Güncelleme Tarihi:
İlk aylarda bebeğinizin büyüme ve gelişimi hızlıdır. Bebeğiniz kronolojik olarak büyüdükçe beslenme, uyku gibi temel ihtiyaçlarında; fiziksel, zihinsel, duyusal ve sosyal gelişiminde normallerin ne olduğu, nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda bilgi sahibi olmak siz anne babanın yetkinliğini arttırır.
5 aylık bebeğin gelişiminde sizleri nelerin beklediğini Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Pınar Karadeniz ayrıntılarıyla anlattı.
Bebek gelişimi kişisel değişiklikler gösterebilir. Çevresel ve genetik farklılıklar bu değişikliğin temelini oluştursalar da gelişim basamakları genel olarak öngördüğümüz bir seyir içinde gitmelidir. Ebeveynlerin bebek gelişimindeki bu basamakları bilmeleri farkındalıklarını ve yetkinliklerini arttıracaktır.
Bebeğiniz 5 aylık oldu. Her geçen gün bebeğiniz büyümesi, sizinle iletişimi, kahkahası ile sizi şaşırtmaya devam ediyor. Bebek bakımı konusunda artık daha tecrübelisiniz. Bundan sonraki aşamalarda bebeğinizin fiziksel-duyusal-zeka gelişiminde sizi neler bekliyor? Bebeğinizin beslenmesi ve uyku düzeni nasıl olmalıdır?
5 AYLIK BEBEK FİZİKSEL GELİŞİMİ
Bebeğiniz yastık ya da kucağınızdan destek alarak daha rahat, daha dik oturmaya başlar. Gün içinde destekleyerek oturtturmaya başlayabilirsiniz. Fakat bebeğinizi bu dönemde desteksiz oturtmaya çalışmayın çünkü kısa bir sonra dengesini sağlayamaz ve öne, arkaya veya yana doğru düşerler.
Sırtüstü yere yatırıldığında rahatlıkla sağına ve soluna dönebilir.
Yüzüstü yatırıldığında ise dirseklerinden destek alarak gövdesi ile birlikte başını yerden kaldırabilir.
Nesnelere daha iyi uzanır ve onları daha kolay bir elinden diğer eline geçirebilir. Oyuncaklarını, biberonu çok daha iyi kavrar.
Elleri sürekli ağızındadır, salyaları daha da artmıştır.
5 AYLIK BEBEK DUYUSAL GELİŞİMİ
Bebeğinizin görme yetisinin arttığını nesneleri daha iyi takip etmelerinden ve onlara uzanarak tutmaya çabalamalarından anlayabilirsiniz. El ve göz koordinasyonları çok daha iyidir. Bebeğiniz farklı renklerin yakın tonlarını ve küçük objeleri daha iyi görür.
Duyma yetisi ile doğan bebeğiniz sizin sesinizi, kendi sesini ve oyuncaklarının seslerini iyi bilir. Kendi kendine mırıldanır, susar ve tekrar mırıldanmaya başlar bunu bilinçli olarak yapar. Ağladığında siz odanın dışındaysanız ona seslendiğinizde susar ve sizi dinler, sesin size ait olduğunu bilir.
Kendisi ile ilgilenen kişilerin kokusu tanır, annesinin kokusunu diğer kişilerden rahatlıkla ayırabilir.
5 AYLIK BEBEĞİN ZİHİNSEL GELİŞİMİ
5 aylık bir bebek kendini keşfetmeye başlar. Aynada kendisi görmekten hoşlanır. Elleri ve ayakları ile çok daha ilgilidir.
Çıngıraklı oyuncakları salladığı zaman ses çıkaracağını bilir ve bu nedenle ses çıkaran oyuncaklarla oynamayı sever.
Sizi daha iyi tanır, oyunlar kurmaya başlar. Karşılıklı gülücük ve konuşma zamanı ister, neşeli çığlıklar atarak sizi çağırır ve sizin de ona cevap vermenizi bekler. Bebeğiniz, sizin onunla konuştuğunuz olumlu cümleleri anlar ve mutlu olur.
