Özel güvenlik nedir, nasıl olunur?

Belirlenen görev alanlarında ait zilyetlik hakkı, yaşam hakkı, mülkiyet hakkı gibi hak ve hürriyetlerin saldırıya uğramaması amacıyla gerçek ve tüzel kişileri koruma hizmetine özel güvenlik denir.

Kamu güvenliğini koruma amacıyla da hizmet veren özel güvenliklerin çalışma alanı hem can güvenliğine, hem de mal varlığına yönelik olabilir. Özel güvenlik görevlileri, koruma işlemini yerine getirirken özel kanun ve yönetmeliklerde yazılı olan emredici hükümleri uygulamakla yükümlüdür ve kendilerine verilen yetkileri kullanırken yasal düzenlemelere uymak zorundadır.

 Özel güvenlik neden önemli?

Sanayi tesisleri, iş merkezleri, bankalar, şirketler, konut ve sitelerde görev alan özel güvenlikler, bulundukları alanın korunmasını sağlayarak daha huzurlu ve mutlu bir bir yaşam alanı sağlar.

Günlük hayatta çok kalabalık olan alışveriş merkezlerinde gereken huzur ortamının sağlanması; anaokulu, ilkokul, lise gibi alanlarda çocukların güvenliğinin korunması ve dışarıdan gelebilecek tehlikelere karşı önlem alınması; konser, fuar gibi etkinliklerde katılımcıların bir arada huzur içinde olması ve etkinliklerin sorunsuz geçmesi; hastane gibi sağlık hizmetlerinin verildiği alanlarda hem hastanın, hem de personelin saldırılara karşı korunması; konut ve sitelerde güvenliğin sağlanması özel güvenliğin iş tanımlarına örnektir.

Artan nüfus, suç oranlarındaki artış, tehdit potansiyellerinin artması, hırsızlık gibi suçlar ve göç gibi faktörler, kamu güvenliğinin tamamlayıcı unsuru olan özel güvenlik şirketlerinden hizmet almanın her geçen gün daha fazla önem kazanmasına sebep oluyor.

 Bir firmada neden özel güvenliğe ihtiyaç duyulur?

Kamu kurumlarının yanı sıra şirket ve firmalarda da özel güvenliğe ihtiyaç duyulur. Bunun sebebi, firmalarda çalışan personelin can güvenliğinin sağlanması, firma içinde kullanılan ve mal varlığı olarak nitelendirilen cihaz ve eşyaların korunması, firmanın gizli  bilgilerine sadece yetkili kişilerin ulaşabilmesi, firmaya giriş çıkış yapan kişilerin doğru bir şekilde takip edilmesidir. Firmalardaki özel güvenlik, sadece personel olarak düşünülmemeli, kullanılan cihaz ve ekipmanlar da bu gruba dahil edilmelidir.

• Özellikle giriş çıkışların yoğun olduğu firmalarda kapıda duran özel güvenlikler, hem metal dedektör, hem de X-ray cihazı sayesinde saldırı amacıyla kullanılabilecek aletlerin firmaya girişini engeller.
• Kamera sistemleri sayesinde firmaya giren tüm çalışan ve ziyaretçiler kayıt edilir ve gerekli durumlarda takip edilir.
• Özel güvenlikler, firmanın herhangi bir alanında yaşanan olumsuz durumlarda müdahale ederek koruma görevini yerine getirir.
• Özel güvenlikler, firma çalışanlarına daha huzurlu ve güvenli bir çalışma ortamı sağlar.
• Büyük firmalarda rastlanabilecek terör, sabotaj, tehdit gibi eylemlere karşı gerekli önlemler alınır.
• Özel güvenlik personelinin yetkin bilgisi ile siber saldırılara karşı kesintisiz takip yapılır.
• Kolluk kuvvetlerinin uzak kaldığı bölgelerde, güvenlik düzeyi artırılır. Firmanın güvenliği gözetilerek etkili yöntemler uygulanır.
• Çevresel tehditler tespit edilerek erkenden önlem alınır.
• Alarm sistemi sayesinde izinsiz girişler önlenerek firma bilgileri gizli tutulur.

 5188 sayılı kanun nedir?

5188 sayılı özel güvenlik hizmetlerine dair kanunda özel güvenliklerin amacı, kapsamı, özel güvenlik komisyonu, özel güvenlik şirketleri ve özel güvenliklerin görev ve yetkileri belirlenmiştir. Bu kanunda yazılı olan maddeler, tüm özel güvenlik personelleri için geçerlidir.

