100 yıl yaşama hayalleri kurarken bedeninize zarar vermeyin! Takviye alırken iki kere düşünün
Güncelleme Tarihi:
Hepimiz uzun ve sağlıklı yaşamanın derdindeyiz. Bunun için beslenme alışkanlıklarımızı değiştiriyor, egzersizi hayatımıza katıyor ve gıda takviyeleri kullanıyoruz. En büyük isteğimiz yaş alırken hep eskisi gibi hatta daha sağlıklı olabilmek. Her geçen yıl takviye kullanımı çılgınca artıyor, bazen kulaktan dolma bilgilerle, bilinçsizce ve kalitesine bakmadan bu takviyeleri kullanıyoruz. Peki bilinçsiz takviye kullanımı neden zararlı? Eczacı Burcu Çengel Karabulut ile konuştuk.
Ecz. Burcu Çengel Karabulut, öncelikle hangi takviye olursa olsun ayrıntılı bir kan tahlili yaptırmanın, eksik vitamin ve mineralleri tespit etmenin çok önemli olduğunu ifade etti ve ekledi:
“Sağlık profesyonelinin kontrolünde ilerlemek ve takviye kullanımı sonrası yine tahlillerle takip yapmak, gerek vitamin ve mineral seviyelerini öğrenmek gerekse karaciğer enzimlerini kontrol etmek elzemdir.”
KAFANIZA GÖRE ALMAYIN
Ecz. Burcu Çengel Karabulut, öncelikle hangi takviye olursa olsun ayrıntılı bir kan tahlili yaptırmanın, eksik vitamin ve mineralleri tespit etmenin çok önemli olduğunu ifade etti ve ekledi:
En önemli şey önce zarar vermeyeceğiz.PRIMUM NON NOCERE!
-HİPOKRAT“Sağlık profesyonelinin kontrolünde ilerlemek ve takviye kullanımı sonrası yine tahlillerle takip yapmak, gerek vitamin ve mineral seviyelerini öğrenmek gerekse karaciğer enzimlerini kontrol etmek elzemdir.”
Kişinin gerçekten ihtiyacı varsa ve hangi vitamin eksikse, o vitaminin gerektiği kadar yerine koyulması gerekir ‘Komşuma iyi gelmiş ama, arkadaşım çok memnun kalmış’ diyerek kafamıza göre takviye almamalıyız. Reklamlarda gördüğünüz, ünlülerin ya da influencer'ların kullandığı takviye gıdaları kafanıza göre almamalısınız."
BU GRUPRAKİLER TAKVİYE ALIRKEN İKİ KERE DÜŞÜNSÜN
Peki hangi takviyeleri birlikte aldığımızda sinerjistik etki (birbirinin etkisini arttıran) oluştururuz? Ya da hangileri birbiri ile geçimsizdir?
Bu durumu Karabulut şu sözlerle açıkladı:
“İleri yaşta olanlar, yetersiz karaciğer böbrek fonksiyonu olanlar ve dar terapötik alanda ilaç kullananların takviye kullanımı konusunda iki kere düşünmesi gerekir. Bu grupta olanlar; doktoruna kullandığı tüm takviye ve ilaçlarının bilgisini vermelidirler. Buradaki esas konu takviyenin ilaçlarının etkisini azaltma ya da arttırma durumunun kontrol edilmesidir. Gözden kaçmaması gereken konu özellikle de organ nakli ya da kanser hastası gibi hasta gruplarında kullanılan ilaçların etkin dozlarının seviyesinin düşmediğinden emin olmaktır.”
Gıda takviyeleri; 5996 sayılı Kanun kapsamında "normal beslenmeyi takviyeetmek amacıyla, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, aminoasit gibi besin öğelerinin veya bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileribulunan bitki, bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddeler, biyoaktif maddeler vebenzeri maddelerin konsantre veya ekstraktlarının tek başına veyakarışımlarının, kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul,damlalıklı şişe ve diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanarak günlükalım dozu belirlenmiş ürünler" olarak tanımlanmıştır.
