Güncelleme Tarihi:
İlk aylarda bebeğinizin büyüme ve gelişimi hızlıdır. Bebeğiniz kronolojik olarak büyüdükçe beslenme, uyku gibi temel ihtiyaçlarında; fiziksel, zihinsel, duyusal ve sosyal gelişiminde normallerin ne olduğu, nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda bilgi sahibi olmak siz anne babanın yetkinliğini arttırır.
6 aylık bebeğin gelişiminde sizleri nelerin beklediğini Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Pınar Karadeniz ayrıntılarıyla anlattı.
Bebek gelişimi kişisel değişiklikler gösterebilir. Çevresel ve genetik farklılıklar bu değişikliğin temelini oluştursalar da gelişim basamakları genel olarak öngördüğümüz bir seyir içinde gitmelidir. Ebeveynlerin bebek gelişimindeki bu basamakları bilmeleri farkındalıklarını ve yetkinliklerini arttıracaktır.
Bebeğiniz 6 aylık oldu. Bebeğiniz fiziksel, duyusal, zihinsel, dil ve sosyal olarak oldukça aktif. Bundan sonraki aşamalarda bebeğinizin fiziksel, duyusal ve zeka gelişiminde sizi neler bekliyor? Bebeğinizin beslenmesi ve uyku düzeni nasıl olmalıdır?
6 AYLIK BEBEK FİZİKSEL GELİŞİMİ
Bebeğiniz yastık ya da kucağınızdan destek alarak oturtulduğunda başını ve sırtını dik tutabilir. Artık bebeğiniz mama sandalyesinde oturmaya hazırdır. Sırtüstü yere yatırıldığında rahatlıkla sağına ve soluna dönebilir. Yüzüstü yatırıldığında ise önündeki oyuncaklara uzanmaya başlar, sürünmeye çalışabilir.
Bebeğiniz nesneleri daha sıkı kavrayarak elden ele geçişini rahatlıkla gerçekleştirir. Oyuncaklarını, biberonu çok daha iyi kavrar. Elleri ile ayaklarını rahatlıkla tutabilir. Ellerini sürekli ağızına götürür. 6.ayda alt kesici dişleri çıkmaya başlayabilir.
6 AYLIK BEBEK DUYUSAL GELİŞİMİ
6 aylık bebeğiniz nesneleri gözüyle rahatlıkla takip edebilir, resimli kitaplara olan ilgisi artmıştır. Destekli oturabilen bebeğiniz oturduğu yerde cisimleri, nesneleri rahatlıkla takip eder, başı ile sesin geldiği yöne doğru döner.
Duyma yetisi ile doğan bebeğiniz sizin sesinizi, kendi sesini ve oyuncaklarının seslerini iyi bilir. Ağladığında siz odanın dışındaysanız ona seslendiğinizde susar ve sizi dinler, sesin size ait olduğunu bilir.
6.ayda ek besinlere başlama ile yeni besinlerin kokusunu ve tadını almaya başlayacaklar. Kendisi ile ilgilenen kişilerin kokusu tanır, annesinin kokusunu diğer kişilerden rahatlıkla ayırabilir.
Duyuları iyice gelişen bebeğiniz sizden ayrı kaldığı zamanlarda mızırdanarak sizi yanına çağıracak.
6 AYLIK BEBEĞİN ZİHİNSEL GELİŞİMİ
6 aylık bebeğiniz kendisini tanımaya başladı, onunla ilgilenen annesini ve babasını biliyor. Neden sonuç ilişkisini kurmaya başladı. Size şirinlik yapıp kahkaha atması ile ya da istediği bir şey olması için mızırdanmaları ile sizin ilginizi nasıl kendisine çekeceğini biliyor. Çevresi ile etkileşim kurabildiğinin oldukça farkındadır.
Öğrenme ve dil becerileri gelişmeye çok açık. Onunla neden sonuç ilişkili oyunlar kurmaya devam edin. Oyuncakları ve nesneleri daha çok inceleyemeye başlar. Çıngıraklı oyuncağını salladığında sesin geleceğini, sallamayı bıraktığında ise sesin kesileceğini çok iyi bilir.