• Madde 1 - Bu Kanunun amacı, kamu güvenliğini tamamlayıcı mahiyetteki özel güvenlik hizmetlerinin yerine getirilmesine ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.
• Madde 2 - Bu Yönetmelik, 5188 sayılı Kanun kapsamında özel güvenlik izninin verilmesi, özel güvenlik şirketlerine ve özel eğitim kurumlarına faaliyet izni verilmesi, özel güvenlik görevlilerine çalışma izni verilmesi, özel güvenlik eğitiminin niteliği, müfredatı, eğiticilerde ve eğitim merkezlerinde aranacak şartlar ve eğitim sonucu yeterliliğin belirlenmesi, özel güvenlik hizmetlerinin denetlenmesi ve diğer hususları kapsar.

Kanunun diğer maddelerine bakacak olursak, kişilerin silahlı güvenlik personeli tarafından korunması, kurum ve kuruluşlarda özel güvenlik birimi kurulması valilik iznine bağlıdır. Aynı şekilde konser, toplantı, sahne gösterileri gibi etkinliklerde vali tarafından özel güvenlik izni verilebilir.

Özel güvenliklerin, ''kişinin vücudu ve sağlığı bakımından mevcut bir tehlikeden korunması amacıyla yakalama'' yetkisi bulunur. Özel güvenlik komisyonu, valinin görevlendirdiği vali yardımcısının başkanlığında, il emniyet müdürü, il jandarma komutanlığı, sanayi odası başkanlığı ve ticaret odası başkanlığı temsilcilerinden oluşur.

Şirketin özel güvenlik alanında faaliyete başlaması için, İçişleri Bakanlığı'ndan izin alması gerekir. Özel güvenlik şirketleri, açtıkları şirketleri ve faaliyet alanlarını bir ay içinde Bakanlığa ve valiliğe bildirmek zorundadır.

 Özel güvenlik neler yapar, görevleri nelerdir?

Özel güvenliğin görev ve yetkilerine geçmeden önce, bu yetkileri kullanmak için bazı şartlara tabi tutulur. Özel güvenlik görevlisi, görev alanındayken kimlik kartını herkes tarafından görülecek şekilde takmak zorundadır. Özel güvenliğin görevleri;

• Görev alanındaki personelin, gerçek ve tüzel kişilerin can ve mal güvenliğini sağlamak.
• Güvenliklerini sağladıkları alana girmek isteyenleri X-ray cihazından, duyarlı kapıdan geçirme ve üstlerini dedektörle aramak.
• Toplantı, spor müsabakası, konser gibi kalabalıkların olduğu etkinliklerde, gelenlere kimlik sorma, üstlerini dedektörle arama ve duyarlı kapıdan geçirmek.
• Görev alanındayken haklarında mahkumiyet kararı veya yakalama emri olan kişileri yakalamak, kolluk kuvvetleri gelene kadar gözetmek.
• Deprem, yangın gibi afet durumlarında imdat istenmesi halinde görev alanındaki konut ve işyerine girmek.
• Liman, gar, istasyon, terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik sormak, üst aramak, X-ray cihazından geçirmek.
• Terk edilmiş, unutulmuş ve bulunmuş eşyayı alarak emanette tutmak, sahibi geldiğinde gerekli incelemeyi yaparak sahibine teslim etmek.
• Kişinin sağlığını mevcut bir tehlikeden koruma amacıyla tehdit oluşturan kişiyi yakalamak.
• Görev alanında bir suç işlendiğini öğrendiği anda, vakit kaybetmeden kolluk kuvvetlerine haber vermek.
• Kolluk amirinin emirlerini yerine getirmek.
• Olay yerini korumak, delillerin kaybolmasını engelleyici tedbirler almak.
• Suç sayılmasa bile tehlike yaratabilecek eşyaları güvenliğe almak.
• Firma, şirket, kurum ve kuruluşlardaki güvenliği sağlamak, takip, denetleme ve gözetleme yetkilerini yerine getirmek.

Özel güvenlik nasıl risklere karşı korur?

Özel güvenlik kişilerin can ve mal güvenliğini, kurum ve kuruluşların ise tüzel kişiliği ve mal varlığını korumakla görevlidir. Özel güvenlikler, tehdit, kavga, şiddet, saldırı, terör, doğal afet, fiziksel suç gibi risklere karşı koruma sağlar.

Özel güvenliğin iş kolları

Özel güvenlik görevlileri,

• Konut ve sitelerde
• Hastanelerde
• Konser, tiyatro gibi etkinliklerde
• Okullarda
• Bankalarda
• Şirketlerde
• Liman, gar, havaalanı gibi toplu ulaşım yerlerinde çalışabilir.

Özel güvenlikler silahlı ve silahsız olarak birçok farklı alanda çalışabilir. Aynı zamanda KPSS sınavıyla atanarak devlet memuru olabilir, İşkur'a başvuru yaparak kamu kurum ve kuruluşlarında da çalışmaya yetkilidir.

