5 SORU 5 YANIT l Koronavirüs geçiren çocuklarda MIS-C tehlikesi
Güncelleme Tarihi:
Koronavirüs sonrası ortaya çıkan MIS-C sendromu çocukların sağlığını tehdit ediyor. Covid-19’a yakalananlarda ortaya çıkan bu hastalık, kalple ilgili ciddi problemlere de yol açabiliyor. Bu nedenle çocuk hastaların yakın takibi önem taşıyor.
Koronavirüs geçirdikten 4-6 hafta sonra ortaya çıkan MIS-C çoğunlukla yüksek ateşle belirti gösteriyor. Genelde 8-18 yaş grubu arasında görülen hastalık, korkutucu sonuçlar doğurabiliyor.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vefik Arıca, "MIS-C hastalığı olan çocuklarda obezite ve astım sıkça görülür. Covid-19'lu çocuklarda üst solunum semptomları görülürken, MIS-C sendromunda ateş, kusma ve karın ağrısı olabilir. MIS-C'deki karın ağrısı o kadar şiddetlidir ki bazı vakalarda çocuk hastaların apandisit veya pankreatit olduğu düşünülebilir" dedi ve MIS-C sendromu ile ilgili bilinmesi gerekenleri Hurriyet.com.tr’ye anlattı.
BU BELİRTİLER VARSA HEMEN DOKTORA GİDİN
MIS-C sendromunun belirtileri neler, nasıl anlaşılır?
MIS-C, genellikle bir enfeksiyon sonrası çocuklarda görülen bir tür sendromdur. Yapılan son çalışmalara göre, kalbe ve diğer dokulara zarar verebilen bu sendroma, Covid-19 enfeksiyonu sonrası çocuklarda rastlanabilir. MIS-C, koronavirüs enfeksiyonu sonrası ortalama 4-6 hafta içinde ortaya çıkabilir. Nedeni tam bilinmeyen bu hastalığın belirtileri yüksek ateş, karın ağrısı, boğaz ağrısı, kusma, ishal, baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, kollarda ve bacaklarda döküntüler, ağız ve dudaklarda çatlamalar şeklinde sıralanabilir. Aynı zamanda hastaların kan değerlerinde iltihap (inflamasyon) değerleri yüksek çıkabilir.
MIS-C tanısı konan çocukların çoğunda SARS-CoV-2'ye karşı antikorlar pozitifken PCR negatiftir. Bir diğer endişe konusu ise MIS-C geliştiren çocukların yüzde 52'sinde altta yatan herhangi bir hastalık olmamasıdır. Bu durum sendromun öngörülemez olduğunu düşündürmektedir.
Yapılan çalışmalara göre, aşırı kilolu veya obez olan çocukların yüzde 50’sinde MIS-C’ye rastlandığı bildirilmiştir. MIS-C hastalığı olan çocuklarda obezite ve astım da sıkça görülür. Covid-19'lu çocuklarda üst solunum semptomları görülürken, MIS-C sendromunda ateş (yüzde 100), kusma (yüzde 68) ve karın ağrısı (yüzde 73) olabilir. MIS-C'deki karın ağrısı o kadar şiddetlidir ki bazı vakalarda çocuk hastaların apandisit veya pankreatit olduğu düşünülebilir.
MIS-C sendromu olan çocuklarda kalp problemleri de olabilir. Birkaç gün içinde koroner arterlerin anevrizması (genişlemesi) görülebilir. MIS-C sendromunda kalp tutulumunun uzun vadeli etkileri şu anda bilinmediğinden yakın takip önemlidir.
O YAŞ GRUBUNDA DAHA ÇOK GÖRÜLÜYOR
Daha çok hangi yaş grupları risk altında?
Genellikle 8-18 yaş aralığında görülen MIS-C sendromuna tüm yaş gruplarında nadir de olsa rastlanır. Son zamanlarda vakaların 3 yaşına kadar indiğini kişisel hastane deneyimlerimizde görmekteyiz. MIS-C hastalığı çok yeni olmasına rağmen hem ülkemizde hem dünyada çok sayıda vaka deneyimlerimiz bulunmaktadır.
Ebeveynler hangi durumlarda MIS-C sendromundan şüphelenmeli?
Semptomlar; uzun süreli ateş (dört veya daha fazla gün), kırmızı gözler, vücutta döküntü, avuç içlerinde ve ayak tabanlarında kızarma veya soyulma, şiddetli karın ağrısı, kusma veya ishaldir. Bu tür durumda hemen acil çocuk bölümüne başvurulmalıdır.
MIS-C hastalığının kesin tedavisi bulunmamakla beraber deneyimlerimiz ile çok ağır hastaları bile tedavi edebiliyoruz ancak vakaların bir kısmı çok ağır seyredebiliyor, ölümcül olabiliyor, bazen de kalıcı hasarlar oluşabiliyor.
İNGİLTERE’DEN DÜNYAYA YAYILDI
İlk vaka ne zaman ve nerede görüldü?
MIS-C hastalığı ilk kez Nisan 2020’de İngiltere’de görüldü. Tüm dünyaya ondan sonra yayılmaya başladı. Covid-19 salgınının ilk aylarında Türkiye’de MIS-C yokken Temmuz 2020’den itibaren yani yaklaşık 8 aydır çocuk MIS-C vakalarını görmeye devam ediyoruz.
Türkiye’de ve dünyada sendromun görülme sıklığı nedir?
Net olarak dünyada ve ülkemizde MIS-C sayılarını veren bir çalışma henüz mevcut değil. Ancak yapılan küçük bölgesel çalışmalarda, yatış gerektiren çocuk Covid-19 vakalarının yüzde 6-20’sini MIS-C’li çocukların oluşturduğu ve bunlar arasında yoğun bakım ünitesi bakımına ihtiyaç duyan yüzde 1-2 MIS-C hastası bulunduğu bilgisi mevcut.
Ülkemizde MIS-C hastalığı nedeniyle birkaç vaka dışında kesin MIS-C tanısı nedeniyle bildirilen ölüm yoktur. Temmuz 2020’den itibaren ülkemizde görülen vakalar kasım ve aralık aylarında pik yaptı ancak son bir ayda vaka sayılarının azaldığını söyleyebiliriz. MIS-C vakalarının çocuk olması, testlerin çocuklarda az yapılması, sendromun 4 hafta sonra meydana gelmesi gibi nedenler dolayısıyla net veri bulunmamaktadır.
Hürriyet.com.tr