6 AYLIK BEBEK DİL VE SOSYAL GELİŞİMİ
6.ayda bebeğiniz ‘’ma-ma’’,’’da-da’’, ‘’ba-ba’’ gibi babıldama dediğimiz hece tekrarlarını çok yaparlar. Bebeğinizin çıkardığı bu seslere karşılık verdiğinizde mutlu olurlar ve daha heyecanlı sizinle bu tarz konuşmalara devam ederler. Sizin yüz ifadelerinizi taklit etmeye başlar. Bebeğinizle karşılıklı konuşmanız onun dil gelişimini destekler. Adı ile seslendiğinizde tepki verir.
Mutluluklarını ve memnuniyetsizliklerini agulama ve babıldama tarzı çıkardıkları seslerle size kolayca anlatabilirler.
Yabancıları ve tanıdıklarını ayırt etmeye başlayabilirler. 6. ayda bebeğiniz sizden ilgi bekler, birlikte oyunlar kurmanızı, onunla konuşmanızı hareketleri ve çıkardığı seslerle rahatlıkla ifade edebilirler. İletişim kurduğunuz zaman mutlu olurlar.
6 AYLIK BEBEK GELİŞİM TABLOSU.
Bebeğinizin fiziksel gelişimini değerlendirmede gelişim tabloları bize yol göstericidir. Her bebeğin gelişim hızını ırk, genetik, cinsiyet ve yaşa göre değişiklik gösteren persantil dediğimiz büyüme eğrilerini kullanarak ölçeriz. Türkiye standartlarına göre hazırlanmış persantil eğrilerinde 3. persantil alt sınırı, 97. persantil üst sınırı, 50. persantil ise ortalama değerleri gösterir.
Şimdi 6 aylık bir bebeğin persantil tablosuna bakalım;
6 AYLIK BEBEĞİN BOYU VE KİLOSU KAÇ OLMALIDIR?
6 aylık bir bebeğin kilosu ve boyu; doğum haftası, cinsiyeti, beslenmesi gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte,
6 aylık bir kız bebeğin kilosu ortalama 7.5 kilogram ve boyu ortalama 66 santimdir. 6 aylık erkek bebeğin kilosu ise ortalama 8 kilogram ve boyu da ortalama 68 santimdir.
6 AYLIK BEBEK NELER YAPAR?
- 6 aylık bebek destekli oturabilir ve başını dik bir şekilde tutabilir. Mama sandalyesinde oturma zamanı gelmiştir.
- 5.ayda olduğu gibi sırt üstü yattığında sağa-sola rahatlıkla dönerler. Yüzüstünden sırtüstüne ve sırtüstünden yüzüstüne dönebilir. Yüz üstü yattıklarında dirsekleri üzerinde gövdesini kaldırabilirler ve karşıya bakabilir.
- El becerileri gelişir. Elden ele rahatlıkla oyuncaklarını geçirebilirler. Biberonunu iki eliyle kavrayıp mamasını içebilir. Küçük cisimleri parmağı ile ya da başparmağı ile yakalayabilir.
- 5.ayda olduğu gibi oyun halısı üzerinde yüz üstü yattığında etrafındaki oyuncaklarına uzanmaya çalışırlar. Elleriyle ve ayaklarıyla oynayarak kendilerini eğlendirirler.
- Tanıdığı kişilerle sürekli iletişim halindedir, gülücükler atar.
- İsmi ile seslenildiğinde tepki verir. Aynada kendisini tanır ve tepki olarak gülümser. Yabancıları yadırgayabilir.
- Ba-ba, de-de, ma-ma gibi tekrarlayan hecelerden oluşan anlamsız kelimeleri rahatlıkla söyleyebilir.
- Başıyla, saçlarıyla ve kulaklarıyla oynamayı severler. Elleri sürekli ağızlarındadır.
- Düşürdüğü oyuncağını takip eder ve tekrar kendisine verilmesini isterler.
6 AYLIK BEBEĞİN GELİŞİMİNİ DESTEKLEYECEK OYUNLAR VE AKTİVİTELER
• Aynalarla arası çok iyi olan bebeğiniz ile ayna karşısına geçin, onun yüz hareketlerini, çıkardığı sesleri taklit edin. Kendi yüzünüzü mutlu, şaşkın, üzgün hallere sokun ve ne yaptığınızı ona anlatın. Bundan çok hoşlandığını ve kahkahalar attığını göreceksiniz
• Neden-sonuç ilişkisini öğrenmesine yardımcı olmak için çıngıraklı, ses çıkaran oyuncaklarla oynatmaya devam ettirin. Sevdiği bir oyuncağını ona göstererek saklayın ve sonra tekrar bularak ona gösterin.
