"Ucuz konutun yolu arsadan geçiyor"

Barınma sorununun çözümü için önemli adımlar peş peşe atılıyor. Kamu önce dar gelirliler için 500 bin sosyal konut projesini açıkladı, sonra orta gelirlinin ev sahibi olması için düşük faiz ve uzun vadeli yeni model hazırlandı. Ancak bugün fiyatlar hâlâ birçok kesim için ulaşılabilir değil. Peki özel sektör neden ihtiyaç sahibine üretim yapamıyor? Bu sorun nasıl aşılır?

Fuzul Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Zeki Akbal ile konut fiyatlarını, barınma sorununu ve yeni dönem yatırım planlarını konuştuk...

ÖNEMLİ FIRSAT

- Konut sektöründe en önemli gündem yeni kampanya. Orta gelirli için hazırlanan modeli nasıl değerlendiriyorsunuz?

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ortak çalıştı ve yeni bir model hazırladı. Kredi faizi yüzde 0.69’a kadar düştü, vade 15 yıla uzadı ve ilk 3 yıl taksitlere Hazine desteği verileceği de açıklandı. Evi olmayan vatandaşlar için bunlar çok önemli fırsat. Evet fiyatlar yükseldi ama imkânı olan bu koşulları değerlendirmeli. Çünkü konut fiyatının artık geri gelme şansı yok.

- Ödeme koşulları iyi olsa da fiyatların yüksek olması birçok kesimi zorluyor. Özel sektör eliyle daha uygun fiyatlı konut üretilemez mi?

Son 2 yılda sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada Emtia fiyatlarında ciddi oranda artışlar yaşandı. İnşaat maliyeti artınca bu da satış fiyatına yansıdı. Ancak bugün özel sektörde firmaların en büyük sorunu arsa maliyeti. Avrupa’da yüzde 20’lerde olan arsa maliyeti İstanbul’da yüzde 50. Arsa maliyetine düzen gelmeden ucuz konut yapılması mümkün değil.- Bir örnekle anlatır mısınız maliyeti?

Bir firma 100 metrekare konut yapacaksa bunun maliyeti yaklaşık 2 milyon lira. Kaliteli bir inşaatta rakam bu, standart düşerse 1 milyona inebilir. Bir o kadar da arsa maliyeti gelince iyi bir binada fiyat çıkıyor 4 milyon liraya. Maliyetine versen dahi orta gelirli için rakam yüksek. İşte bu noktada kamunun öncü olduğu modeller gündeme gelebilir. Hükümet en son 500 bin sosyal konutla önemli bir adım attı. Bu sisteme özel sektörü de katmak için Hazine arazileri kullanılabilir. Eğer arsa maliyeti olmazsa rakamlar önemi ölçüde düşer. Kamunun denetiminde ve kontrolünde, özel sektörün de deneyimi ve hızı kullanılarak barınma sorunu çözülebilir. Aksi takdirde bu piyasada özel sektörün tek başına çözüm bulması beklenilemez.

- Fiyatlardaki artışın bir nedeni de üretimin azalması. Yeni yılda konut üretim iştahı artacak mı?

Firmaların en büyük sorunu piyasadaki öngörülemeyen şartlar. Maliyetleri hesaplayamaz hale geldik. Ancak diğer taraftan talep canlı. Amerika’da konut satışı yüzde 7, Kanada’da yüzde 19, İngiltere ve Hollanda’da yüzde 23 geriledi. Türkiye’de ise tüm olumsuz şartlara rağmen geçen yıl ocak-kasım döneminde yüzde 1 artışla yaklaşık 1 milyon 278 bin konut satıldı. Bu talep devam edecek. Yılın ikinci yarısından sonra tablonun netleşeceğini ve yatırımların hızlanacağını düşünüyorum.

MERKEZ ÜSSÜNDE 2 BİN KONUT İNŞA EDECEK

- 2023 yatırım planlarınız hakkında bilgi verir misiniz?

Konut üretmeye Başakşehir’de başladık. Biz orada inşaat yaparken Başakşehir’in yeri bilinmiyordu. Bugün ise havalimanı, şehir hastanesi ve metro yatırımları ile cazibe merkezi oldu. Markalı konut üreten firmaların da gözde ilçesi artık. Bölgede 10 bin konut yaptık. Şuan devam eden bin konut var ve 2023 yılında bölgede bin konutun daha inşasına başlayacağız. Bunların dışında da arsa stokumuz var. Barbaros 48 projesi ile şehrin merkezine geldik ve gitmeye de niyetimiz yok. Beşiktaş’ta firma binalarımız var. Önümüzdeki yıllarda bunların yerine yeni projeler hayata geçirmeyi planlıyoruz. Konutun yanında turizmde de büyüyoruz. Fatih ve Başakşehir’de 2 otelimizin inşaatı sürüyor.

