeveyn olarak çocuğunuzun hareketlerini izlemekte yarar var. Bazı çocuklar tuvaleti geldiğini sesli olarak ifade etse de bazıları kendine özgü bir pozisyon bulabilir, çömelebilir, yüzünü buruşturabilir ya da o sırada yüzü kızarabilir. Bu davranışları gördüğünüz an tuvaleti gelip gelmediğini sorabilir, ona lazımlığı hatırlatabilirsiniz. Çocuğunuzun tuvalet eğitimini oyun gibi algılamasını sağlayın.

BU DÖNEMDE RAHAT KIYAFETLER GİYDİRİN

Eğer çocukların lazımlığa çabuk adapte olmasını istiyorsanız ortamı ve şartları bu duruma uygun hale getirmelisiniz. Düğme ya da fermuar gerektirmeyen kıyafetler tercih edilmeli, çocuk tuvaleti geldiğinde gerekirse tek başına altındaki giysiyi çıkararak tuvaletini yapabilmelidir. Bunun için yine alttan çıtçıtlı zıbınlar tercih edilmemelidir.

ÇOCUĞUNUZUN BİYORİTMİNİ BELİRLEYİN

Her insanın bağırsak hareketleri genel bir rutin içinde hareket eder. Dolayısıyla bir kişinin her gün benzer saatlerde tuvalete çıkması tesadüf değil, sindirim sisteminin ritminden kaynaklanır. Çocukların da bu anlamda bir biyoritmi vardır. Bunu belirlediğiniz sürece tuvalet eğitimi çok daha kolaylaşır. Örneğin çocuklar yemek yedikten yarım saat sonra büyük tuvaletini yapmak eğilimindedir. Eğer yemeklerden yarım saat sonra lazımlığa oturmasını bir alışkanlık haline getirirseniz, bu bir rutine dönüşebilir.

BAŞARIYI ÖDÜLLENDİRİN, BAŞARISIZLIKTA CESARETLENDİRİN

Bu dönemde unutmamanız gereken en önemli konu anlayışlı olmaktır. Bu dönemde özellikle çocuğun anne ile özel bir bağı vardır ve bu bağın temelini sevgi oluşturur. Tuvalet eğitimi verirken kesinlikle sevgi dilini kullanın. Anlayışınızı ve sabrınızı kaybetmeyin. Küçük hatalar karşısında kızma yolunu seçmeyin. Başarısız olduğunda çocuğunuzu cesaretlendirin. Başarılı olduğunda ise küçük ödüller verin. Belki sevdiği bir çizgi filmi beraber izleyebilir, sevdi çizgi karakterlerin stikerlarını alabilir, beraber tatlı yapabilirsiniz.