• Ce-eee oyununu oynamaktan çok keyif alırlar.
• Destekli olarak sık sık oturtturun, etraf ile ilgisi arttığı için zaten kendisi yatmak istemeyecek, oturmak için sizi çağıracak.
• El ve parmak kuklaları ile onunla oyunlar oynayın, kuklaları konuşturun. Burnunu, gözünü, elini, ayağını ona tanıtın.
• Bebeğinize üç boyutlu-sesli kitaplar ve resimli kartlar ile onunla oyunlar kurmaya devam edin.
• Oyun halısının üzerine oyuncaklarını yerleştirin, uzanmasına ve dokunmasına izin verin. Yuvarlanabilir ya da tekerlekli oyuncaklar ile bebeğinizin oyuncağın arkasında gitmeye çabaladığını göreceksiniz.
• Müzik dinletmeyi ve onunla dans etmeyi ihmal etmeyin.
• En önemlisi ilk günden beri ihmal etmeyin dediğimiz konuşma, iletişime devam etmektir. Hep konuşun, konuştuğunuz şeyleri anlamaz diye düşünmeyin, evde iş yaparken neler yaptığınızı tek tek anlatın. O size aguladığında susun dinleyin ve sonra cevap verin.
• Tüm vücuduna nazikçe masaja ve jimnastik yaptırmaya devam edin. Ellerini ayaklarını ovalayın, yumuşak hareketlerle kollarını ve bacaklarını hareket ettirin.
• Bebeğinizin dişlerindeki kaşınma artabilir, ona güvenli diş kaşıma oyuncakları alabilirsiniz.
6 AYLIK BEBEĞİN UYKUSU KAÇ SAAT OLMALI VE UYKU DÜZENİ NASILDIR?
6.ayında bebeğiniz günlük ortalama 14 saat uyur. Gündüz genellikle 2-3 sefer ortalama 1,5-2 saatlik uyku ihtiyaçları olur.
6 AYLIK BEBEĞİN GECE UYKUSU NASILDIR?
6.aylık bebeğiniz geceleri ortalama 9-10 saat uyuyabilir. Bu sürede bir iki defa gece beslenmesi için uyanabilecekleri gibi deliksiz 6-7 saat uykuda geçirebilirler.
6 AYLIK BEBEK NEDEN UYUMAZ?
Diğer aylarda olduğu gibi bebeğinizin sağlık problemi varsa ya da açlık, altının kirli olması, odanın çok sıcak ya da soğuk olması, gürültülü bir ortamda uyuması durumlarında sık sık uyanabilir. Doktor kontrolünde sağlık problemi olmadığına emin olduktan sonra ona uyuması için uygun koşulları sağlayın.
Oda ısısını 20-22 dereceye ayarlayın, karanlık ya da loş ışıkta uyumasını sağlayın, üzerini kalın giydirmeyin, pamuklu kıyafetler tercih edin.
Gündüz uyku saatlerinde düzensizlik olması, fazla yorgun olması uykuya geçişte zorluk yaratabilir.
6 AYLIK BEBEK YATIRMA POZİSYONLARI
En güvenli yatırma pozisyonu halen sırt üstü yatırmadır. 6 aylık bebeğiniz sık sık yatış pozisyonunu değiştirebilir bu nedenle ara ara yatış pozisyonunu takip etmelisiniz. Güvende uyuması için yastık kullanmayınız, kalın örtü ve kıyafet giydirmemelisiniz. Yorgan, battaniye yerine uyku tulumlarını tercih edebilirsiniz.
6 aylık olan bebeğinize uyku eğitimine başlamadıysanız eğer uyku eğitimine geçme zamanı geldi.
6 AYLIK BEBEK HER GÜN KAKA YAPAR MI?
Her bebeğin bağırsaklarının çalışma düzeni ve kaka yapma sıklığı farklıdır. Sadece anne sütü alan bebekler günde 5-6 kere dışkılama yapabilir. 6.ayda ek gıdaya geçiş ile bebeğinizin kakasının görünümü, kokusu, kaka yapma sıklığı değişebilir. Ek besinlere başlamakla beraber kakasında tam sindirilmemiş besin artıkları görebilirsiniz.