YURTDIŞINA AÇILIMI OTOMOTİVLE YAPIYOR

- Yurtdışında proje geliştirmeyi düşünüyor musunuz?

Biliyorsunuz Fuzul Holding inşaattan da önce 1992 yılında Fuzul Oto olarak hayatına başladı. Bu bakış açımızı da kaybetmedik. Şimdi Almanya’da 35 yıllık otomotiv, bilişim ve yazılım alanında tecrübeli bir şirketi satın alıyoruz. Otomotivin teknolojik alanlarında fırsatları değerlendirmek için böyle bir yola çıkıyoruz. İnşaat sektörü özelinde de incelemelerimiz sürüyor. Doğru zamanda, Avrupa’da gayrimenkul projesi geliştireceğiz.

METREKARESİ 10 BİN DOLARA KOMŞU ARIYOR

- İstanbul’un en pahalı Konut projelerinden birini inşa ediyorsunuz. Nasıl bir yapı planladınız?

Uzun yıllar şehrin gelişim çeperlerinde üretim yaptıktan sonra, Emlak Konut GYO ihalesinden, hasılat paylaşım modeliyle aldığımız arsa ile Beşiktaş’a geldik. Şehre değer katacak çok özel bir projeye başladık. Barbaros 48, 48 konutluk butik ve değeri yüksek bir yatırım. Asya’dan Avrupa’ya 180 derece Boğaz hattını görebilecek bir açı ile inşa edilecek. Rezidans değil, 7 yıldızlı bir otel gibi olacak. Havuzu, sosyal tesisleri binanın en üst katına taşıdık. 4.5 metre tavan yükseliği ile ferah daireler inşa ediyoruz. Ben de bu projede yaşayacağım, o yüzden kendime 47 komşu arıyorum. Agresif bir satış politikamız da olmayacak. Metrekare fiyatımız 10 bin dolardan başlıyor. Evlerin fiyatı 20 ila 100 milyon lira arasında değişiyor. Biz bu projenin ihalesini aldığımızda toplam hasılat için yaklaşık 500 milyon lira öngörmüştük. Bugün ise beklentimiz 2.5 milyar liraya ulaşmak.

‘HALKA ARZ İÇİN SPK’YA BAŞVURDUK’

- Gündeminizde halka arz olduğunu biliyoruz. Neden böyle bir karar aldınız ve hangi aşamadasınız?

Fuzul Holding iştiraki olan Fuzul Yapı, daha kurumsal, daha şeffaf bir gelecek için halka arz planlıyor. Bu sebeple Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) başvuru yaptık. Dünya ile daha etkili bir rekabet için de bunu bir gereklilik olarak görüyoruz. Gayrimenkul yatırım ortaklığına (GYO)dönüşümün onayını alır almaz izahname başvurusunu da SPK’ya vermiş olacağız. Bugüne kadar aralarında Tem Avrasya, Başakşehir Avrasya 1, Evila, Kent Neriva, Kent Ariva, OlimpaAVM, Olimpa Rezidans, Olimpa Park Plus, Vadiyaka ve 3. İstanbul Başakşehir’in bulunduğu projeleri hayata geçiren Fuzul Yapı, devreye alacağı birçok yeni projeyi de Fuzul GYO portföyüne dahil edecek. Portföydeki en değerli projelerimizden biri de Barbaros 48 olacak. Ayrıca holding bünyesinde FZL İnşaat adlı şirketimiz gayrimenkul projeleri geliştirmeye devam edecek.Fuzul Holding bünyesinde 3 kuşak bir arada çalışıyor. Bizler bugüne kadar şirketi belli noktaya getirmeyi başardık. Aldığımız halka arz kararı ile şirketin bundan sonra da sağlam zeminde yola devamını sağlayacağız.

İKİ YILDA TESLİM

Ofis-AVM gibi alanların yer almayacağı, sadece rezidans olarak planlanan Barbaros 48 projesinde daire büyüklükleri 100 metrekare ile 350 metrekare arasında değişiyor. İnşaatın başladığı projede teslimlerin 24 ay sonra yapılması planlanıyor.

İLANDIR