 Nasıl özel güvenlik olunur?

Özel güvenlik görevlisi olmak için, öncelikle yaşadığınız ilde bulunan ve sertifika vermeye yetkili olan kurumlardan ''silahlı veya silahsız'' olarak eğitim almanız gerekir. Eğitimin silahlı veya silahsız olacağı size bağlıdır. Verilen eğitimin ardından Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ÖGG sınavına girebilirsiniz. Yılda 6 kez yapılan bu sınavda, başarılı olmak için en az 60 puan almanız gerekir. Puanınız 60 ve üstüyse, sınavı başarıyla tamamladınız demektir. Eğer ilk girişte sınavı kazanamadıysanız, sınav harcını ödeyerek sonraki 4 sınava daha katılabilirsiniz.

Sınavı başarıyla tamamladıktan sonra, özel güvenlik kimlik kartınızı almak için e-Devlet üzerinden başvuru yapabilirsiniz. e-Devlet'ten Emniyet Genel Müdürlüğü menüsüne girip özel güvenlik kimlik kartı başvuruları ( https://www.turkiye.gov.tr/emniyet-ozel-guvenlik-kimlik-karti-basvurulari) sekmesine tıklayın.

Başvuru formunu doldurduktan sonra işleminizi hızlı bir şekilde tamamlayabilirsiniz. Özel güvenlik kimlik kartı için istenen veriler, ÖGNET aracılığıyla otomatik olarak doldurulur ve sizin onayınızla birlikte valiliklerin özel güvenlik departmanlarına sunulur. Gerekli kontrollerin ardından başvurunuz onaylanır ve özel güvenlik kimlik kartınız belirttiğiniz adrese posta yoluyla teslim edilir.

 Özel güvenlik olmak için istenen evraklar

Sınavı başarıyla geçtikten sonra, başvurunuzu e-Devlet üzerinden yapabilirsiniz. Ancak e-devlet hesabınız yoksa, parmak izi veya diploma bilgilerinize ulaşılamıyorsa, fiziki olarak başvuru yapmanız gerekebilir. Bu durumlarda, özel güvenlik şube birimine aşağıdaki evrakları götürerek başvurunuzu yapabilirsiniz. İlgili şubeye gitmeden önce, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün web sitesinden (https://e-randevu.istanbul.pol.tr/randevuApp/) e-randevu almayı unutmayın.

• Başvuru dilekçesi
• Sabıka belgesi
• Sağlık raporu fotokopisi
• Özel güvenlik eğitim sertifikasının aslı ve fotokopisi
• Okul diplomasının aslı ve fotokopisi
• Vergi dairesine yatırılan harcın makbuzu
• Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırma formu
• Nüfus cüzdanı fotokopisi
• 3 adet biyometrik fotoğraf
• Türkiye Halk Bankası Opera Şubesine Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfı adına yatırılan harcın dekontu

 Sıkça sorulan sorular

Özel güvenlik ile ilgili sıkça sorulan sorular aşağıda sıralanmıştır:

Özel güvenlik eğitiminde hangi dersler var?

İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak eğitim veren kurumlarda, özel güvenlik hukuku ve kişi hakları, güvenlik sistem ve cihazları, temel ilk yardım, olay yeri koruma, güvenlik tedbirleri, kalabalık yönetimi, yangın güvenliği ve felaketlerde müdahale, etkili iletişim, patlayıcı maddeler, kişi koruma, uyuşturucu madde bilgileri, silah bilgisi ve atış dersler verilir.

Özel güvenlikte nasıl kadrolu olunur?

Kamu kurum ve kuruluşlarında kadrolu çalışmak için İşkur'daki resmi ilanları takip edebilirsiniz.

 Özel güvenliğin devlet ataması var mı?

Özel güvenliklerin devlet ataması için önce KPSS'ye girmesi, ardından açılan kontenjanlara başvuru yapması gerekir.

 Özel güvenlik görevlisini kim denetler?

İçişleri Bakanlığı ve Valilikler, özel güvenlikleri denetlemeye yetkilidir.

 Özel güvenlik görevlisinin kimlik sorma yetkisi var mı?

Özel güvenlik görevlisi, görev alanı ve görev süresi içerisinde gerekli sebeplerin varlığı halinde kimlik sorma yetkisine sahiptir.

 Özel güvenlikte yaş sınırı var mı?

Silahlı güvenlik görevlisi en az 21, silahlı özel güvenlik görevlisi için kişinin en az 25 yaşında olması gerekir. Bunun sebebi, özel güvenlik görevlilerinin daha olgun ve deneyimli kişilerden seçilmesidir.

Kaynakça:

https://www.tepesavunma.com.tr/

İlandır