Ek besine geçişle bazı bebeklerde kabızlık sorunu olabilir. Bu durumlarda lifli gıdalar, meyveleri posasıyla beraber vermekte fayda var. Karın kaslarını güçlendirici nazik hareketler ile egzersizler yaptırabilirsiniz.
6 AYLIK BEBEK İSHAL OLUR MU?
6 aylık bir bebekte ishal görülebilir. Bazı barsak enfeksiyonlarında, diş çıkarma döneminde, ek besinlere yeni başlandığı bu dönemlerde besin alerjilerinde ishalle karşılaşabiliriz. Bebeğiniz günde 6-7’den fazla bol sulu veya kanlı dışkılama yapıyorsa, beraberinde iştahsızlık, kusma, huzursuzluk, ateş gibi şikayetler eklendi ise mutlaka hekiminize başvurunuz.
6 AYLIK BEBEK NE YER VE İÇER? 6 AYLIK BEBEK BESLENMESİ
Eğer bebeğiniz 6. ayını doldurduysa onu yavaş yavaş ek besinlerle tanıştırabilirsiniz. Bu döneme tadımlık dönem diyoruz. Ek besinlerden alacağı kaloriyi hesaplamaya gerek yoktur. Çünkü bebeğinizin halen temel besin kaynağı anne sütüdür. Anne sütünün olmadığı ya da verilemediği durumlarda ise temel besin kaynağı formül mamalardır.
Bebeğiniz ek besinlere geçiş için hazır olduğunu size belli eder. Destekli dik oturabilen bebeğinizin, sizin yediklerinize ilgi duyması uzanmaya çalışması da bebeğin hazır olduğuna dair işaretlerdir.
6 AYLIK BEBEK NE KADAR EMER? 6 AYLIK BEBEĞİN EMZİRME SIKLIĞI
Genellikle günde ortalama 4-5 defa beslenmek ister. Geceleri 1-2 defa beslenmesi yeterli olur. 6 aylık bebek mama miktarı her öğün için yaklaşık 180-200 ml kadardır.
EK GIDA DÖNEMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR NELERDİR?
• Bebeğinizin ana besin kaynağının anne sütü, anne sütünün olmadığı durumlarda formül mamalar olduğunu unutmayınız.
• Fakat yavaş yavaş ek besinlerle tanıştırma vaktimiz geldi. Bebeğiniz ilk zamanlarda ek gıdaya hemen uyum gösteremeyebilir. Dili ile itme hareketi yapması çok normaldir, bu onun besini reddettiği anlamına gelmez.
• İlk kez tanıştıkları besinlere karşı alerjik bir reaksiyon geçirip geçirmediğini gözlemlemek için 3 gün kuralına uyulmalıdır. Her yeni besin önce bir çay kaşığı miktarında tattırılmaya başlanır ve 3 gün içinde miktarı arttırılarak verilir. Bu 3 gün içinde yeni başka bir besin denenmez ve 3 gün kuralına uyularak alerjik reaksiyon geliştirmediği besinleri vermeye devam edebilirsiniz. Eğer bebeğinizde ağız etrafında kızarıklık, vücutta döküntü, dudakta-kulaklarda şişlik, kusma ve benzeri şikayetler olması durumunda çocuk doktorunuz ile irtibata geçiniz.
• 1 yaşına kadar tuz, şeker, baharat, yumurta beyazı, bal ve kavanozda saklanan besinler kullanmayınız.
• Blender kullanımına dikkat! İlk besinler püre kıvamında verilmelidir, mümkün olduğu kadar çatalla iyice ezilerek veriniz. Bebeğiniz büyüdükçe püre kıvamından pütürlü kıvama geçiş yapılması gerekir. Ebeveynlerin sık yaptıkları yanlışlardan biri ek besinlerin verilmeye başlandığı zaman ‘’ya boğazına kaçarsa, öğürüyor ve dili ile itiyor, istemiyor’’ düşüncesi ile besinleri blenderden geçirerek püre kıvamında vermeye devam etmeleri, pütürlü gıdaya geçişte geç kalmalarıdır. Pütürlü gıdaya geçişte gecikme ilerde bebeğinizde katı gıdayı yiyememe, konuşmada gecikme ve artikülasyon bozuklukları olarak karşınıza çıkabilir.
