5 yaşından sonra da altını ıslatıyorsa…

Beş yaşın altındaki her 100 çocuktan 15’i gece uykuda altını ıslatıyor. Çocuğun yaşı büyüdükçe bu oran azalarak 18 yaşına gelindiğinde yüzde 1’lere geriliyor.

Beş yaşına gelmiş bir çocuğun ayda iki geceden fazla yatak ıslatmasının normal bir durum olmadığını belirten Türk Çocuk Ürolojisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Serdar Tekgül, bu durumdaki çocukların istemsiz ve farkında olmadan uykuda yatağını ıslatması anlamına gelen enürezis noktürna sorunu olduğunu kaydediyor. Tekgül, “Yatak ıslatma sorununu kendiliğinden düzelebilen bir sorun olduğu için bir gelişimsel gecikme sorunu olarak tanımlıyoruz. Altını ıslatma sorunu çocuğun büyümesi sırasında idrar kontrolü ile ilgili bazı işlevlerin olgunlaşmasının gecikmesi ile ilişkilidir” diye konuştu.

Ne gibi sorunlara yol açar?

Yatak ıslatma yaşla düzelen bir durum olsa bile, bu durumun çocuğun ve ailenin günlük yaşamını ciddi olarak etkileyen ve çocuğun kendine güvenini kaybetmesine yol açan sonuçları olduğunu söyleyen Tekgül, “Yatak ıslatma sorununun kendiliğinden geçmesini beklemek doğru değildir. Çocuğu ruhsal açıdan zor durumda bırakabilen, günlük hayatını ve okul hayatını etkileyen bu rahatsızlığı tedavi etmek hem mümkündür, hem de gereklidir” dedi.

İdrar kesesi kontrolünün tıpkı yürüme ve konuşma gibi sinir sisteminin gelişmesi ile elde edilen bir yeti olduğunu söyleyen Tekgül, çocuğun yatak ıslatmasına ilişkin nedenleri şöyle özetliyor: “Gece idrar kontrolünün sağlanması, önce gündüz idrar ve kaka kontrolünün, sonra da gece kaka kontrolünün sağlanmasını takip eder. Gece idrar kontrolünün sağlanması için, uyku sırasında idrar hissinin algılanması, gece üretilen idrar miktarının uygun düzeyde tutulması, merkezi sinir sisteminin olgunlaşması, mesane ve ilgili kasların gelişmesi ve vücutta üretilen bazı maddelerin yeteri kadar salgılanması ile ilişkilidir. Çocuğun idrar tutma işlevi ile ilgili faktörleri etkileyen birden fazla neden rol oynar. Çoğunlukla bu faktörlerin her birinin değişen oranlarda bu durumun gelişmesine katkısı vardır.”

Gece alt ıslatma sorunun psikolojik nedenlerinden ziyade fizyolojik nedenleri olduğunu belirten Tekgül, 5 yaşından sonra altını ıslatmaya devam eden çocukların tedavi edilmemeleri halinde bu durumun çocukta psikolojik rahatsızlıklara neden olabileceğini ekliyor.

Çocuk neden yatağını ıslatır?

• Altını ıslatma sorunu olan çocukların önemli bir bölümünde uyku sırasında idrar kesesinin doluluğu ve idrar yapma ihtiyacı hissedilemez. Bu çocuklar birçok dış uyarıyı da algılamakta zorluk ve uyanma güçlüğü çeker. Anne babalar sıklıkla yatağını ıslatan çocukların bir kısmının uykularının ağır olduğundan söz eder. Çişi gelen çocuk uyanamaz. Bunun sonucu olarak çocuk uykusunda sıkıştığını hissedip uyanmadan refleks olarak çişini yapar.

• Bazı altını ıslatan çocuklarda ise gece üretilen idrarın normalden fazla olduğu saptanmıştır. Gece üretilen idrarın fazla olması durumunda mesane kapasitesi aşılır ve uykuda çiş yapma ihtiyacı ortaya çıkar. Bu durum uykunun ağır olması faktörü ile birleşince gece altını ıslatma ortaya çıkar.

• Gece altını ıslatan çocukların bir kısmında ise idrar kesesinin çalışması ile ilgili bozukluk saptanmıştır. Çiş yapma ihtiyacı uyandıracak kadar idrar birikmese de mesanenin dolması sırasında ani olarak ortaya çıkan sıkışma hissi, zamansız çiş yapmaya, yatağı ıslatmaya yol açar.