Bu da taşıma numarası
Başvuru olmadığı halde abonelerin cep telefonu hatlarını başka operatörlere taşıyan bazı alt bayiler, bu yolla taşıma başına 10-40 lira arasında prim alıyor. Bu da alt bayi sistemindeki denetim eksikliğinden kaynaklanıyor. Mobil operatörlerin hatlarını satan 10 bin alt bayi var. Bunların ancak yarısının dürüst çalıştığı belirtiliyor.
TÜRKİYE’de yaşayan yabancı uyruklu K.T. bir gün fark eder ki bir süredir telefonu hiç çalmaz olmuştur. Kendisi birini aramaya kalkar, başaramaz. Telefonunda sinyal yoktur. Çünkü kapatılmıştır. Ön ödemeli bir hat sahibi olduğu için daha yeni yüklediği 20 TL’sine rağmen telefonu çalışmaz olmuştur. Birlikte yaşadığı aile kendisine, o hiç kimseye ulaşamaz durumda. Geçen 2 günün ardından konu anlaşılır. K.T. fark etmemiştir, anlamamıştır ama telefonuna bir mesaj düşmüştür. “Yapmış olduğunuz numara taşıma talebi onaylanmıştır. 25.01.2017 saat 14:05’te taşınma işlemi gerçekleşecektir. Sizi aramızda görmekten mutluluk duyacağız.” Özetle K.T’nin numarası bir operatörden bir başkasına taşınmıştır. Oysa K.T.’nin hiç böyle bir talebi olmamıştır. Ne bir telekom bayisine gitmiş, ne de farklı bir yöntemle bir müracaatta bulunmuştur. Konunun bana iletilmesi üzerine detaylı bir araştırma yaptım. Numara taşımanın bir alt bayi üzerinden yapıldığı bilgisine ulaştım. İyi de nasıl oluyor da bir alt bayi hiç müracaat olmadığı halde bir numarayı alıp bir operatörden diğerine taşıyor? En önemlisi neden taşıyor? Bu soruların da cevabına ulaştım. Şimdi sıkı durun.
Alt bayiler genellikle üç operatör, Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone’un hepsinin hattını satabiliyor. Bağlı oldukları bayiye operatörler satış, numara taşıma vs hedefler koyuyor. Bu hedeflerin tutması için bayi de alt bayiye para vaat ediyor. Bazı alt bayiler bakıyor işler kesat hadi alıyor bir numarayı sahte evraklarla bir operatörden diğerine taşıyor. Her bir taşıma işleminin karşılığında da ön ödemeli hattan 10-20 TL faturalı hatlardan ise 30-40 TL prim alıyor.
GİTTİ HATTINIZ
Siz sakin sakin evde otururken birileri alıyor numaranızı bir operatörden diğerine taşıyor. Böyle bir sistem olabilir mi? Bu işin denetimi, yaptırımı yok mu? Hadi gelin şimdi ona bir bakalım.
Türkiye’de yaklaşık 10 bin alt bayi var. Alt bayi son yıllarda alt bayi sayısının düştüğüne dikkat çekilse de sektörde işini doğru şekilde yapan alt bayi sayısının ancak 5 bin olduğu öne sürülüyor. Bunu öne süren de bizzat operatörlerin kendileri. Peki alt bayilik nedir, alt bayi kimdir?
Alt bayi, piyasada her üç mobil operatörün de hatlarını satan, TL yüklemesi yapabileceğiniz, operatörlerle doğrudan anlaşmaları bulunmayan ve operatörlerin anlaşmalı bayilerinin alt anlaşmalarla yönettikleri bir satış kanalı. Telekom pazarındaki küçük yerleşim yerlerindeki tüketici taleplerinin karşılanabilmesi vs ihtiyaçlar gereği böyle bir satış kanalı oluşmuş. Ama gelin görün ki bu alt bayilerin denetimi büyük sorun. Bir alt bayi usulsüz bir işlem yaptığında alt bayiye cezayı operatör kesiyor veya ilişkisini tamamen sonlandırıyor. Bu alt bayiler diğer operatörle yola devam ediyorlar. Ya da şirketlerinin unvanını değiştirip yeni anlaşmalar yapıyorlar. Yani hayat onlar için bir şekilde devam ediyor.
NASIL ÇÖZÜLÜR
Operatörler, bayilerine, usulsüzlük tespit edilen alt bayilerle çalışmama talimatı vererek bu alt bayilerle yolların ayrılması ve bağlı bayilere para cezaları gibi yaptırımlar uygulamaya çalışıyor. Ancak alt bayiler ile arada organik bir bağın bulunmaması, alt bayilerin tüm operatörlere hizmet vermesi ve operatörler tarafından kontrol edilememesi büyük sorun. Bu sorunların sona ermesi için ya alt bayilik sistemi tamamen yasaklanacak ki bu durumda bayiliklerin olmadığı özellikle küçük yerleşim yerlerinde mağduriyet olur ya da alt bayilik için ayrı bir ruhsat/lisans sistemi oluşturulması gerekiyor. Eğer tüketicilerin talebi de göz önüne alınıp ikinci yola gidilirse BTK denetim ve yaptırımları, işlemlerde e-devlet portalının kullanılması suiistimalleri büyük ölçüde engeller.
İLK HEDEF YABANCI UYRUKLULAR
HABERSİZ numara taşıyan alt bayilerin ilk hedefi bir şekilde Türkiye’ye gelip çalışan yabancı uyruklular ile Suriyeli göçmenler. Bir şekilde abonelik bilgilerini ele geçirdikleri yabancıların pasaport no, baba adı gibi kimlik bilgilerini uyduran alt bayiler sistemin boşluklarından faydalanıp yabancıların Türkiye’de aldıkları hatları bir operatörden diğerine usulsüz aktarıyor. Alt bayiler bir bölümü Türkiye’de yasal olarak çalışmayan bu yabancıların haklarını arama ve şikayet konusundaki zaafiyetinden faydalanıyor. Yasal problemi olmayan yabancıların konuyla ilgili çok sayıda şikayeti var.