• Ek besinlere her zaman karnı aç iken ve bebeğiniz mama sandalyesinde otururken vermelisiniz. Bebeğinizin dikkatini dağıtacak konuşma ve davranışlarda bulunulmamalıdır. Sırf yemek yesin diye televizyon veya telefon ekranından çizgi film ve benzeri görseller izletilmemelidir.
• Baby Led Weaning (BLW), bebek liderliğinde beslenme olarak bilinen yönteme 6.aydan itibaren başlayabilirsiniz. Püre kıvamındaki yiyecekleri mama sandalyesinin üzerine yerleştirin, eliyle yemesine izin verin. BLW de amaç bebeğinizin 5 duyusunu kullanarak beslenmesidir. Koklasın, hissetsin, tadımlasın, görsün. 5 duyusu gelişirken ince motor hareketlerinin gelişimine de destek olduğunuzu göreceksiniz.
6 AYLIK BEBEK EK GIDA LİSTESİ
• Ek gıdaya 2 ara öğün olarak başlayabilirsiniz. Tadımlık dönemde olduğumuzu lütfen unutmayalım….
• İlk besini mevsimine uygun püre haline getirilmiş sebze ya da bebeğinizde inek sütü alerjisi öyküsü yok ise ev yapımı yoğurt olabilir. Ardından mevsim meyveleri cam rendeden geçirerek püre kıvamında ve sonrasında tahıllar eklenebilir.
• Ek besinlere günde birkaç tatlı kaşığı ile yani tadımlık olarak başlamanız uygundur.
• 3 gün kuralını unutmayalım. Her yeni besin 3 gün denendikten sonra beslenme listesine dahil edebilirsiniz.
• 6-8 ay arası katı gıda ihtiyacı 2 çay bardağı kadardır.
• Mevsimine göre taze başlangıç sebzeleri; patates, kabak, balkabağı, havuç olabilir. Başlangıç meyveleri; elma, şeftali, muz, armut olabilir. Tahıllardan; pirinç, arpa, yulafı seçebilirsiniz. Baklagilleri 2 yaşına kadar vermeyiniz.
• İlerleyen zamanlarda haftada 3-4 gün 1 ceviz büyüklüğünde çift çekilmiş kuzu kıyma çorbalarına ekleyebilirsiniz.6 aylık bebeğin günlük beslenme tablosu:Her bebeğin uyku ve beslenme ritmi aynı olmak zorunda değildir. Bebeğiniz her istediğinde onu ana besin kaynağı olan anne sütü ve/ veya formül mama ile desteklemeye devam ediniz.
• Sabah ana öğünü: Anne sütü ve / veya formula mama,
• Ara öğün: İçme suyunun buharı ile hazırlanmış püre haline getirilmiş mevsim sebzesi.
• Ana öğün: Anne sütü ve / veya formula mama,
• Ara öğün: Ev yapımı yoğurt ya da alternatif olarak cam rendede rendelenmiş mevsim meyvesi verebilirsiniz.
• Ana öğün: Anne sütü ve / veya formula mama ile beslemeye devam etmelisin.
3 gün kuralına uyulmak şartı ile zamanla bebeğinizin yiyebileceği besinler artacaktır ve böylece tek çeşit sebze yerine birkaç sebzenin içinde bulunduğu sebze çorbalarına geçebilirsiniz. Çorbalarının içine kıyma ve zeytin yağı katabilirsiniz. Bir ara öğünde bir küçük kavanoz ek besin yiyebilir. Besin çeşitliğini sebzeler, tahıllar, meyveler, ilerleyen zamanlarda inek sütü hariç hayvansal ürünlerle arttırmalısınız.
6 AYLIK BEBEK AŞILARI
T.C. Sağlık Bakanlığının çocukluk çağı aşı takvimine göre bebeğinize 6.ayda hepatit-B, aşının 3.dozu, 5'li karma aşısının 3.dozu (Difteri, asellüler boğmaca, tetanoz, inaktif polio,hemofilius influenza tip B) ve Oral polio aşısı yapılır.
AY AY BEBEK GELİŞİMİ KONUSUNDA DİĞER İÇERİKLERİMİZİ TAKİP EDEBİLİRSİNİZ