Kendi ismini bilir, ismi ile seslendiğinizde sesin geldiği yöne doğru bakmaya çalışır.
Zihinsel gelişimini desteklemek için ilk aylarda olduğu gibi hep göz kontağı kurun, ona ismi ile seslenin, onu dinleyin, yaptığının her şeyi anlatın, kitap okuyun, ona gülümseyin ve dokunun.
5 AYLIK BEBEK DİL VE SOSYAL GELİŞİMİ
Bebeğinizin agulaması ve mırıldanması daha belirginleşmiştir. 4.ayın sonuna doğru başlayan "ma-ma", "da-da", "ba-ba’" gibi aynı heceleri yan yana kullanmaya başlar, bazı kelimeler anlamlı kelimeler gibi görünse bile sadece hece tekrarıdır ve bilinçli bir kelime daha kuramaz.
Sizi tanır, sizi gördüğünde belirgin bir şekilde heyecanlanır, kolları ve bacakları hareketlenir, gülücükler ve hatta kahkahalar atar ve sizden bu heyecanına karşılık cevap bekler. Siz onunla konuştuğunuzda dikkatle dinler ve size aguları ve gülücükleri cevap verir.
Kendisini çok daha iyi ifade etmeye başlar. Üzüldüğünde, acıktığında, oyun oynamak istediğinde bu isteklerini ağlamakla değil mızıldanarak ya da mırıldanarak size bildirir. Onun fiziksel ve ruhsal ihtiyaçlarını karşıladığınızda sakinleşir, mutluluk ve güven hissini size yansıtır.
5 AYLIK BEBEK GELİŞİM TABLOSU
Bebeğinizin fiziksel gelişimini değerlendirmede gelişim tabloları bize yol göstericidir. Her bebeğin gelişim hızını ırk, genetik, cinsiyet ve yaşa göre değişiklik gösteren persantil dediğimiz büyüme eğrilerini kullanarak ölçeriz. Türkiye standartlarına göre hazırlanmış persantil eğrilerinde 3. persantil alt sınırı, 97. persantil üst sınırı, 50. persantil ise ortalama değerleri gösterir.
Şimdi 5 aylık bir bebeğin persantil tablosuna bakalım;
5 AYLIK BEBEĞİN BOYU VE KİLOSU KAÇ OLMALIDIR?
5aylık bir bebeğin kilosu ve boyu; doğum haftası, cinsiyeti, beslenmesi gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte, 5 aylık bir kız bebeğin kilosu ortalama 6.9 kilogram ve boyu ortalama 65 santimdir. 5 aylık erkek bebeğin kilosu ise ortalama 7.8 kilogram ve boyu da ortalama 66 santimdir.
5 AYLIK BEBEK NELER YAPAR?
- 5 aylık bebek, destekli kısa süreli oturabilir ve başını dik bir şekilde tutabilir.
- Sırt üstü yattığında sağa-sola rahatlıkla dönerler.
- Yüzüstünden sırtüstüne ve sırtüstünden yüzüstüne dönebilir.
- Yüz üstü yattıklarında dirsekleri üzerinde gövdesini kaldırabilirler ve karşıya bakabilir.
- Elden ele oyuncaklarını geçirebilirler. Biberonu veya nesneleri daha iyi kavrarlar.
- Oyun halısı üzerinde yüz üstü yattığında etrafındaki oyuncaklarına uzanmaya çalışırlar.
- Elleriyle ve ayaklarıyla oynayarak kendilerini eğlendirirler.
- İsmi ile seslenildiğinde tepki vermeye başlar.
- Ba-ba, de-de, ma-ma gibi iki heceli anlamsız sesler çıkarabilir.
- Daha yavaş kilo almaya başlar.
- Aynada kendisini tanır ve tepki olarak gülümser.
- Ayakta tuttuğunuz zaman basmaya ve adımlaya çalışır. Bu gerçek bir yürüme eylemi değildir.
