Güncelleme Tarihi:
Kısırlık, haftada 2-3 kere korunmasız olarak yapılan düzenli ilişkiye rağmen bir yıllık süre içinde gebelik elde edilememesidir. Henüz 3 aylık bir çiftin gebelik elde edemediğinde hemen hekime başvurması gereksizdir. Çünkü hiçbir sorunu olmayan çiftlerde bile aylık gebelik oranı yaklaşık yüzde 25’tir. 1 yıllık süre sonunda bu oran yüzde 80’e çıkar. Bu nedenle çiftlerin 1 yıl kadar beklemesi uygun.
Gebelik elde etmede erkek yaşı önemli değil. Ancak kadının yaşı ilerledikçe gebe kalma potansiyeli azalıyor. Özellikle 35 yaşın üstünde gebe kalma oranları düşer ve 40 yaşından sonra belirgin azalır. Bu nedenle 35 yaş üzeri hanımlarda bekleme süresinin 6 ay ile sınırlandırılması uygun. 40 yaş üzeri bir kadın ise gebelik arzusu varsa herhangi bir bekleme süresi olmaksızın hekime başvurmalı.
Kadına ve erkeğe ait nedenleri ayrı tutmak gerekir. Erkeklerde sperm yapım sorunları en başta gelir. Spermlerin sayı, hareket ve şekil bozuklukları gebeliği engelleyebiliyor. Bunun yanında cinsel fonksiyon bozuklukları, erkek üreme yollarının iltihapları sistemik hastalıklar gibi nedenlerde kısırlığa yol açar. Kadınlarda ise yumurtlama sorunları, tüplere ait nedenler, anatomik bozukluklar, miyomlar, polipler, endomeriozis gibi hastalıklar, iltihabi hastalıklar ve sistemik sorunlar gebeliği engelleyebilir.
Erkeklerde tanı koymak kolay. Basit bir semen analizi ile değerli bilgiler elde edilebilir. Ancak tanı koymak için en az iki test gereklidir. Bunun için erkeklerden semen (meni) örneği alınmalı burada dikkat edilmesi gereken, örnek vermek için erkeklerin 3 günden az olmayan 5 günde de bir perhiz ile başvurmuş olmasıdır. Kadınlarda ise testler basamak basamak istenmeli. Burada basitçe yapılabilecek hormon testlerinden tanı koymak için yapılacak cerrahi müdahalelere kadar bir dizi işlem gerekebilir. İlk planda adetin 3’üncü günü yapılacak hormon testleri, ultrason ile yumurtalıklar ve rahimin değerlendirilmesi, rahim filmi ile rahim ve tüplerin değerlendirilmesi gerekir. Bazen özel kan testleri, ayrıntılı ultrason değerlendirmeleri, laparoskopi ve histeroskopi ameliyatları yapılarak rahim içinin ve karın boşluğunun kamera ile değerlendirilmeleri gerekebilir.
Kısırlık tedavilerinde tedavi nedene göre yapılıyor. Erkek kısırlıklarında hastalar ürologlar tarafından değerlendiriliyor. Burada var olan problemler ilaçlar ile ya da cerrahi metotlarla tedavi edilebilir. Erkek kısırlıklarında tedaviye cevap alınmadığında aşılama ya da tüp bebek gibi üremeye yardımcı metotlar ile gebelik elde edilebilir. Kadınlarda ise aynı şekilde ilaç ya da cerrahi yöntemler ile bir çok vakada gebelik sağlanabilir.
Aşırı şişmanlık ve zayıflık tek başına kısırlık sebebidir. Araştırmalara göre, kilo problemi olan kadınların yüzde 70’inden fazlası sadece ideal kiloya ulaşarak gebelik elde edilebiliyor.