GIDA TAKVİYELERİNDE KALİTE NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?
Gıda takviyelerini doğru ve güvenilir kaynaklar olan eczanelerden almanın öneminin altını çizen Ecz. Burcu Çengel Karabulut, bu konuda farkındalık oluşmasının gerektiğini ve takviye alırken dikkat edilmesi gereken unsurları hangi takviyenin ne zaman ve nasıl kullanılacağını anlattı:
1. Ürün, etiketinde yazılanları içeriyor mu?
2. Potens, doğru miktarda mı içeriyor? Dozaj; demir, melatonin ve D vitaminde çok önemlidir. Özellikle küçük bedenleri kolayca etkilenebilen çocuklar için.
3. Saflık derecesi nedir? Ağır metaller (örneğin balık yağlarında), bitkilerde kullanılmış
olabilecek pestisitlerden elde edilen kimyasallar, küf veya küf gibi toksinler ve
hatta aktif farmasötik bileşenler gibi kasıtlı katkı maddeleri var mıdır?
4. Performans önemlidir. Etikette yazanın şişede, doğru miktarda olduğundan ve
emiliminin, yararlanımının tam olduğundan emin olmak gerekir.
D3-K2 VİTAMİNİ
Karabulut, bazı ayrılmaz ikili diye gördüğümüz takviyeler olduğunu, mesela D3 ve K2 vitamininin buna ilk örnek olduğunu söyledi ve neden birlikte kullanılması gerektiğini şöyle açıkladı:
“D3 vitamini, kalsiyumunun bağırsaklardan emilmesini ve böbreklerden atılımını azaltarak vücutta kalsiyum tutulmasını sağlar. K2 vitamini ise, kalsiyumun kemiklere işlenmesini sağlar. Böylelikle kalsiyum gidip böbrek ya da damarlarda çökme yapmaz. Böbrek taşı ya da damar sertliği oluşturmaz.”
D VİTAMİNİ TOK KARNINA ALINMALI
D vitamininin yağda eriyen bir vitamin olduğu için sabah tok karnına alınması gerektiğini belirten Karabulut, çok yüksek dozlarda alındığında vücutta birikerek toksisite riski oluşturacağından bu yüksek dozların sadece doktor kontrolünde ve özel durumlarda kullanılması gerektiğinin altını çizdi.
MAGNEZYUM- D VİTAMİNİ
Yine D vitamini seviyesi takviye kullanmasına rağmen yükselmeyen kişilerde magnezyum eksikliğini akla gelmesi gerektiğini çünkü magnezyumun D vitamininin bağırsaklardan emilmesinde ve karaciğere gittikten sonra aktif hale dönüşmesinde görevli olduğunu, bu yüzden özellikle menopoz sonrası kişilerde magnezyum ve d3K2’nin daha etkili olacağını ifade etti.
MAGNEZYUM- B6 VİTAMİNİ
Magnezyum’un B6 vitamini ile beraber çalıştığını, özellikle sinir sistemimizdeki dopamin, serotonin ve melatonin gibi nörotransmitterlerin sentezi için bu birlikteliğin önemli olduğunu belirten Karabulut, magnezyumun eğer enerji ya da kramplarınız için kullanacağınız bir form olacaksa magnezyum malat ya da sitrat formları gibi sabah saatlerinde ve aç karnına tercih edilmesi gerektiğini, daha kaliteli bir uyku için ise magnezyum bisglisinat formunun akşam kullanılması gerektiğini söyledi.
C vitamininin demirin bağırsaklardan emilimini arttırdığı için tedavide başarıyı arttıracağını, aç karnına alınması gerektiğini belirten Karabulut, diğer ilaçlarla demir takviyesinin kullanımına dair şunları söyledi:
“Akla hemen şöyle sorular gelebilir. Ben tiroid ilacı kullanıyorum peki zamanlamayı nasıl yapmalıyım? Tiroid ilaçlarının mutlaka sabah aç karnına alınması gerekir, eğer kişi demir takviyesi de kullanıyorsa, bu takviyeyi gece almalıdır.”