- Yabancıları yadırgamaya başlayabilir.
5 AYLIK BEBEĞİN GELİŞİMİNİ DESTEKLEYECEK OYUNLAR VE AKTİVİTELER
- Aynalarla arası çok iyidir. Beraber ayna karşısına geçin, farklı yüz hareketleri ile onu eğlendirin. Yatağının bir kenarına ayna yerleştirerek kendisini görmesini sağlayın.
- 4.ayda olduğu gibi çıngıraklı ses çıkaran oyuncaklara dokunmaktan, sallamaktan keyif alırlar. Bu oyuncakları bir elden diğer ele kolaylıkla geçirirler. Bu tarz oyuncaklar bebeğinizin neden-sonuç ilişkisini öğrenmesine yardımcı olur.
- El ve parmak kuklaları ile onunla oyunlar oynayın, kuklaları konuşturun.
- 4.ayda olduğu gibi üç boyutlu sesli kitaplar ve resimli kartlar alın, kartlar üzerindeki hayvanları, nesneleri tanıtın.
- Artık hareketleri artmış olan bebeğiniz oyun halısı üzerinde daha çok vakit geçirmeye başlayacak. Oyun halının üzerine oyuncaklarını yerleştirin, uzanmasına ve dokunmasına izin verin. Bebeğinizin kas gelişimini desteklemiş olacaksınız.
- Diş çıkarma sürecinde damakları kaşındığı için eline diş kaşıyıcı oyuncaklar verebilirsiniz.
- Müzik dinletin, farklı müzikleri ayırt edebilir. Müzik eşliğinde bebeğinizi kucağınıza alarak dans edin.
- En önemlisi onunla hep konuşun, konuştuğunuz şeyleri anlamaz diye düşünmeyin, evde iş yaparken neler yaptığınızı tek tek anlatın. O size aguladığında susun dinleyin ve sonra cevap verin.
- Jimnastik yaptırın, ellerini ayaklarını ovalayın, yumuşak hareketlerle bacaklarına bisiklet çevirme hareketi yaptırın, sırtüstü yatar pozisyonda iken sol el ve bacağından tutarak sağa, sağ el ve bacağından tutarak sola çevirin. Tüm vücuduna nazikçe masaj yapın.
5 AYLIK BEBEĞİN UYKUSU KAÇ SAAT OLMALI VE UYKU DÜZENİ NASILDIR?
5.ayında bebeğiniz günlük ortalama 14 saat uyur. Gündüz 2 sefer ortalama 2-3 saat uyku ihtiyaçları olur.
5 AYLIK BEBEĞİN GECE UYKUSU NASILDIR?
Gece uykusu 4.aydan aydan itibaren düzene girmeye başlamıştır. Bunun sebebi kolik sancıları azalmış, gece beslenme sıklığı ilk aylara göre azalmasıdır. Bu nedenle gece uyku süreleri daha çok artıp, uyanma sıklığı azalmıştır. Geceleri ortalama 9-10 saat uyurlar. Bunun ortalama 7 saatini deliksiz olarak uyuyabilirler. Bu sürede bir iki defa gece beslenmesi için uyanabilirler.
5 AYLIK BEBEK NEDEN UYUMAZ?
Bebeğinizin sağlık problemi varsa ya da açlık, altının kirli olması, odanın çok sıcak ya da soğuk olması, gürültülü bir ortamda uyuması durumlarında sık sık uyanabilir. Doktor kontrolünde sağlık problemi olmadığına emin olduktan sonra ona uyuması için uygun koşulları sağlayın.
Oda ısısını 20-22 dereceye ayarlayın, karanlık ya da loş ışıkta uyumasını sağlayın, üzerini kalın giydirmeyin, pamuklu kıyafetler tercih edin, aynı odada farklı yataklarda uyuyun.
5 AYLIK BEBEK YATIRMA POZİSYONLARI
En güvenli yatırma pozisyonu halen sırt üstü yatırılmalıdır ve ara ara yatış pozisyonunu takip etmelisiniz.
