Türkiye’nin 'tek yaldızlı' şirketi

Türkiye’de halen faaliyette olan yabancı şirketlerin başarı öyküsü en az yüksek seyreden kurlar kadar yeni geleceklere ilham olacak nitelikte. İşte bu şirketlerden biri de İzmir’de sıra dışı bir iş yapıyor.

Geçtiğimiz hafta ülkemizde sessiz sedasız yıllardır üretim yapan Alman-Türk ortaklığındaki Heraeus Tokmak şirketini ziyaret ettik. Türkiye ve Ortadoğu’da tekler. Hatta dünyada bu işi yapan 8 şirketten biri konumundalar. Peki ya ne yapıyorlar derseniz basit bir şekilde anlatmaya çalışayım. İleri seviye teknolojiyle geliştirdikleri reçeteleri uygulayarak yaldız yapıyorlar. Hani şu kahve fincanı, bardak, tabaklarda gördüğünüz yaldızlar var ya... İşte o yaldızlar bu şirketin ürünü.

1950’DE ALMANYA’YA

1950 yılında 18 yaşındaki Nedim Tokmak’a kendiden önce Almanya’ya çalışmaya giden arkadaşından davet gelir: “Seni Almanya’ya bekliyorum. Burada iş, çalışma fırsatı çok.” Alman demiryollarında başlayan iş yaşamı sonrasında ticarete uzanır. İzmir seyahatlerinin dönüşünde Ege’den yerel dokunan halıları Almanya’da satmaya başlar. 1964’te Paşabahçe’ye yaldız yapan bir kişiye Heraeus adlı firmadan 1 kilo boya getirir. Boyanın içinde ‘yaldız’, yaldızın içinde de o tarihlerde Türkiye’ye ithalatı yasak olduğunu sonradan öğreneceği ‘altın’ olduğunu öğrenen Nedim Tokmak önce bozulur sonra bu olayı bir fırsata çevirir. Yaldızı Türkiye’de üretmeyi kafasına koyar.

1969’DA İZMİR’E

1969 yılında İzmir’de küçük bir atölye açan Nedim Tokmak, Almanya’dan ‘1 milyon mark’a aldığı yaldız reçeteleriyle şirketin bugünlere gelmesini sağlar.  İzmir’de Türkiye’nin tek yaldız üreticisi olarak üretim yapan şirketin yüzde 90 hissesini 1999’da Alman Heraeus satın alır. Heraeus, 2020 mali yılında 40 ülkede 14.800 çalışanı ile 31.5 milyar Euro gelir sağladı. Almanya’daki en büyük 10 aile şirketinden biri.

BAYRAK YEĞENDE

15 yıl önce bayrağı devralan yeğeni Mustafa Nazif Delen, şirketin İzmir Kemalpaşa’daki fabrikasında şunları söyledi:

“İzmir Kemalpaşa, 2019 yılından beri Heraeus’un tek yaldız üretim merkezi. Ayrıca, Türkiye ve Ortadoğu’nun tek yaldız üreticisi olma özelliğimiz de sürüyor.”

Heraeus Tokmak, Kemalpaşa Ulucak’taki üretiminin yüzde 90’ını ihraç ediyor. Bir diğer anlatımla katma değeri oldukça yüksek bu ürün, Türkiye’den dünyaya yılda 7 ton ihraç ediliyor, İzmir’den 80 ülkeye uzanıyor.

Yaldızları Türkiye ve dünyanın ünlü porselen ve cam şirketleri kullanıyor. Bununla birlikte Osram, özel aydınlatma ve UV sistemlerinde kullandığı yansıtma özelliği yüksek yaldızı Türkiye’den alıyor. Ayrıca birçok elektronik yan sanayi firması, mikroçipler üzerinde kullanılan iletkenlik sağlayıcı boyaları da Heraeus Tokmak’tan tedarik ediyor.

'SIFIR' DERSEM ÇIK!




SON dönemin en çok konuşulan konularından biri de araç fiyatları. Durdukları yerde durmuyorlar. Yükselen kur fiyatları, bulunamayan çipler derken otomobil fiyatları uçtu gitti. İkinci el araçların yanına yaklaşmak mümkün değil, sıfır otomobiller içinse ayları bulan kuyruklar var. Bu dönemde ilginç spekülasyonlar da dikkat çekiyor. En çok konuşulanı sıfır araçların bir şekilde saklanması. Biliyorsunuz Türkiye otomobil üreten sayılı ülkeler arasında yer alıyor. İthal otomobil markaları için de önemli bir pazar. Otomobil firmaları öyle kafasına göre fiyat belirleyemiyor. Çünkü örneğin bir aracın çıplak fiyatı diyelim ki 150 bin TL. Bunun üzerine önce yüzde 50 ÖTV ardından yüzde 18 KDV geliyor ve aracın fiyatı belirleniyor. Bu aracın çıplak fiyatını 1 TL bile artırsanız, bu kez farklı matrah dilimine giriyor ve ÖTV yüzde 50’den yüzde 80’e çıkıyor. Fiyat artıyor ama kazanan otomobil firması değil devlet oluyor.
İşte iddia odur ki bazı otomobil firmaları bu dönemde bazı model sıfır araçların satışına pek de hevesli değil. Matrahta yeni düzenleme olsun, karımız artsın diye bekliyorlar.

Acaba sıfır araçlar son dönemde biraz da bu sebepten mi yok satıyor!