Eleştiride kıskanç çözümde cömert olmak

Zira kısıtlama sonrasında ulaşacağımız rakamlar beklentinin üzerinde kalırsa ciddi bir toplumsal travma yaşama ihtimalinin olduğu açık ve nettir. Bu nedenle şu anda yapılan hataları, işlenen kusurları, eksiklikleri ve görülecek hesapları ertelemek, eleştirileri sınırlayarak yeni ve etkili çözümler üretmek yapmamız gereken ilk ve en önemli iştir. Kısacası zaman rahmetli 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in de sık sık tekrarladığı gibi “Sorunlu bir zaman”dır. Ve böyle zamanlarda “Eleştiride kıskanç, övgüde ve çözümde cömert olmak” en doğru yaklaşımdır.

BİR SORU
KAPANMA SONRASI İYİ PLANLANDI MI

GÖRÜNEN o ki yaptığımız onca hataya rağmen kapanma sürecinin sonunda yüzümüz az ya da çok gülecek. Ama bilelim ki bu ciddi kapanma da probleme kalıcı bir çözüm getirmeyecek. Yapılması gereken önemli işlerden birisi de daha şimdiden kapanma sonrasının planlanması, tartışmaya açılması, halka açıklanması, daha doğrusu uygulanacak “kademeli açılma” sürecinin nasıl olacağı konusunda toplumsal bir mutabakatın sağlanmasıdır. Eğer daha önce yaptığımız yanlışları bu kapanmanın sonrasında da tekrarlar, kapılarımızı sonuna kadar ve kontrolsüz bir şekilde açacak olursak, çok değil birkaç ay sonra yeni bir dalganın daha kaçınılmaz olabileceğini unutmayalım.

UNUTMAYIN
UYKUSUZ OLMAZ

YETERSİZ ve kalitesiz uyku sağlığın en büyük düşmanıdır. Uykusuzluğun yol açtığı sağlık sorunlarının en tehlikelilerinden biri ise “kanser belası”dır. Pek çok araştırmada, yetersiz ve kalitesiz bir uykunun “prostat, meme ve kalın bağırsak kanserleri” başta olmak üzere pek çok kanserin tetikçisi olabileceği net ve açık olarak gösterildi. Uykusuzluk ile kanser arasındaki ilişkinin gizli tetikleyicisinin ise “sempatik sinir sisteminin” olduğu biraz gecikerek olsa da nihayet fark edildi. Peki kimdir, nedir, neyin nesidir bu sempatik sinir sistemi?

KESİP SAKLAYIN
NÂZIM HİKMET’TEN ‘BİR UYKU ŞİİRİ’

Sana fevkalade mühim bir fikir söyleyeyim,

Yerine göre değişiyor insanın huyu.

Ben burada

Dehşetli seviyorum

Kapımın sürgüsünü açıp duvarlarımı yıkan uykuyu

Sanki bir dost elinin itişiyle

-hani o beylik benzetişiyle-

girer gibi ılık, rahat, ışıltılı bir suya bırakıyorum kendimi uykuya.

Rüyalarım mükemmel,

Kâinat güneşli, kâinat güzel.

(...)

BİR BİLGİ
ADI ‘SEMPATİK’ KENDİ ‘ANTİPATİK’

SEMPATİK sinir sistemi içinde “sempatik” sözcüğü geçse ve bu nedenle bizde hoş çağrışımlar uyandırsa da problemli olabilen bir sinir sistemi yapılanmasıdır. Sistemin gücü ve dozu arttığında o da zamanla belalı bir sağlık düşmanı haline gelebiliyor. Mesela sempatik sinir sisteminin faaliyetleri yoğunlaştığında bağışıklık sistemimiz “iltihap/enflamasyon” üretmeye başlıyor. İltihap/enflamasyon süreçleri artınca da maalesef kanser hücrelerine gün doğuyor(!) O belalı hücrelerin çoğalmaları hızlanıp, yayılmaları yani metastaz yapabilme olanakları maksimuma çıkıyor. İşte bu nedenle güzel bir gece uykusu uyuyup sempatik sinir sistemini sakin tutmak çok ama çok önemli bir sağlık ayrıntısı.

Konumuz uyku olunca isterseniz gelin şimdi 1 numaralı kutuya geçelim, M. Melih Güneş’in “NÂZIM HİKMET’İN ELLERİNİN İZİNDE” kitabından aktaracağım ve muhtemelen sizin de benim gibi ilk kez okuyacağınız muazzam bir “uyku şiiri”yle yazımıza devam edelim.

BİR  ANI
DEMİREL’İN GENÇ DAMARLARI

90’LI yıllar. Güzel, ılık bir haziran sabahı. Ankara Güniz Sokak 31 numarada “Anadolu’dan hediye” peynir, zeytin, domates, salatalık, yeşil biberlerle süslü kocaman bir kahvaltı sofrası... Sofrada Başbakan Süleyman Demirel dışında Cavit Ağabey (Cavit Çağlar), rahmetli Demirel’in rahmetli kayınbiraderi Ali Şenel ve bir de Amerikalı çok özel bir konuk var. Konuk dünyaca ünlü bir kardiyoloji uzmanı: Dr. Antonio M. Gotto.

Dr. Gotto konferans vermek üzere Türkiye’ye gelmiş, bu arada Demirel’i de ziyaret etmek istemiş. Uzman bir kardiyolog ama özellikle damar hastalıkları, hele bir de konu kolesterol ve damar sertliği olduğunda neredeyse dünyanın ilk 3 araştırmacı hekiminden biri kabul ediliyor. Biraz önce onunla birlikte Demirel’i muayene ettik ve laboratuvar verilerini birlikte gözden geçirdik. Konuğumuz “Sonuçların mükemmel olduğunu ve kilolu hali, diyabeti, ılımlı hipertansiyon problemine rağmen rahmetli Demirel’in çok genç damarlara sahip olduğunu” söyledi. Ardından da aşağıda okuyacağınız cümleleri ekledi.

BİR ÖNERİ
DAMARLARINIZI KORUYUN

1990’LI yıllarda Baylor College Methodist Hospital’da görev yapan Dr. Gotto’nun anlattıklarından o sabah tuttuğum kısa notlarda bakın neler yazıyor:
“DAMARLARINIZ SİZİ HAYATA BAĞLAYAN ‘HAYAT BORULARI’DIR. İYİ YAŞLANMANIN BAŞLICA ANAHTARLARINDAN BİRİ DE YİNE SAĞLIKLI, ESNEK, İÇİ TERTEMİZ, GENÇ VE ELASTİK DAMARLARDIR... Eğer kalbinizi korumak, beyniniz ve belleğinizi sağlam tutmak, böbrekler, karaciğer ve akciğerlerinizi trafiğe açık bırakmak; kısacası ‘iyi yaşayıp iyi yaşlanmak’ istiyorsanız damarlarınıza itina gösterin. Sigarası sıfır, kolesterolü trigliseridi makul, şeker ve tansiyonu dengeli, uykusu kaliteli, egzersizi yeterli, ruhsal hayatı keyifli, huzura, maneviyata demirli YENİ VE SAĞLIKLI BİR HAYATI hedefleyin.”