Bu dönemde geceleri aynı odada farklı yataklarda uyumayı tercih etmelisiniz. Size ihtiyacı olduğu zaman yanında, aynı odada olduğunuzu bilmesi kendisini güvende hissetmesini sağlar.
5 AYLIK BEBEK HER GÜN KAKA YAPAR MI?
Her bebeğin kaka yapma sıklığı farklıdır. Sadece anne sütü ile beslenen 5 aylık bebekler genellikle her gün 5-6 kere kaka yapabilir. Mama ile beslenen bebeklerde bu sıklık daha az olabilir. Sağlık sorunu olmayan bir bebek haftada bir bile kaka yapabilir. Bebeğiniz çok huzursuz, kakası sert top top ise, yaparken zorlanıyor ise, rutin kaka yapma düzeninden daha uzun sürelerde dışkılaması oluyor ise kabız denilebilir. Bu durumda hekiminize kontrole götürmenizi tavsiye ederim.
5 AYLIK BEBEK İSHAL OLUR MU?
5 aylık bir bebekte ishal görülebilir. Bazı bağırsak enfeksiyonlarında, diş çıkarma döneminde, inek sütü gibi besin alerjilerinde ishalle karşılaşabiliriz. Bebeğiniz günde 6-7’den fazla bol sulu ve-veya kanlı dışkılama yapıyorsa, beraberinde iştahsızlık, kusma, huzursuzluk, ateş gibi şikayetler eklendi ise mutlaka hekiminize başvurunuz.
5 AYLIK BEBEK NE YER VE İÇER? 5 AYLIK BEBEK BESLENMESİ
Bebeğinizin beslenmesine ilk 6 ay sadece anne sütü ile veya anne sütünü alamadığı durumlarda formül mama ile devam edilmelidir.
5 AYLIK BEBEK NE KADAR EMER? 5 AYLIK BEBEĞİN EMZİRME SIKLIĞI
Bebeğiniz beslenme sıklığını genellikle kendisi belirler. Genellikle günde ortalama 4-5 defa beslenmek ister. Geceleri 1-2 defa beslenmesi yeterli olur. 4-6 aylık bebek mama miktarı her öğün için yaklaşık 180 ml kadardır.
Etraf ile ilgileri çok arttığı için emerken dikkatini çeken bir şey olduğunda kolaylıkla memeyi ya da biberonu bırakabilirler. Bu nedenle daha sessiz ve bebeğinizin dikkatinin dağılmayacağı bir odada beslemenizi öneririm.
5 AYLIK BEBEK EK GIDA LİSTESİ
5 aylık bebek sadece anne sütü ile anne sütünün yetersiz olduğu ya da verilemediği durumlarda formula mama ile beslenmelidir.
Çok sık yapılan yanlışlardan biri, bebeğinizin emme sıklığının azalması ile sütüm yetmiyor düşüncesi ve akabinde erken ek gıdaya geçilmesidir. Ancak doktorunuzun önerisi ile 5 aylık bir bebek ek gıdaya başlayabilir.
Bir ay sonra yani 6.ayında ek besinlere başlanabilir. Bu nedenle 5 aylık bebeğinizin ek gıdaya hazır olma durumunu kontrol edebilirsiniz.6.aya doğru bebeğiniz destekli oturabiliyor ise, baş boyun kontrolü iyi ise, siz yemek yerken yiyeceklerinize atılıyor ve yutkunuyor ise 6.ayda ek besinlere geçişe hazır diyebiliriz.
5 AYLIK BEBEK AŞILARI
T.C. Sağlık Bakanlığının çocukluk çağı aşı takviminde 5.ayda devlet aşısı bulunmamaktadır. Fakat çocuk doktorunuzun önerisi ve planlaması dahilinde özel aşılardan Rota virüs aşısı ve Meningokok aşıları yapılabilir.
AY AY BEBEK GELİŞİMİ KONUSUNDA DİĞER İÇERİKLERİMİZİ TAKİP EDEBİLİRSİNİZ